Decyzje polskich władz dotyczące obszaru Natura 2000 w Puszczy Białowieskiej naruszają prawo UE - oznajmił we wtorek rzecznik generalny unijnego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu. - Decyzje te siłą rzeczy mogą doprowadzić do pogorszenia stanu terenów rozrodu gatunków chronionych - podkreślono w uzasadnieniu decyzji.
Wtorkowa opinia rzecznika generalnego Yves'a Bota nie jest jeszcze orzeczeniem, ale ostatnim etapem zanim Trybunał Sprawiedliwości je wyda. Stanowiska rzeczników generalnych nie są wiążące dla składów orzekających, ale bardzo często ich argumentacja jest przez nie powtarzana.
Opinia Bota dotyczy całościowego sporu Komisji Europejskiej z polskimi władzami w sprawie tego czy na terenach chronionych Puszczy Białowieskiej można prowadzić zwiększoną wycinkę. Wcześniej Trybunał - nie rozstrzygając tego sporu - zdecydował, że Polska ma natychmiastowo wstrzymać wycinkę do czasu rozstrzygnięcia.
Ministerstwo środowiska długo argumentowało, że jego działania są zgodne z przepisami dyrektyw ptasiej i siedliskowej, a nawet niezbędne dla ochrony przyrody. Przeciwnego zdania była KE, która rozpoczęła procedurę o naruszenie prawa unijnego w Polsce, twierdząc, że te regulacje nie są przestrzegane. Obie dyrektywy są podstawą europejskiego programu Natura 2000.
Konieczny: plan zarządzania Puszczą Białowieską powstanie do 2021 roku
W 2014 roku Komitet Światowego Dziedzictwa przyjął zgłoszony przez Polskę i Białoruś wspólny wniosek o wpisanie całego obszaru Puszczy Białowieskiej, leżącej po obu stronach granicy, na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Starania trwały od 2008 r., natomiast wniosek złożono w 2012 roku. Podczas ubiegłorocznej sesji Komitetu UNESCO w Krakowie ustalono, że do grudnia br. Polska i Białoruś będą musiały przedstawić raport o stanie zachowania puszczy.
Z kolei wymagany przez UNESCO plan zarządzania puszczą zostanie wypracowany do 2021 roku.
Andrzej Konieczny [przyp. red. dyrektor generalny Lasów Państwowych] przyznał, że Puszcza wzbudza wiele "skrajnych emocji i poglądów" – najlepiej obrazuje to dyskusja o tym, czy chroniąc Puszczę można w niej w ogóle wycinać drzewa, czy nie.
- Drzewa z określonych powodów usuwane są także w parkach narodowych, rezerwatach, a tym bardziej tam, gdzie Puszcza była odnowiona przez leśników po dawnych zrębach. Dlatego takie czarno-białe sformułowania spłycają i wypaczają dyskusję, stawiają ludzi - niepotrzebnie - po dwóch stronach. Ta dyskusja musi być możliwie szeroka i uwzględniać różne interesy i opinie: potrzeby lokalnej społeczności, naukowców, organizacji pozarządowych, leśników. Zarówno UNESCO, jak i unijne dyrektywy - ptasia i siedliskowa, mówią o poszanowaniu tradycji, aspektu gospodarczego, ochrony przyrody czy rozwoju regionalnego - powiedział.
Jego zdaniem w 2012 roku, kiedy Polska wraz z Białorusią składały do UNESCO wniosek w sprawie Puszczy Białowieskiej, zabrakło konsultacji z lokalnymi samorządami. - Zarówno w konwencji ws. ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego UNESCO, jak i w wytycznych operacyjnych do konwencji, jest wyraźnie powiedziane: Jeśli chcesz zdobyć wpis na listę dziedzictwa kulturalnego, przyrodniczego lub mieszanego, wymagane są konsultacje społeczne. Ich zabrakło, czego dowodem jest stanowisko 10 puszczańskich samorządów, które wskazały, że nikt z nimi takiej decyzji nie konsultował - dodał Konieczny. (PAP)
