© Karol
Rola energetyki słonecznej na rynku pracy rośnie. W ujęciu globalnym, w sektorze odnawialnych źródeł energii (OZE) pracuje ponad 12,7 mln specjalistów (dane za 2021 r.), a perspektywa na 2030 r. to 139 mln miejsc pracy. Zgodnie z raportem Międzynarodowej Agencji Energii Odnawialnej (IRENA) „Renewable Energy and Jobs Annual Review 2022” branża fotowoltaiczna (PV) była największym pracodawcą, zatrudniającym ok. 30% kadr OZE w skali światowej. Zdecydowanie najwięcej pracowników zatrudnia w krajach azjatyckich (79%), w obu Amerykach (7,7%) i w Europie (6,8%). Zgodnie z raportem SolarPower Europe „EU Solar Jobs Report 2022” sektor PV w Unii Europejskiej zatrudniał 466 tys. osób w 2021 r., co stanowi roczny wzrost o ponad 30% w porównaniu z 358 tys. w 2020 r. Aby UE mogła osiągnąć swoje cele w zakresie bezpieczeństwa energetycznego, do 2030 r. branża PV musi zatrudnić w sumie ponad milion pracowników zajmujących się energetyka słoneczną. To ponad dwa razy więcej niż w 2021 r.
Polska liderem wśród pracodawców
Polska należy do czołówki krajów zatrudniających najwięcej pracowników w branży PV. Globalnie plasuje się na siódmym miejscu i wyprzedza takie rynki jak Niemcy czy Australia. SolarPower Europe oszacował zatrudnienie w sektorze fotowoltaicznym w Polsce w 2020 r. na poziomie ok. 90 tys. miejsc pracy oraz 113 tys. miejsc pracy w 2021 r. Nasz kraj nie jest największym rynkiem regionalnym ani nie należy do czołówki producentów komponentów słonecznych. Skąd więc tak duża liczba? Na ok. 14 GW mocy zainstalowanej w energetyce słonecznej większość stanowią mikroinstalacje PV (ponad 10 GW), których montaż jest pracochłonny. Boom fotowoltaiczny obserwowany w ostatnich latach przełożył się na zapotrzebowanie na instalatorów. Biorąc pod uwagę niższe szacunki IRENA, na 2021 r. wskazujące liczbę ok. 57,6 tys. miejsc pracy, Polska wciąż jest największym pracodawcą fotowoltaicznym w Europie. To jednak nie tylko instalacje prosumenckie. Jak zauważa SolarPower Europe, koszty pracy brutto w Polsce są znacznie niższe niż w jakimkolwiek innym UE, co sprzyja inwestycjom w farmy PV.
Czytaj także: Wstrzymać słońce? Prezes IEO: do 2025 r. tempo rozwoju fotowoltaiki nie spadnie
Kogo potrzebuje rynek?
Zgodnie z raportem Konfederacji Lewiatan „Zielone kompetencje i miejsca pracy w Polsce w perspektywie 2030 r.”, w ostatnich latach w sektorze energetyki słonecznej zaobserwowano wzrost zapotrzebowania na pracowników. Potrzebni są doradcy w zakresie fotowoltaiki, osoby zaangażowane w projektowanie i produkcję instalacji fotowoltaicznych, monterzy instalacji oraz pracownicy świadczący usługi związane z demontażem i utylizacją systemów PV.
Energetyka słoneczna stale się rozwija, stając się częścią infrastruktury krytycznej oraz elementem systemów hybrydowych. Z tego powodu rośnie zapotrzebowanie na specjalistów w zakresie IT. Ich kompetencje pozwolą usprawnić monitoring i funkcjonowanie farm, ale też synchronizować instalacje słoneczne z innymi urządzeniami, jak magazyny energii czy elektrolizery.
Potrzebne zmiany w systemie edukacji
Deweloperzy sektora OZE podkreślają, że tzw. zielone zawody nie zawsze wymagają wyższego wykształcenia. Osoby z umiejętnościami technicznymi są tak samo potrzebne jak menadżerowie projektów, prawnicy czy eksperci ds. ochrony środowiska. Obecnie mówi się wręcz o potrzebie renesansu szkół technicznych. Przykładem odpowiedzi na to wyzwanie mają być Branżowe Centra Umiejętności (BCU), które będą pełniły rolę placówek kształcenia zawodowego na potrzeby polskiej gospodarki, w tym OZE. Docelowo powstanie 120 takich jednostek, na co zostanie przeznaczone 1,4 mld zł. W lipcu br. podpisano umowę zakładającą, że w powiecie żywieckim powstanie BCU dedykowane fotowoltaice. Dofinansowanie opiewa na 11,7 mln zł.
Rozwój wielu technologii OZE tworzy konkurencję wśród firm z różnych branż w zakresie pozyskiwania pracowników o konkretnych umiejętnościach, np. elektryków. W promocji zatrudnienia w energetyce słonecznej pomagają organizacje branżowe. SolarPower Europe we współpracy z firmą Google stworzyli program promocyjny #SolarWorks, angażując w to polskich specjalistów PV. Program mobilizuje przyszłych pracowników branży fotowoltaicznej i pomaga osobom zainteresowanym przekwalifikować się na potrzeby sektora. #SolarWorks ruszył jesienią 2022 r. W ramach projektu powstała platforma z ofertami pracy w europejskiej branży PV.
Patrycja RapackaRedaktor
