© honza28683
Tylko w sierpniu wyłowiono 120 ton śniętych ryb. To blisko połowa z 2022 r.. pisaliśmy pod koniec wakacji. W odpowiedzi na interpelację poselską padła wówczas zapowiedź, że "we wrześniu br. zostanie opracowany przez Ministerstwo Aktywów Państwowych wstępny plan inwestycyjny dla sektora górniczego mający na celu zmniejszenie zasolenia wód Odry". Na jakim etapie są prace? Jak się dowiadujemy, Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) otrzymało dane z Ministerstwa Aktywów Państwowych (MAP) oraz Ministerstwa Przemysłu (MP) i ze spółek górniczych. - Obecnie dane te są weryfikowane i analizowane pod kątem spodziewanego efektu ekologicznego. Przygotowywane jest również podsumowanie, które umożliwi podjęcie kierunkowych decyzji inwestycyjnych i finansowych – informuje nas w tym tygodniu wydział komunikacji medialnej MKiŚ.
Koszty operacyjne na szali ze środowiskowymi
Przed uzyskaniem odpowiedzi, udało nam się skontaktować z jedną ze spółek odpowiedzialnych za zrzuty solanek do Odry, KGHM. I tam trwają „szczegółowe analizy dla różnych scenariuszy”. - Chcemy mieć pełny przegląd zarówno w zakresie nakładów inwestycyjnych, kosztów operacyjnych. Jest to zagadnienie skomplikowane, ujmujące wiele operacji w KGHM i mające wpływ na naszą działalność. Na tym etapie nie możemy ujawnić szczegółów technicznych, podobnie w zakresie parametrów instalacji czy efektywności tego procesu – odpowiedział nam w połowie października departament komunikacji KGHM Polska Miedź S.A. Zapytaliśmy też o rozważane technologie. - W kwestii rozwiązań technicznych zaledwie kilka dostępnych technologii oferuje pełną eliminację ładunku soli z wód. Niestety, żadna z tych metod nie jest idealna i niesie ze sobą pewne niedogodności techniczne, choćby w postaci generowanych odpadów czy gorszych lub lepszych parametrów jakościowych odzyskiwanej soli. Ponadto są to metody bardzo energochłonne, co ma duże znaczenie dla późniejszych kosztów operacyjnych – podkreśliła firma.
Czytaj też: Przewodność w Odrze w czerwcu z licznymi przekroczeniami. Czy grozi kolejna katastrofa?
Zapytana o zaawansowanie zapowiedzianego na wrzesień programu inwestycyjnego, obejmującego KGHM, który zabezpieczyłby Odrę przed ponownym podwyższeniem zasolenia w przyszłym i kolejnych latach, spółka odsyła do instytucji rządowych i podkreśla, że nadzór nad wszystkimi interesariuszami ze strony ministerstw przyniesie „dużo lepszy efekt niż pojedyncze inicjatywy każdej ze spółek”. Co do działań własnych dodaje, że KGHM poszukuje „optymalnych rozwiązań, które z jednej strony dadzą realny i pozytywny efekt na środowisko, a z drugiej strony nie będą wiązać się ze znaczącymi nakładami inwestycyjnymi i kosztami operacyjnymi”.
Czas płynie, wraz z nim solanka
Czas zatem płynie, a programu odsalania Odry nie widać. Nie ma decyzji ani po stronie rządu, ani spółek. Oprócz KGHM, za zrzuty solanek do drugiej największej polskiej rzeki odpowiadają SW S.A., SRK S.A oraz PGG S.A. Przypomnijmy, że właśnie zasolenie Odry znacząco zwiększa ryzyko ponownego namnażania się złotej algi w kolejnych sezonach, co może utrudniać rzece odtwarzanie przetrzebionego prymnezyną w 2022 r. ekosystemu. Co istotne, nawet jeśli decyzje zostaną podjęte, realizacja inwestycji może nie zostać sfinalizowana nawet do roku 2030.
Zapytana o to, ile trwa postawienie rozważanej instalacji odsalania, KGHM Polska Miedź S.A. odpowiada, że „zgodnie z publikowaną informacją szacowany czasookres budowy to około 6 lat”. - Istotne znaczenie ma tutaj faza przedinwestycyjna, związana z uzyskaniem wszelkich zgód i pozwoleń. Często wymagane są dodatkowe uzgodnienia, które mogą wpłynąć na przyjęty harmonogram. Oczywiście sama budowa instalacji nie zapewnia osiągnięcia pełnych mocy produkcyjnych, to również wymaga czasu – informuje spółka. Dodaje, że sam rozruch może ujawnić „dodatkowe problemy”, co jest naturalne w tego typu przedsięwzięciach. Czy zatem nic się nie dzieje w sprawie ograniczania zrzutów solanki? Ze strony KGHM pada deklaracja: „już dziś podejmujemy szereg działań zmierzających do ograniczenia zasolenia wód. Dotyczy to części podziemnej, gdzie prowadzone są iniekcje górotworu, które mają na celu zmniejszenie dopływów kopalnianych, jak również części powierzchniowej, gdzie odbudowujemy retencję na zbiorniku Żelazny Most”.
MAP odpowiada
Wczoraj otrzymaliśmy też informację z Ministerstwa Aktywów Państwowych, które miało przedstawić program odsalania Odry. - Międzyresortowy Zespół do Spraw Przeciwdziałania Sytuacjom Kryzysowym i Zagrożeniom Środowiskowym na rzece Odrze, któremu przewodniczy Ministerstwo Klimatu i Środowiska, wydał spółkom górniczym rekomendację: „Opracowanie planu inwestycyjnego dotyczącego działań zmierzających do obniżenia zasolenia wód rzeki Odry Kanału Gliwickiego. Plan powinien zawierać harmonogram realizacji działań oraz wycenę” – stwierdza departament komunikacji MAP, potwierdzając, że resort aktywów koordynował realizację rekomendacji, a plany zostały przekazane przez spółki do zespołu odrzańskiego. Jak się dowiadujemy, to on „zadecyduje jakie dalsze działania lub rekomendacje zostaną podjęte w tym zakresie”.
Proponowanym przez organizacje społeczne rozwiązaniem byłyby większe opłaty za zrzuty solanek lub m.in. obligo w kwestii instalacji odsalających, które opisywaliśmy w artykule: Odsuwanie wałów i przegląd pozwoleń, ale co z opłatami za zrzuty? Zmiana specustawy odrzańskiej. Dotychczasowy projekt rządowy takiego obowiązku nie przewidywał. Zapowiadany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to ostatni kwartał br.
Marta Wierzbowska-KujdaRedaktor naczelna, sozolog
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
