Spór o raport środowiskowy ws. bloku gazowego w Rybniku. Odpowiedź na stanowisko RDOŚ

© Franciszek

Spór na temat planowanego bloku gazowo-parowego elektrowni w Rybniku i jego oddziaływania na środowisko trwa. Do naszej redakcji trafiła odpowiedź Towarzystwa na rzecz Ziemi na stanowisko Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Katowicach, o które poprosiliśmy, relacjonując wcześniej przebieg sprawy.

O kontrowersjach wokół inwestycji PGE Grupy Energetycznej, otwartego systemu chłodzenia, którym ma się cechować oraz trybie uzgodnienia realizacji przedsięwzięcia przez katowicką Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska (RDOŚ) pisaliśmy w artykule "Otwarty system chłodzenia w inwestycji PGE. Przyrodnicy: RDOŚ nie powinna uzgodnić realizacji". Ponieważ organizacje Towarzystwo na rzecz Ziemi oraz Pracownia na rzecz Wszystkich Istot zarzucały RDOŚ akceptację nierzetelnie przygotowanego raportu środowiskowego, zwróciliśmy się do Dyrekcji z prośbą o przedstawienie własnego stanowiska. Otrzymaliśmy je i opublikowaliśmy 10 września br. W dokumencie RDOŚ argumentuje, że wchodząca w zakres raportu inwentaryzacja przyrodnicza rzeki Rudej, nad którą ma stanąć nowy blok, została przeprowadzona zgodnie z obowiązującą normą europejską oraz zaleceniami Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ), a także sięgnięto po dodatkowe dane. Jak czytamy, Ruda jest zdegradowanym ciekiem o niskiej jakości wód, a utworzony na niej zbiornik od początku swojego istnienia ma za zadanie dostarczać wodę do chłodzenia elektrowni. Ponadto blok gazowy, zastępujący wygaszane bloki węglowe, będzie zużywał mniej wody, zmniejszy się również skala jej podgrzewania.

Czytaj też: 237 m3 wody na 1 MWh w Elektrowni Skawina. O mokrych długach termicznych elektrowni w Światowy Dzień Wody

Odłowy po terminie?

Nadesłana 26 września br. odpowiedź Towarzystwa na rzecz Ziemi odnosi się szczegółowo do poszczególnych punktów stanowiska RDOŚ. W całości można przeczytać ją tutaj⁽¹⁾. Przyrodnicy twierdzą m.in., że "elektropołowy ryb" na Rudej nie mogły być zgodne z obowiązującymi wytycznymi, ponieważ przeprowadzono je w grudniu 2019 r.; tymczasem prowadzony przez Instytut Rybactwa Śródlądowego na zlecenie GIOŚ Państwowy Monitoring Ichtiofauny narzuca obowiązkowe terminy odłowów monitoringowych między 15 sierpnia a 30 października. - Przedstawione wyniki odłowów są więc nieprzydatne dla stwierdzenia stanu ichtiofauny rzeki Ruda i uznania, że rozpoznano rzekę Rudę pod względem ichtiologicznym – pisze Towarzystwo na rzecz Ziemi (pogrubienie oryginalne). Według organizacji, odłowy potrzebowały zgody urzędu marszałkowskiego, a jej brak oznacza naruszenie ustaw o rybactwie śródlądowym oraz o ochronie przyrody. W nawiązaniu do słów RDOŚ o danych literaturowych nt. ichtiofauny, po które sięgnęli autorzy raportu środowiskowego, Towarzystwo mówi o nich nieaktualności; wykorzystane opracowania wydano w 2000, 2005 i 2017 roku. Częstotliwość badań rzek i jezior wyznaczona w Państwowym Monitoringu to trzy lub maksymalnie pięć lat.

Degradacja to nie usprawiedliwienie

Jak pisze RDOŚ, inwestycja w blok gazowo-parowy ma zmodernizować moce wytwórcze elektrowni w Rybniku, a wybudowanie go w miejscu wygaszonych bloków węglowych oznacza, ze nie dojdzie do zwiększenia oddziaływań na środowisko. - Planowana inwestycja mimo, że potencjalnie może zastąpić część istniejących jednostek węglowych jest nowym przedsięwzięciem i co za tym idzie wymagającym przeprowadzenia procedury oceny oddziaływania na środowisko. Częścią tej procedury jest prawny wymóg dokonania analizy wariantowej przedsięwzięcia, której efektem może być wybranie innego racjonalnego rozwiązania mniej szkodliwego dla środowiska – odpowiada Towarzystwo na rzecz Ziemi, optując za zamkniętym systemem chłodzenia zamiast uznanego za „archaiczny” otwartego. W ocenie organizacji zdegradowany stan środowiska Rudej i zbiornika nie jest usprawiedliwieniem dla braku badań, a jakość wód powinna być podnoszona. Odrzucone zostają też argumenty Dyrekcji o zastosowaniu w otwartym systemie chłodniczym urządzeń odstraszających i barier dla ryb. Według przyrodników, mogą one być skuteczne jedynie w przypadku dużych gatunków; biernie unoszone przez wodę stadia larwalne pozostaną wobec nich bezradne.

Szymon Majewski
Dziennikarz