© Brian Jackson
Decyzje związane z budową domu obejmują nie tylko odpowiednią lokalizację czy kształt przyszłego budynku, lecz także dobór odpowiednich materiałów budowlanych. Te są zróżnicowane nie tylko ze względu na funkcjonalność czy cenę, lecz także na bezpieczeństwo ich stosowania. Wybierając odpowiednie materiały należy przede wszystkim unikać tych, które zawierają substancje toksyczne, takie jak opary czy lotne związki organiczne (LZO).
Farby i lakiery
Jednymi z najbardziej niebezpiecznych materiałów znajdujących się w domach są farby i lakiery, z których mogą uwalniać się LZO. Problem LZO jest związany głównie z farbami rozpuszczalnikowymi, w których są one odpowiedzialne za szybkość schnięcia i rozlewność produktu. LZO przyczyniają się do rozwoju astmy i zwiększają ryzyko zapadalności na choroby nowotworowe. Po 2010 roku wprowadzono nowe, obniżone limity LZO, jednak nadal należy uważnie czytać etykiety i wybierać tylko certyfikowane produkty.
Do bezpiecznych farb należą farby rozcieńczane wodą a nie rozpuszczalnikiem. Do wyboru mamy farby akrylowe, scalane żywicą akrylową oraz farby emulsyjne. Nie zaszkodzą także farby lateksowe z kauczukiem, mineralne, wapienne, silikatowe czy cementowe, stosowane do malowania betonu.
Ściany i sufity
Wybór materiałów do konstrukcji ścian i sufitów powinien być podyktowany poziomem ich promieniotwórczości – im jest mniejsza, tym lepiej dla naszego zdrowia. Najniższą promieniotwórczość wykazują bloczki i cegły wapienno-piaskowe jak również drewno suszone komorowo. Ponadto można także stosować beton komórkowy biały oraz produkty ceramiczne, takie jak keramzytobeton czy klinkier. Do wyboru są także silikaty oraz beton komórkowy piaskowy.
Nieco wyższą promieniotwórczość - lecz wciąż poniżej granicznego 1 milisiwerta na rok - wykazuje beton komórkowy z popiołem czy żużlobeton. Beton komórkowy z popiołem był do niedawna uważany za szkodliwy ze względu na zastosowania promieniotwórczych popiołów do jego produkcji. Obecnie uważa się jednak, że także ten materiał spełnia niezbędne normy.
Zespół Chorego Budynku
Zastosowanie nieodpowiednich materiałów budowlanych może doprowadzić do szeregu schorzeń określanych jako „Building Related Illness” lub „Sick Building Syndrome”, w polskim tłumaczeniu nazywanego Zespołem Chorego Budynku. Zespół obejmuje wszystkie choroby, których przyczyna tkwi w przebywaniu w budynku przepełnionym np. szkodliwymi substancjami. Już w latach 80. XX wieku zaobserwowano nasilenie objawów chorobowych, takich jak alergie czy astma, w trakcie przebywania w biurach czy w domu.
Przykrych dla zdrowia konsekwencji można uniknąć po zastosowaniu się do instrukcji producentów. Są związki, które największą szkodliwość wykazują podczas aplikacji, natomiast po odpowiednim wywietrzeniu domu czy mieszkania są dla zdrowia neutralne.
Natalia Rytelewska-ChilczukDziennikarz, specjalista ds. ochrony środowiska
