Raport OOŚ dla planowanej spalarni odpadów w gminie Wisznia Mała w ogniu krytyki

© zlikovec

Nie ma się więc co dziwić, że budowa spalarni odpadów w gminie Wisznia Mała pod Wrocławiem nie jest tu wyjątkiem. Z uwagi na fakt, że zapowiedź inwestycji wywołała protesty społeczne, Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA postanowiło poddać ocenie naukowej Raport Oddziaływania na Środowisko, jaki został sporządzony dla przedsięwzięcia „Budowa bloku energetycznego o mocy do 20 MWe oraz 51 MWt opartego na kotle rusztowym we wskazanej lokalizacji w gminie Wisznia Mała pod Wrocławiem”. Raport został sporządzony w związku z procedurą oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ) na potrzeby wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla Fortum Power and Heat Polska sp. z o.o.

Uchybienia w stosowaniu wymogów Ustawy OOŚ

Dr hab. Leszek Pazderski, profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, któremu została powierzona ocena dokumentu⁽¹⁾, po szczegółowej analizie stwierdził, że nie spełnia on szeregu wymogów przewidzianych ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tzw. Ustawa OOŚ) i powinien zostać uzupełniony oraz poprawiony.

Prof. Pazderski formułuje szereg zarzutów, począwszy od niedokładnego określenia terenu inwestycji, w tym powoływanie się na błędne numery dróg przez autorów Raportu. - Tego rodzaju nieścisłości i błędy w Raporcie Środowiskowym są nieakceptowalne szczególnie w Streszczeniu – którego czytelnik niekoniecznie musi być zorientowany w nazwach, kategoriach i numeracji dróg w województwie dolnośląskim – wskazuje prof. Pazderski. Ma też zastrzeżenia co do tego, w jaki sposób została opisana wartość przyrodnicza terenu i ocenia te zapisy jako „stwierdzenia ogólnikowe i nie oparte na niczym poza subiektywnym przekonaniem inwestora”. Mowa m.in. o fragmencie Raportu, w którym zapisano, że „obszar przeznaczony na planowaną instalację jest terenem obecnie niezagospodarowanym, porośniętym trawą. Teren ten nie jest wartościowy przyrodniczo, a flora tu występująca jest uboga”.

Droga na skróty

Inwestor, przyjmując to założenie, nie wykonał żadnych ocen i inwentaryzacji przyrodniczej terenu przewidzianego pod spalarnię. Jak wykazano w opracowaniu (także w formie dokumentacji fotograficznej), w rzeczywistości na terenie przeznaczonym pod inwestycję występuje wiele roślin kwietnych z rodzin: baldaszkowatych, goździkowatych, marzenowatych, bobowatych, różanowatych, astrowatych, powojowatych, dziurawcowatych.

Jak wskazują organizacje ekologiczne, obecność różnorodnej roślinności świadczy o tym, że ww. teren przez blisko dziesięć lat od wybudowania autostrady miał szansę na renaturyzację i zwiększenie różnorodności biologicznej. Wzywają też do przeprowadzenia solidnej inwentaryzacji przyrodniczej i zwiększenia ochrony zbiorowiska roślin.

Zbagatelizowano wpływ spalarni na klimat

W opracowaniu zauważa się także, że większa część odpadów, które inwestor planuje spalać, to różne rodzaje tworzyw sztucznych – m.in. stosowane w budownictwie, elektronice, rolnictwie – oraz opakowania i tekstylia. Te plastiki spowodują ogromne emisje dwutlenku węgla, przyczyniając się do katastrofy klimatycznej. - Spalanie odpadów (jak zresztą dowolnych palnych substancji) w wysokiej temperaturze jest źródłem innego gazu cieplarnianego, tj. podtlenku azotu N₂O – którego potencjał tworzenia efektu cieplarnianego (Global Warming Potential, GWP) jest około 300 razy większy niż CO₂ – stwierdza prof. Pazderski.

Z kolei Radosław Gawlik, prezes stowarzyszenia EKO-UNIA zauważa, że aby raport środowiskowy można było uznać za zgodnym z prawem, nie może marginalizować wpływu spalarni na klimat, a wręcz przeciwnie – musi on uwzględniać wielkość rocznych emisji gazów cieplarnianych. - Inwestor powinien liczyć się z tym, że zostanie opodatkowany, podobnie jak za emisje ze spalania węgla. Dziś te opłaty wynoszą już ponad 50 euro za tonę, a w przyszłości nadal będą rosnąć – dodaje Gawlik. Jak zauważa, oznacza to, że rachunek za ciepło ze spalania odpadów, o ile gminy nie deklarują rezygnacji z jego zakupu, zostanie wystawiony mieszkankom i mieszkańcom Wrocławia oraz sąsiednich gmin. Może być znacznie wyższy niż przewidywano, jeśli uwzględnione zostaną w przyszłości opłaty za emisję CO₂.

Czytaj też: Jak przeciwdziałać wysokim cenom ciepła?

Kwestie społeczne w dużym uproszczeniu

W Raporcie środowiskowym zapisano także, że „inwestycja ma być zlokalizowana w znacznej odległości od zabudowań mieszkalnych". W rzeczywistości znajduje się w sąsiedztwie kilku miejscowości, w tym dla przykładu dystans do najbliżej położonej wsi Ramiszów (gm. Długołęka, pow. wrocławski) wynosi 700 m, a od osiedla Wrocław-Pawłowice - 800 m.

– Wybrana lokalizacja spalarni w gminie Wisznia Mała, ze względu na swoje położenie wśród gęsto zaludnionych miejscowości współtworzących aglomerację wrocławską, jest – wbrew optymistycznym twierdzeniom raportu środowiskowego – wręcz fatalna. Obiekty przemysłowe nie bez powodu buduje się na odludziu, w odległości co najmniej kilku kilometrów od zabudowań mieszkalnych, aby tym samym minimalizować oddziaływanie na zdrowie i warunki życia ludzi – konkluduje Pazderski.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.