Uchwalanie WPGO: co nagle, to po diable

© beeboys

Wyrokiem z dnia 26 kwietnia 2018 roku (sygn. II OSK 235/18⁽¹⁾) Naczelny Sąd Administracyjny oddalił w całości skargę województwa mazowieckiego na niekorzystny dla samorządowców wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z października ubiegłego roku (sygn. IV SA/Wa 837/17⁽²⁾). Werdykt jest ostateczny, co oznacza, że mazowiecki Sejmik musi uchwalić WPGO 2022 ponownie.

Samowola nie popłaca

Spór dotyczył rozstrzygnięcia Wojewody Mazowieckiego, w którym organ nadzoru zakwestionował dwie uchwały Sejmiku Województwa z uwagi na błędy proceduralne popełnione podczas uchwalania WPGO. W szczególności zarzuty Wojewody dotyczyły podjęcia uchwał bez zaopiniowania ich ostatecznej wersji przez ministra właściwego do spraw środowiska w zakresie wprowadzonych do Planu zmian, już po zaopiniowaniu przez ministra poprzednich wersji oraz po uzgodnieniu z nim Planu inwestycyjnego. - W trakcie uchwalania WPGO 2022 doszło do istotnego naruszenia prawa. Ministrowi Środowiska przedstawiono do zaopiniowania czwartą wersję planu, podczas gdy wersja ta została następnie zaktualizowana i ta zaktualizowana wersja już nie została przedstawiona do zaopiniowania – czytamy w sporządzonym przez sędziów uzasadnieniu do wyroku. Przyjęcie odmiennego poglądu oznaczałoby zdaniem składu orzekającego, że opiniowanie projektu uchwały byłoby rozwiązaniem iluzorycznym. Zdaniem NSA województwo zlekceważyło też poddanie ostatecznej wersji projektów uchwał konsultacjom społecznym, pozbawiając tym samym udziału w procedurze tworzenia WPGO podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi.

Ograniczenia tak, ale odpowiednio uzasadnione

W uzasadnieniu do wyroku znajdziemy jeszcze inne, nieodnoszące się wprost do Mazowsza stwierdzenia. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego zasada bliskości nie jest zasadą, od której nie można w uzasadnionych przypadkach dokonywać odstępstw. - Nie można też wykluczyć możliwości wprowadzenia w wojewódzkich planach gospodarki odpadami rozwiązań przejściowych, jeśli przemawiają za tym uzasadnione okoliczności – czytamy dalej. Za szczególnie istotne należy też uznać wywody sądu w zakresie ograniczenia ilości podmiotów mogących prowadzić określony rodzaj działalności gospodarczej. Zdaniem NSA rozstrzygnięcie Sejmiku Województwa w tym zakresie nie może mieć charakteru arbitralnego, tj. nie może być całkowicie dowolne. - Organ podejmujący decyzję musi wskazać racjonalne powody ograniczenia względem niektórych przedsiębiorców możliwości prowadzenia przez nich działalności. Organ w takiej sytuacji winien wskazać kryteria, którymi się kieruje, umożliwiając prowadzenie działalności jednym podmiotom, a uniemożliwiając jej prowadzenia innym - mówili jeszcze w trakcie ustnego uzasadniania wyroku sędziowie.

Niedogodności związane z faktycznym brakiem WPGO na Mazowszu już są odczuwalne. Urzędnicy nie do końca np. wiedzieli, na jakiej podstawie wydawać pozwolenia przedsiębiorcom prowadzącym składowiska lub instalacje przyjmujące odpady w celu ich przetworzenia. To z kolei powodowało wydłużenie czasu na ich wydania. Dziś już wiemy, że uchwalony w grudniu 2016 r. Plan jest nieważny, a Sejmik wkrótce musi przyjąć nowy. Wiemy też, że nie powinien tego robić w nadmiernym pośpiechu.

Kamil Szydłowski
Dziennikarz, prawnik

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.