Wpływ wycinki drzew na ekosystem Puszczy Białowieskiej (PB) sprawdzili prof. Grzegorz Mikusiński ze Szwedzkiego Uniwersytetu Rolniczego (SLU), dr hab. Dries P.J. Kuijper, Jakub Witold Bubnicki i dr Marcin Churski z Instytutu Biologii Ssaków PAN w Białowieży oraz dr hab. Dorota Czeszczewik i dr hab. Wiesław Walankiewicz z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach.
Analiza zdjęć satelitarnych
Aby ocenić rozmiar i krajobrazowe efekty wyrębów sanitarnych związanych z gradacją kornika drukarza w polskiej części Puszczy Białowieskiej, Jakub Bubnicki wykorzystał zdjęcia satelitarne, zarejestrowane przez europejskiego satelitę Sentinel-2, należącego do Europejskiej Agencji Kosmicznej. Do porównań wybrano najlepsze zdjęcia, wykonane podczas bezchmurnych dni: 25 lipca 2015 i 9 czerwca 2018 r. Według ich obliczeń powierzchnia, na której wycięto i wywieziono drzewa, wynosi co najmniej 675 hektarów, w tym - 229 hektarów szczególnie cennych drzewostanów ponad stuletnich.
Oddziaływanie na co najmniej 4073 ha
Autorzy analiz podkreślają, że konsekwencje wycinki nie ograniczają się jedynie do miejsc, w których ścięto drzewa. W obszarach przylegających do wyrębów również pojawiają się konsekwencje działań człowieka. - Gdy przyjmie się - na podstawie istniejących badań, że negatywny wpływ wyrębów jest odczuwalny dla gatunków typowo leśnych w odległości do 100 m od krawędzi wyrębu - to można mówić o oddziaływaniu na co najmniej 4073 ha lasów w Puszczy Białowieskiej - mówi Grzegorz Mikusiński.
Usuwanie starych, spróchniałych drzew zmniejsza dostępność dziupli, pogarszając jakość siedlisk różnych gatunków, choćby ptaków. Autorzy badania stwierdzają, że doszło do znacznego uszczerbku wartości przyrodniczej puszczy. Ucierpiało zwłaszcza wiele gatunków chronionych poprzez dyrektywy ptasią i habitatową, stanowiące podstawę prawną ochrony tego obszaru Natura 2000.
Zwiększony stopień fragmentacji lasu
Wyniki nowych badań dostarczają dowodów na to, że prowadzenie wyrębów oznacza również wpływ na relacje pomiędzy gatunkami. - Co więcej - okazuje się, że wyręby zwiększyły stopień fragmentacji lasu o 26 proc. (w skali krajobrazowej), zmniejszając tym samym obszar mateczników, a więc lasów z bardzo niewielkim wpływem człowieka i często będących ważnymi ostojami wielu gatunków zwierząt - podkreśla Jakub Bubnicki, który przeprowadził analizy przestrzenne.
Proponowane rozwiązania
Autorzy analiz proponują rozwiązania, które pozwolą łagodzić ekologiczne szkody na terenie PB. Po pierwsze, regenerację obszaru poddanego wycince należy pozostawić naturze - piszą. Powstający tam samoczynnie las będzie bardziej odporny i lepiej przystosowany do lokalnych warunków klimatycznych. - Postulujemy zaprzestanie sztucznego zalesiania wyrębów oraz utworzenie parku narodowego na całym obszarze tego unikalnego obiektu przyrodniczego - podkreśla prof. Mikusiński.
Źródło: PAP Nauka w Polsce
