Remont lub budowa domu – jak budować dla pokoleń i dobra planety?

Zostaw Ziemię swoim następcom w stanie przynajmniej takim, w jakim ją zastałeś. Staraj się zostawić ją w lepszym. Zachowuj się jak dobry lekarz – nie szkodź – te słowa Konfucjusza warto wziąć sobie do serca. To od nas zależy bowiem, jak będzie wyglądała przyszłość kolejnych pokoleń. Jeśli więc zadbamy o przyrodę, rozsądnie gospodarując jej zasobami, korzystając z potencjału recyklingu oraz energooszczędnych technologii przy budowie czy remoncie domu, to nasze dzieci, wnuki i prawnuki będą mogły oddychać czystym powietrzem i żyć w zdrowiu.

Czytaj: Budownictwo kołem zamachowym zielonej transformacji? Jest strategia

Na początku dziejów ludzkości schronieniem dla człowieka były jaskinie – naturalne zagłębienia w skałach. Dopiero w mezolicie ludzie zaczęli tworzyć własne, prymitywne budowle – szałasy czy ziemianki. A cegły wynaleziono dużo później – w starożytności. Dziś budownictwo jest wysoko rozwinięte. Jednak każdy postęp ma swoją cenę. – W Unii Europejskiej to właśnie budynki generują łącznie aż 40 proc. zużycia energii i odpowiadają za 36 proc. emisji gazów cieplarnianych. Ich budowa, użytkowanie, renowacja czy rozbiórka przyczyniają się zatem znacząco do zanieczyszczania powietrza. Dlatego z myślą o przyszłych pokoleniach, przy budowie czy remoncie domu najlepiej wybierać produkty i technologie ich montażu dobre dla planety – tłumaczy Paweł Wróblewski, dyrektor zarządzający Związku POiD, który prowadzi kampanię społeczną „DOBRY MONTAŻ – BUDUJESZ DLA POKOLEŃ⁽¹⁾”.

Dom ekologiczny, czyli jaki?

Aby ograniczyć straty ciepła, budynek powinien mieć prostą konstrukcję, na planie prostokąta lub kwadratu, co pozwoli zminimalizować całkowitą powierzchnię przegród. Z podobnych względów preferowany jest zazwyczaj dach jednospadowy, dwuspadowy lub płaski. Co więcej, nieodzowny element wykończenia stanowi odpowiednia termoizolacja ścian i dachu, np. przy użyciu wysokogatunkowej wełny mineralnej, styropianu czy wełny celulozowej o odpowiednich parametrach. Ogromne znaczenie ma także dobór energooszczędnych okien pionowych i dachowych, drzwi wejściowych oraz bramy garażowej. Przy ich wyborze zwróćmy uwagę przede wszystkim na wartość współczynnika przenikania ciepła U. W przypadku okien i drzwi balkonowych musi wynosi on co najmniej 0,9 W/m2K, okien połaciowych – 1,1 W/m2K, drzwi – 1 W/m2K, bram – 1,3 W/m2K. Aby zwiększyć bilans energetyczny domu, możemy zakupić wyroby o jeszcze bardziej wyśrubowanych parametrach, ale na tym nie koniec. Kolejnym krokiem powinien być montaż stolarki otworowej w sposób „ciepły”, najlepiej w warstwie izolacji. Ogromne znaczenie ma także wykorzystanie technologii, dzięki którym będziemy pozyskiwać energię potrzebną do oświetlania i ogrzewania wnętrz ze źródeł odnawialnych. Dlatego montuje się panele fotowoltaiczne, które pobierają ją z promieni słonecznych, oraz pompy ciepła, wykorzystujące ciepłotę ziemi lub powietrza.

Czytaj: Komu dom pełen słońca?

Co więcej, dobry projekt budynku uwzględnia odpowiedni układ pomieszczeń, aby wykorzystać maksymalnie potencjał słońca. W południowej, a więc najbardziej nasłonecznionej części domu, opłaca się zatem zlokalizować pokoje, w których domownicy będą przebywać najwięcej, np. salon. Jednakże w tym przypadku niezbędnie będzie także zainstalowanie osłon zewnętrznych, dzięki którym unikniemy nadmiernego nagrzewania się wnętrz, a jednocześnie zminimalizujemy konieczność korzystania z energochłonnej klimatyzacji. Od północy zaś umieszcza się zazwyczaj kuchnię – warto zaprojektować w niej duże przeszklenia – będzie jaśniej i cieplej.

Wnętrze domu i nawyki mieszkańców

Ekologiczne powinno być także wnętrze domu. Lepsze dla środowiska będą z pewnością meble i akcesoria wykonane z naturalnych materiałów, np. drewniana zabudowa kuchenna będzie nam służyć wiele lat (wytrzymałość litego drewna szacuje się nawet na 50 lat, obecnie jego ceny są jednak bardzo wysokie, a więc nie każdy będzie mógł pozwolić sobie na ich zakup), a w dodatku w razie potrzeby łatwo odświeżymy ich wygląd i przywrócimy dawną świetność. Pamiętajmy jednak, że źródła wielu surowców są na wyczerpaniu, dlatego też równie dobrze sprawdzą się wyroby z recyklingu czy wykonane przy użyciu ekologicznych technologii. Analitycy szacują bowiem, że nawet 80 proc. materiałów budowlanych nadaje się do powtórnego wykorzystania. Można byłoby nawet zaryzykować tezę: wszystko jest surowcem, wystarczy tylko zmienić swój sposób patrzenia na różnego rodzaju odpady. Dlatego dla przykładu meble wyszukane na targach staroci po renowacji będą oryginalną, a w dodatku przyjazną dla środowiska ozdobą, gdyż korzystamy z tego, co zostało już wcześniej wytworzone.

Do malowania ścian warto użyć z kolei farb o niskiej zawartości lotnych związków organicznych (LZO). Opłaca się ponadto postawić na oświetlenie ledowe, które jest bardzo wydajne – zyskamy to samo natężenie światła przy mniejszym zużyciu energii. Dodatkowo, przy zakupie sprzętów AGD i RTV skupmy się na rozwiązaniach z najwyższą klasą energetyczną. Przy zakupie drzwi wewnętrznych zwróćmy zaś uwagę, np. czy posiadają one Deklarację Środowiskową Produktu EPD, pokrywane są ekologiczną bejcą wodną, a elementy drewniane wyprodukowane zostały z surowców posiadających certyfikat FSC.

Suma nawet małych zmian da doskonały efekt, jeśli stanie się to powszechne społecznie. Zacznijmy więc solidnie segregować śmieci, oszczędzać wodę i prąd przy codziennych czynnościach, robić odpowiedzialne zakupy. Dlaczego? Ekologiczny musi być bowiem cały cykl życia budynku – począwszy od produkcji materiałów budowlanych i ich transportu w docelowe miejsce, przez fazę budowy, a następnie użytkowania, aż po likwidację obiektu (recykling lub utylizacja materiałów uzyskanych podczas rozbiórki).

Źródło: POiD