Polska droga do ZEN. Bank Światowy o wzroście gospodarczym Polski do 2050 r.

© Anastasiia

Osiągnięcie wspomnianego zen wymagałoby inwestycji na poziomie 450 mld dol do 2050 r. – wynika z „Krajowego Raportu Klimatyczno-Rozwojowego dla Polski”⁽¹⁾ opublikowanego dziś przez grupę Banku Światowego. Równocześnie, poziom PKB wzrósłby o co najmniej 4%, a same korzyści zdrowotne płynące z ograniczenia zanieczyszczeń powietrza szacuje się na 1,4% PKB w tym okresie.

Autorzy podkreślają, że nasz kraj już rozdzielił wzrost gospodarczy od wzrostu emisji i może teraz „podjąć zobowiązanie pełnej dekarbonizacji sektora energetycznego do 2050 r.”. Rozpisują poszczególne kroki niezbędne do osiągnięcia celu neutralności (patrz: rysunek). Ponadto rozpatrują scenariusz „bez zmian”, czyli kontynuację dotychczasowej polityki oraz „zerowych emisji netto, ZEN2050”, czyli najmniej kosztowny scenariusz pełnej dekarbonizacji do 2050 r. - Obecna polityka pozwala na redukcję emisji jedynie o 79 proc. w perspektywie 2050 r. Ok. 90 proc. krajowych emisji to emisje związane z energią, w tym podażą i popytem na energię (transport, budynki, przemysł i rolnictwo). Transport (22,6 proc.), przemysł (20,1 proc.) i budynki (13,8 proc.) zajmują poczesne miejsce, tuż za sektorem produkcji energii elektrycznej i ciepła systemowego (43,8 proc.). Emisje niezwiązane z energią (w tym w rolnictwie) stanowiły w 2021 r. ok. 10 proc. wszystkich emisji – piszą analitycy BŚ.

Czytaj też: 8% przemysłowych emisji CO₂ w UE przypada na Polskę. Państwo ma wytyczyć kierunek dekarbonizacji

W obu scenariuszach maksimum emisji przypada na przyszły rok. W obu też maleje znaczenie energii z „mocno zanieczyszczającej i nisko wydajnej biomasy i ropy naftowej (29% emisji związanych z energią w 2022 r.)”. Ścieżka ZEN2050 ma inną trajektorię w pięciu kluczowych wymiarach: harmonogram wycofywania węgla; malejące znaczenie gazu; perspektywy niskoemisyjnego wodoru; skala handlu energią elektryczną oraz konkurencyjność polskiego przemysłu i przedsiębiorstw w zielonych łańcuchach wartości w UE.

Polska 3. na świecie w emisjach metanu z węgla

Raport dostarcza szeregu informacji z różnych dziedzin. Przykładowo podaje, że polskie kopalnie węgla kamiennego są trzecim na świecie emitentem metanu z węgla w przeliczeniu na tonę (tylko Rosja i Kazachstan wydobywają „bardziej emisyjnie”). - Polski węgiel emituje średnio 698 tys. ton metanu, czyli 19,4 mln ton ekw. CO₂. Polskie kopalnie węgla mogą ograniczyć 21% emisji, co oznacza zysk w wysokości 31 mln euro rocznie - czytamy. Raport podkreśla też, że „niezależnie od dekarbonizacji o zaniku polskiego sektora węglowego już dzisiaj decydują względy ekonomiczne”. Pozostanie przy węglu po 2040 r. oznacza koszty i - gdyby nie „czynniki zakłócające grę rynkową (jak alokacje rynku mocy)” - węgiel w sektorze elektroenergetycznym przynosiłby straty już w 2030 r.

© Bank Światowy

Czytaj też: Eurostat o spadku emisji gazów cieplarnianych w UE. Polska łączy redukcję ze wzrostem PKB

Jednym z istotnych wniosków jest zastąpienie węgla i gazu trzykrotnym wzrostem udziału energii elektrycznej w końcowym zużyciu energii.

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog