Uważaj na nielegalne środki ochrony roślin

© Photographee.eu

Wybór środków ochrony roślin jest dla rolników kluczowy. Z jednej strony decydują one o jakości i wydajności plonów, a z drugiej mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla upraw lub zdrowia i życia ludzi. Dlatego też rolnicy powinni się kierować nie tylko ceną, ale przede wszystkim odpowiednią certyfikacją kupowanych preparatów.

Jeden preparat na dziesięć jest nielegalny

Zgodnie z prawem do sprzedaży są dopuszczone wyłącznie legalne środki ochrony roślin posiadające odpowiednie certyfikaty. Mimo to, na rynku dostępnych jest także sporo tanich zamienników niespełniających ścisłych wymogów stawianych producentom i użytkownikom. Są one rozpowszechniane głównie na bazarach oraz forach i aukcjach internetowych.

Według szacunków Komisji Europejskiej⁽¹⁾ nawet 10 proc. środków ochrony roślin stosowanych na terenie Unii Europejskiej może być podrobione lub rozprowadzane nielegalnie. Co więcej, handel nielegalnymi środkami ma charakter transgraniczny i wymaga podjęcia współpracy międzynarodowej. Polskie położenie geograficzne dodatkowo umożliwia obrót szkodliwych substancji, zwłaszcza ich napływ zza wschodniej granicy, będącej jednocześnie granicą UE.

Faktura VAT i etykieta w języku polskim

Jak odróżnić środki legalne od tych nielegalnych? Środki dopuszczone przez prawo znajdują się w rejestrze Ministerstwa Rolnictwa. Dodatkowo kupujący je rolnik otrzymuje przy zakupie fakturę VAT. Legalne środki mogą być zakupione wyłącznie w sklepie kontrolowanym przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa, może to być zarówno sprzedaż stacjonarna, jak i internetowa.

Ważną rolę odgrywa etykieta umieszczona na opakowaniach środków ochrony roślin. Etykieta powinna być opisana w języku polskim i przytwierdzona na stałe do opakowania. Musi ona zawierać takie informacje, jak nazwa środka, numer zezwolenia na wprowadzenie do obrotu oraz dane producenta.

Grozi utrata dopłat lub grzywna, a nawet pozbawienie wolności

Lista konsekwencji stosowania nielegalnych substancji jest bardzo długa. Może dojść nie tylko do strat w plonach spowodowanych kontaktem z nieodpowiednimi substancjami chemicznymi, lecz także toksyczne pozostałości środków mogą trafić do gleby, przyczyniając się do skażenia środowiska. Rolnikom stosującym nielegalne preparaty może także grozić utrata certyfikatów oraz dopłat unijnych. Do obniżenia dopłat unijnych może również dojść w przypadku niezwrócenia opakowania po wykorzystanym środku do wyznaczonego punktu zbiórki.

Za handel nielegalnymi środkami ochrony roślin grozi do 3 lat pozbawienia wolności, a posiadanie ich jest zagrożone karą grzywny do 5 tys. zł. Natomiast za poważne zanieczyszczenie środowiska oraz spowodowanie zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi może grozić od 5 do 8 lat pozbawienia wolności.

Natalia Rytelewska-Chilczuk
Dziennikarz, specjalista ds. ochrony środowiska