Teraźniejszość i przyszłość OZE w unijnej energetyce

© Ramona Heim

Cała Unia Europejska, a także większość państw członkowskich są na dobrej drodze do osiągnięcia swoich celów na rok 2020 w zakresie energii odnawialnej i efektywności energetycznej. Niemniej z danych opublikowanych przez Europejską Agencję Ochrony Środowiska (EEA) wynika, że zużycie energii będzie wzrastać, a postęp w zakresie udziału OZE zwolni tempo. W swoim raporcie EEA wzywa państwa członkowskie do kontrolowania zużycia energii (szczególnie w okresie wzrostu gospodarczego) oraz do przyspieszenia dekarbonizacji unijnego systemu energetycznego.

Najgorzej w sektorze transportu

Według autorów raportu UE jest na dobrej drodze do osiągnięcia swoich celów na 2020 rok, ale takiego optymizmu nie ma już w przypadku celów na rok 2030. W roku 2018 państwa członkowskie powinny opracować solidne i ambitne krajowe plany energetyczne i klimatyczne, aby ukierunkować inwestycje i innowacje na wydajny system energetyczny UE. Ważną kwestią jest także rozwiązanie problemu braku postępu obserwowanego w sektorze transportu, w którym udział OZE w 2020 roku powinien osiągnąć poziom 10 proc. (w 2016 r. było to 7,1 proc.).

Kluczowe jest utrzymanie tempa wzrostu

Udział źródeł odnawialnych w koszyku energetycznym UE stale rośnie; wyniósł on szacunkowo 16,9 proc. w końcowym zużyciu energii brutto w 2016 r. Zgodnie z wstępnymi danymi EEA, gdyby ogólne tempo wdrażania energii odnawialnej od 2005 r. zostało utrzymane, wystarczyłoby to do osiągnięcia celu 20 proc. udziału energii ze źródeł odnawialnych do 2020 r, a następnie zwiększenia tego udziału do co najmniej 27 proc. do 2030 r. Tak optymistyczne prognozy zostały jednak zatrzymane przez lata 2015 i 2016, gdy wzrost energii uzyskanej z OZE był wyraźnie wolniejszy niż w poprzednich latach.

Analiza EEA wykazuje, że UE poczyniła także szybkie postępy w zakresie efektywności energetycznej w latach 2005-2014. Jednak ostatni wzrost zużycia energii, a także fakt, że 28 krajowych celów nie jest zgodnych z ogólnym celem UE 2020, oznacza, że państwa członkowskie muszą zwiększyć obecne starania, aby zrealizować zbiorowe cele UE w postaci oszczędności energii.

Jeszcze większy udział OZE

Zwiększenie udziału OZE w energetyce było także przedmiotem obrad Komisji Przemysłu, Badań Naukowych i Energii Parlamentu Europejskiego, której posłowie postulowali wczoraj, aby do roku 2030 co najmniej 35 proc. energii pochodziło ze źródeł odnawialnych. Tym samym Komisja zaproponowała zmiany w dyrektywie przyjętej w 2009 r. Posłowie postulują także cel obniżenia zużycia konsumpcji energii o 40 proc. do 2030 roku.

Zaproponowano także zmiany dotyczące zwolnienia z opłat i podatków produkcji zielonej energii przez gospodarstwa domowe. Zabrakło natomiast określenia celów dotyczących udziału OZE dla poszczególnych krajów, co - zdaniem organizacji ekologicznych - może zaowocować nieskutecznością przyjętych rozwiązań. Propozycje komisji trafią pod obrady plenarne w styczniu.

Wpływ OZE na rynek magazynowania energii

Rosnący udział OZE w światowej energetyce pociąga za sobą zmiany m.in. w rynku magazynowania energii, którego pojemność ma się zwiększyć do 2030 roku do poziomu 305 gigawatogodzin. Ponadto według prognoz ekspertów⁽¹⁾ do 2030 roku inwestycje w sektorze osiągną wartość ponad 100 miliardów dolarów. Wzrost pojemności magazynowania energii jest niezbędny dla utrzymania rosnącego udziału energii odnawialnej.

Natalia Rytelewska-Chilczuk
Dziennikarz, specjalista ds. ochrony środowiska