Stacje zlewne w Polsce nie spełniają wymagań rozporządzenia

© reewungjunerr

Blisko 90% stacji zlewnych w Polsce nie spełnia wymagań zawartych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury, które określa m.in. zasady potwierdzania zrzutu nieczystości. W skali od 0 do 100 punktów, gdzie 100 punktów otrzymuje stacja doskonała, polskie stacje zlewne otrzymały średnio 53,48 punktów – wynika z pierwszego w Polsce badania stanu techniki stacji zlewnych.

Badanie przeprowadzone zostało przez Bank Gospodarstwa Krajowego oraz firmę Ścieki Polskie.

Polska ma problem ze ściekami

Jak czytamy w raporcie z badania, Polska od lat boryka się z problemem nieszczelnych zbiorników oraz brakiem nadzoru nad obiegiem nieczystości dowożonych do oczyszczalni. - Analiza danych opublikowanego w pierwszej połowie 2022 r. raportu GUS-u pokazuje, że poza system ściekowy w Polsce wycieka blisko 365 mln m³ nieczystości z przydomowych systemów, a do oczyszczalni trafia jedynie 31,7 mln m³. Zatem ilość ścieków odprowadzanych bezpośrednio do środowiska stanowi połowę objętości Jeziora Śniardwy – największego jeziora w kraju! – wskazano.

Oznacza to, że blisko 93% ścieków z terenów nieskanalizowanych nie dociera do oczyszczalni.

To jednak nie koniec problemów w zakresie gospodarki wodno-ściekowej. Polska wciąż nie dostosowała prawodawstwa krajowego do zapisów tzw. dyrektywy ściekowej - kary grożące Polsce za brak wdrożenia szacuje się dziś na ok. 6 mld euro. W Komisji Europejskiej prowadzone są ponadto prace nad kolejną zmianą dyrektywy…

Czytaj też: Rewizja dyrektywy ws. ścieków komunalnych. Jakie zmiany proponuje KE?

Wykryte nieprawidłowości

Kluczowe znaczenie w kontekście szczelności obiegu nieczystości ciekłych pełnią stacje zlewne. Przeprowadzone w tym zakresie badanie budzi jednak niepokój. Analiza 383 stacji zlewnych (ok. 16% wszystkich stacji zlewnych w Polsce) wskazuje, że obiekty te borykają się z opóźnieniami technicznymi i technologicznymi. 89,2% tego typu obiektów nie spełnia wymogów zawartych w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 17 października 2002 r. w sprawie warunków wprowadzania nieczystości ciekłych do stacji zlewnych (Dz.U.2002.188.1576 ze zm.).

Mimo, że zapisy rozporządzenia obligują do posiadania w stacjach zlewnych wyposażenia służącego do separowania zanieczyszczeń stałych, aż 45,24% kontenerowych stacji zlewnych nie posiada jakiegokolwiek wyposażenia tego typu. Jedynie 54,76% przebadanych kontenerowych stacji zlewnych posiada jakiekolwiek wyposażenie służące do separowania zanieczyszczeń stałych. - Do takich urządzeń zaliczamy np. łapacze kamieni, które posiada 21,9% przebadanych obiektów, rozdrabniarki występujące w 9,52% stacji oraz sita z prasą, których posiadanie potwierdziło 40,48% stacji – czytamy.

Czytaj też: Projekt nowego rozporządzenia dotyczącego wprowadzania nieczystości ciekłych do stacji zlewnych

Dodatkowo, 12,38% stacji nie prowadzi pomiaru objętości dostarczanych ścieków, choć obligują do tego przepisy prawa, a zaledwie 13,7% z przebadanych stacji rejestruje nieszczelności poszczególnych elementów ciągu technologicznego, co świadczy o niezachowaniu hermetyczności zrzutu ścieków.

Nieprawidłowości wykazano także w zakresie potwierdzenia dokonania zrzutu ścieków. - Zgodnie ze wzorem określonym w załączniku do omawianego rozporządzenia, każdorazowy zrzut ścieków powinien być potwierdzony i opisany według jednolitego schematu. Rozporządzenie jasno określa również, jakie dane powinny znaleźć się w potwierdzeniu dokonania zrzutu. O wszystkie te parametry zostali zapytani respondenci. Udzielone odpowiedzi wskazują, że 14,56% z przebadanych stacji zlewnych w ogóle nie przekazuje przewoźnikowi potwierdzenia dokonania zrzutu, a te, które spełniają ten obowiązek, jedynie w 12,6% robią to poprawnie, uwzględniając wszystkie dane wskazane w załączniku do rozporządzenia – dodano.

Brak procedur i ograniczeń przyjmowania ścieków

Wśród nieprawidłowości wykazanych w trakcie badania wskazuje się ponadto brak zdefiniowania procedur i ograniczeń przyjmowania nieczystości. Zwrócono m.in. uwagę, że choć 66,83% stacji zlewnych korzysta z elektronicznej formy rozpoznawania kierowcy, wciąż aż 6,16% oczyszczalni w żaden sposób nie identyfikuje przewoźników oraz ich uprawnień do zrzutu nieczystości, a 7,9% zlewni nie identyfikuje oddawanych ścieków.

Analizie poddano także częstotliwość archiwizacji danych i sposób ich zabezpieczenia. Jak wskazano, stacje zlewne nieposiadające stałego dostępu do infrastruktury sieciowej archiwizują dane co najmniej raz na miesiąc (42,55%), dodatkowo 6,92% stacji przeprowadza archiwizację raz na kwartał lub rzadziej, a 6,38% nie robi tego wcale. - Wskazuje to na nadmierne zaufanie w zakresie bezawaryjności zlewni. Natomiast dobre praktyki wskazują na konieczność wykonywania kopii zapasowych, a tym bardziej archiwizowania danych ze źródła, którego stan techniki nie jest wysoki i zautomatyzowany. Najbardziej zaawansowane technologicznie obiekty korzystają z rozwiązań informatycznych, które pozwalają na automatyczne archiwizowanie danych w trybie rzeczywistym (np. w chmurze danych). Z takiego rozwiązania korzysta 27,12% przebadanych obiektów – dodano.

Z badania wynikają także pozytywne informacje - aż 73,81% ankietowanych stacji zlewnych wskazało, że przeprowadza pomiary fizykochemiczne dostarczanych ścieków, choć nie jest to wymagane przepisami prawa.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.