© Chris
Innowacyjny projekt Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk o nazwie WaterPUCK rozpoczął się w lipcu br. W ramach projektu przygotowywany jest serwis, który posłuży do modelowania wpływu gospodarstw rolnych i struktur użytkowania terenu zlewni na jakość wód lądowych i morskich zlokalizowanych w strefie przybrzeżnej Morza Bałtyckiego. Na początek w projekcie wezmą udział gospodarstwa rolne położone w gminie Puck, choć zakłada się, że w przyszłości podobne modelowanie mogłoby służyć także innym nadmorskim gminom. - W przypadku opracowania odpowiednich modułów projekt mógłby służyć również innym niż nadmorskie regionom Polski pozwalając modelować odpływ składników biogennych do rzek czy jezior – mówi dr Beata Szymczycha z IO PAN współodpowiedzialna za projekt.
60-godzinna prognoza zmian w środowisku
Wiadomo, że stosowane w produkcji rolniczej nawozy fosforowe i azotowe, pestycydy i antybiotyki przedostają się do wód powierzchniowych i gruntowych, negatywnie wpływając na stan środowiska, ale dotąd nie próbowano zmierzyć tego zjawiska.
Dzięki specjalnemu kalkulatorowi przygotowywanemu w ramach projektu rolnik będzie mógł np. dowiedzieć się, jaka dokładnie ilość zastosowanego przez niego nawozu zostaje w glebie, a jaka jest z niej wypłukiwana.
Realizacja naukowych celów projektu będzie jednak możliwa dopiero wtedy, gdy uda się zdobyć zaufanie i szerokie zaangażowanie rolników. Wprowadzane przez nich dane odnośnie ilości zastosowanych nawozów i pestycydów byłyby zestawiane m.in. z danymi meteorologicznymi, przy wykorzystaniu modelu spływu wód powierzchniowych. Pozwoli to pokazać wpływ sposobu użytkowania terenu na stan wód oraz sporządzić 60-godzinną prognozę takiego wpływu na wody gminy Puck. Dodatkowo model ekosystemu będzie przedstawiał dzienne i sezonowe zmiany zachodzące w środowisku Zatoki Puckiej. Dane będą gromadzone w specjalnej bazie, do której będą mieć dostęp naukowcy, rolnicy, a także władze samorządowe gminy Puck.
WaterPUCK narzędziem wspomagania decyzji inwestycyjnych
Projekt WaterPUCK może stać się ważnym narzędziem wspomagania decyzji w gminie. Przed podjęciem ważnej decyzji np. odnośnie wydania pozwolenia na inwestycję czy lokalizacji inwestycji będzie można przetestować kilka różnych scenariuszy użytkowania gruntów lub zmiany użytkowania gruntów, stosowania nawozów czy zmiany klimatu. WaterPUCK ma więc docelowo poprawić stan zdegradowanego na dziś ekosystemu gminy Puck i pomóc w zrównoważonym zarządzaniu regionem.
Z tych i innych powodów z entuzjazmem przyjęły projekt władze gminy. Wójt gminy liczy na to, że WaterPUCK podniesie świadomość ekologiczną miejscowych rolników. - Wśród rolników panuje przekonanie, że im więcej będą stosowali pestycydów i nawozów, tym lepsze uzyskają plony. Może się to zmienić dopiero, gdy zobaczą skutek swoich działań i będzie to firmowane przez jednostkę naukową – mówi kierownik projektu dr hab. Lidia Dzierzbicka-Głowacka, prof. nadzw. IO PAN.
Rolnicy są już wstępnie zapoznani z projektem, a wkrótce zaczną ich odwiedzać wolontariusze w celu przeprowadzenia anonimowych ankiet. - Na pewno chcemy, aby do projektu przystąpiło jak najwięcej gospodarstw różnego typu, a więc zajmujących się zarówno produkcją roślinną, zwierzęcą, czy też bogatych w pastwiska – wyjaśnia Lidia Dzierzbicka-Głowacka.
Gotowy kalkulator będzie do dyspozycji rolników w pierwszej połowie 2020 roku.
Projekt realizuje konsorcjum składające się z czterech instytutów naukowych: Instytutu Oceanologii PAN, Politechniki Gdańskiej, Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego w Falentach, Instytutu Morskiego w Gdańsku oraz gmina Puck. Projekt jest współfinansowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach Programu Strategicznego BIOSTRATEG III.
Ewa SzekalskaDziennikarz
