Podczas odbywającej się w Gdańsku VI edycji międzynarodowego kongresu Smart Metropolia samorządowcy rozmawiali m.in. o tym, jakie szanse w zakresie zrównoważonego rozwoju stwarzają rozwijane w ostatnim czasie nowe formy współpracy pomiędzy miastami, tj. metropolie lub miejskie obszary funkcjonalne. – Sieciowanie, czyli kreowanie współpracy pomiędzy odrębnymi jednostkami, jest naszą szansą. W praktyce chodzi o wykorzystanie siły „większych” we wsparciu „mniejszych”. Skorzystają na tym wszyscy – przekonywał dr Jan Olbrycht, przewodniczący Intergrupy URBAN w Parlamencie Europejskim. – Ważne jednak, aby metropolie nie stały się konkurencją dla regionów. To byłoby niebezpieczne – dodał.
Lex Silesia
Przyjęta przed dwoma laty ustawa z dnia 9 października 2015 r. o związkach metropolitalnych umożliwiała tworzenie silnych zrzeszeń jednostek samorządu terytorialnego na terenie całej Polski. Przepisy zostały jednak negatywnie ocenione przez nowy rząd i w kwietniu br. uchylone. W ich miejsce uchwalono nowe, zgodnie z którymi powstanie związku metropolitalnego możliwe jest dziś wyłącznie na terenie województwa śląskiego. W ich efekcie, 1 stycznia 2018 r., działalność rozpocznie Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia(1). Chętnych do zacieśnienia współpracy jest jednak więcej. Włodarze Trójmiasta powołali do życia Stowarzyszenie Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot(2), które przynajmniej tymczasowo zastępuje samorządowcom bardziej ścisłe formy współpracy. – Aktywnie staramy się o podjęcie podobnej ustawy metropolitalnej dla Trójmiasta. Wystąpiliśmy do Rady Ministrów ze stosowną inicjatywą i mamy nadzieję na pozytywną odpowiedź – mówił Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska.
Niewykorzystany (jeszcze) potencjał
Samorządy zdają się dostrzegać, że część zadań własnych mogą zrealizować bardziej efektywnie dzięki współpracy. Jednym z takich obszarów jest mobilność miejska, która poprzez zastosowanie wspólnych biletów komunikacyjnych i łączeniu flot nie tylko ułatwia mieszkańcom korzystanie z niej, ale z punktu widzenia władz – obniża koszty jej funkcjonowania. – Pojęcie smart city nie oznacza jak najwyższego odsetka mieszkańców korzystających z komunikacji miejskiej. Sukcesem nazwałbym sytuację, w której mieszkaniec mający warunki do korzystania z własnego środka transportu wybiera jednak ten zbiorowy – mówił podczas kongresu Daniel Larsson, radca ds. handlowych w Ambasadzie Szwecji w Polsce. Wspólne planowanie i integracja działań to także potencjał rozwojowy w gospodarce odpadami i energetyce. – Może się okazać, że te same metody i sposoby działania sprawdzą się w obu obszarach. Znany odpadowcom model reduce-reuse-recycle może wkrótce przenieść się również na energetykę – mówi prof. Mariusz Czepczyński, reprezentant miasta Gdańska w partnerstwie agendy miejskiej UE ds. Transformacji Energetyki.
Obecni na kongresie specjaliści podkreślali, że różnych form współpracy pomiędzy samorządami nie należy traktować jako konkurencyjnych (lub alternatywnych) wobec siebie. Współpraca na poziomie metropolii nie wyklucza współpracy regionalnej, realizowanej w ramach związków gmin, powiatów lub województw. Każda z form powinna stanowić wartość dodaną, ale w żadnym wypadku nie powinna „kanibalizować” potencjału drugiej.
Kamil SzydłowskiDziennikarz, prawnik
Przypisy
1/ 1 lipca 2017 r. powstała Górnośląsko-Zagłebiowska Metropolia. Na powierzchni 2500 km² w 41 największych miastach Śląska i Zagłębia mieszka ponad 2 miliony ludzi.http://www.gzm.org.pl/index.html2/ Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot (dawniej: Gdański Obszar Metropolitalny) to powołane 15 września 2011 roku stowarzyszenie samorządowe mające na celu zacieśnienie współpracy i doprowadzenie do harmonijnego rozwoju całego obszaru metropolitalnego wokół Gdańska, poprzez jak najlepsze wykorzystanie potencjału miast i gmin członkowskich, z poszanowaniem ich odrębności i specyfiki.
http://www.metropoliagdansk.pl/kim-jestesmy/