Emisje zanieczyszczeń w UE. Największy problem stanowi redukcja emisji amoniaku

© OlgaKorica

Jak informuje Europejska Agencja Środowiska (ang. European Environmental Agency, EEA), emisje zanieczyszczeń powietrza w Europie utrzymują obserwowaną od 2005 r. tendencję spadkową. Dodano przy tym, że tempo redukcji niektórych emisji zanieczyszczeń obecnie się stabilizuje, a osiągnięcie dalszych redukcji do 2030 r. i później będzie znaczącym wyzwaniem dla prawie wszystkich krajów UE.

Czytaj też: Spada liczba przedwczesnych zgonów spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza. Ale…

Realizacja zobowiązań redukcji emisji na lata 2020-2029 wynikających z dyrektywy NEC

W najnowszej ocenie EEA⁽¹⁾ analizuje postępy państw członkowskich w realizacji zobowiązań wynikających z unijnej dyrektywy ws. krajowych zobowiązań w zakresie redukcji emisji (ang. National Emission Reduction Commitments Directive, NEC). Dyrektywa określa krajowe zobowiązania redukcji emisji pięciu głównych zanieczyszczeń w latach 2020-2029 - tlenków azotu, niemetanowych lotnych związków organicznych (NMLZO), amoniaku, dwutlenku siarki i drobnego pyłu zawieszonego. Ocena opiera się na analizie sprawozdań państw członkowskich za rok 2021, przekazanych w 2023 r.

Jak podano, w 2021 r. trzynaście państw członkowskich Unii Europejskiej wypełniło swoje zobowiązania redukcji emisji na lata 2020-2029. W przypadku kolejnych trzynastu państw odnotowano uchybienia w zakresie co najmniej jednego z pięciu głównych zanieczyszczeń powietrza, a jedno państwo członkowskie nie złożyło sprawozdania.

- Emisje głównych zanieczyszczeń powietrza w państwach członkowskich UE nadal spadały, utrzymując tendencję obserwowaną od 2005 r. Stało się tak pomimo wzrostu produktu krajowego brutto w tym samym okresie. Jednak znacznie wolniejszy spadek obserwuje się w przypadku amoniaku w porównaniu z jakimkolwiek innym zanieczyszczeniem – czytamy w ocenie EEA.

Eksperci EEA podkreślają przy tym, że „państwa członkowskie muszą zrobić więcej, aby wywiązać się z krajowych zobowiązań w zakresie redukcji emisji określonych na lata 2020-2029”. Zgodnie z szacunkami EEA, państwa członkowskie dzielą się na pięć grup:

• Państwa, które obecnie spełniają swoje zobowiązania w zakresie redukcji emisji;
• Państwa, które muszą ograniczyć emisje o 10%;
• Państwa, które muszą zredukować emisje o 10% do mniej niż 30%;
• Państwa, które muszą zredukować emisje o 30% do mniej niż 50%;
• Państwa, które muszą zredukować emisje o 50% lub więcej.

Problematyczne emisje amoniaku

Jak wskazano, w latach 2005-2021 emisje PM_2,5 i PM₁₀ spadły w całej UE o 28% i 27%. Emisje SO₂ obniżono w latach 2005-2021 o 80%, w przypadku tlenków azotu i NMLZO o 47% i 29%, a w przypadku NH₃ jedynie o 13%. Dodatkowo obecnie jedynie 5 państw członkowskich UE wypełniło już swoje zobowiązania w zakresie redukcji emisji amoniaku na 2030 r. Natomiast trzynaście państw „potrzebuje redukcji poniżej 10%”, a 8 „potrzebuje spadku emisji o 10% do 30%”.

Zdaniem EEA „najbardziej problematycznym obszarem pozostaje ograniczenie emisji amoniaku, emitowanego głównie przez sektor rolnictwa”.  Głównym źródeł jego emisji w Europie jest sektor rolniczy - odpowiedzialny za 93% emisji. - W związku z tym państwa członkowskie powinny uwzględnić więcej środków mających zastosowanie do sektora rolnictwa – czytamy.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska