
W Dzienniku Ustaw opublikowano Rozporządzenie Rady Ministrów ws. jednostkowych stawek opłat za usługi wodne (Dz. U. 2023 poz. 2471). Co istotne, wprowadzono stawki za ograniczenie retencji i odprowadzanie wód opadowych z kanalizacji oraz odwadniania gruntów na obszarach miast. Przepisy dotyczą stawki opłat w formach stałej i zmiennej.
Opłata stała za pobór wód podziemnych lub powierzchniowych ma być pobierana za określony w pozwoleniu wodnoprawnym lub pozwoleniu zintegrowanym maksymalny pobór wód oraz do celów wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej dla instalacji posiadających w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne ważne pozwolenia wodnoprawne lub pozwolenia zintegrowane.
Z kolei opłata zmienna dotyczy szerszej listy wykorzystywania wód podziemnych lub powierzchniowych, m. in. do celów produkcji artykułów spożywczych, odzieży, papieru i wyrobów papierniczych, ale także za pobór wód na potrzeby elektrowni wodnych czy zbiorowego zaopatrzenia gmin w wodę pitną.
Stawki za usługi wodne
W rozporządzeniu wyznaczono zróżnicowanie stawek za usługi wodne w zależności od m. in. jakości i rodzaju pobranej wody, jej przeznaczenia, części obszaru państwa czy rodzaju ścieków.
Zgodnie z paragrafami 2 i 3 rozporządzenia jednostkowa stawka opłaty za usługi wodne za pobór wód podziemnych w formie opłaty stałej wynosi 500 zł na dobę za 1 m3/s za określony w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym maksymalny pobór wód. W przypadku wód powierzchniowych jest to cena 250 zł na dobę za 1 m3/s.
Jeśli jednak zakłady posiadały ważne pozwolenia w dniu wejścia w życie ustawy Prawo wodne, stawki są znacznie niższe. Jak czytamy w § 4, jednostkowe stawki opłat za usługi wodne za pobór wód do celów wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej dla instalacji posiadających w dniu wejścia w życie ustawy „Prawo wodne” ważne pozwolenia wodnoprawne albo pozwolenia zintegrowane w formie opłaty stałej wynoszą:
1) 100 zł na dobę za 1 m3/s za określony w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym maksymalny pobór wód podziemnych;
2) 50 zł na dobę za 1 m3/s za określony w pozwoleniu wodnoprawnym albo w pozwoleniu zintegrowanym maksymalny pobór wód powierzchniowych.
W § 5 wyznaczono poszczególne stawki dla wybranych form opłaty zmiennej.
Retencja ekonomicznie opłacalna
Rozporządzenie premiuje stawianie urządzeń do retencjonowania wody, wiążąc stawkę opłat z poziomem zatrzymywania wód opadowych. Przepisy te dotyczą prac na nieruchomościach o powierzchni powyżej 3500 m2. Chodzi o jednostkowe stawki opłat za usługi wodne za zmniejszenie naturalnej retencji terenowej na skutek wykonywania robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, które powodują wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej, na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej. Bez urządzeń do retencji stawka wynosi 0,50 zł za 1 m2 na 1 rok. Poziom obniżenia stawki zależy od pojemności retencji. Jeśli urządzenia mają pojemność do 10% odpływu rocznego z powierzchni uszczelnionych trwale związanych z gruntem – roczna stawka za metr kw. wyniesie 0,30 zł, w przedziale 10-30% - już 0,15 zł, a gdy przekroczy 30% odpływu rocznego – jedynie 0,05 zł za 1 metr kw. na 1 rok.
Rozporządzenie wchodzi w życie od 1 stycznia 2024 r., z wyłączeniem § 10 ust. 3 i 16, które to zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2030 r.
Wyłączone punkty dotyczą:
- § 10 ust. 3, gdzie dla zakładów odprowadzających ścieki o zwiększonym zasoleniu jednostkowe stawki opłaty za usługi wodne (w formie opłaty zmiennej za 1 kg substancji wprowadzanych ze ściekami do wód lub do ziemi, wyrażonych jako wskaźnik sumy chlorków i siarczanów, ust. 2 pkt 4 i 5 rozporządzenia) w 2030 r. wzrosną do 0,100 zł;
- § 10 ust. 16 – ustalania jednostkowych stawek opłat za usługi wodne określone w ust. 3, gdzie mają być zastosowane współczynniki różnicujące, o których mówią ust. 10-12 (dotyczy urządzeń retencyjno-dozujących, które będą premiować powstrzymywanie zrzutów ścieków przemysłowych i wód kopalnianych, zawierających chlorki i siarczany).
Marta Wierzbowska-Kujda i Zuzanna Gabrel