© ABCDstock
Rozmieszczenie instalacji wytwórczych blisko odbiorców pozwala na efektywne wykorzystanie potencjału OZE, ograniczenie strat w przesyle i dystrybucji energii elektrycznej oraz lokalny rozwój gospodarczy. Prekursorami takich działań na rynku energii są klastry energii. W ramach nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii z 17 sierpnia 2023 r. wprowadzane są ramy prawne, niezbędne do ich efektywnego funkcjonowania i wdrożenia specjalnego systemu wsparcia. Mimo iż sama definicja klastra energii pojawiła się w 2016 r., dotychczasowy kształt regulacji i brak zachęt nie przełożyły się na ich realny rozwój. Nowe rozwiązania, zgodne z tzw. Dyrektywą RED II, mają pozwolić na jeszcze bardziej dynamiczny rozwój aktywów słonecznych w Polsce.
Premiowana autokonsumpcja
Rafał Czaja, prezes zarządu Stowarzyszenia na rzecz efektywności im. prof. Krzysztofa Żmijewskiego, wskazuje, że zdecydowaną zaletą klastrów energii, jak wszystkich inicjatyw energetyki obywatelskiej, angażujących grupy podmiotów, jest uelastycznianie popytu na energię elektryczną.- Zasadniczym problemem związanym z użytkowaniem instalacji fotowoltaicznych jest konieczność zagospodarowania dużej nadwyżki w szczycie produkcji. Technologie magazynowania energii, z uwagi na ich wysoką cenę, nie są jeszcze dostatecznie rozpowszechnione. Planowanie i eksploatacja fotowoltaiki na rzecz większej grupy użytkowników pozwala na lepsze wykorzystanie energii – wyjaśnia.
Tomasz Marzec, także ekspert Stowarzyszenia, wskazuje, że wyzwaniem jest wciąż ujęcie tego typu współpracy w odpowiednie ramy. Zgodnie z ustawą o OZE, klaster energii to porozumienie cywilnoprawne. Jako struktura ma dać przestrzeń do współpracy w środowisku lokalnym. Sam klaster energii nie stanowi docelowej konstrukcji i od jego uczestników zależy jaką formę prawną prowadzenia działalności przyjmą (spółka prawa handlowego, spółdzielnia, stowarzyszenie itd.). -Wydaje się, że brakującym ogniwem w zakresie prawodawstwa dla klastrów był brak korzystnego systemu wsparcia. Przyjęta przez parlament nowelizacja ustawy o OZE w pewnym zakresie zmienia ten stan rzeczy, gdyż wprowadza system premiujący klastry o wysokim współczynniku autokonsumpcji – zauważa Marzec.
Przypomnijmy, że w sierpniu br. Minister Rozwoju i Technologii zatwierdził regulamin wyboru przedsięwzięć. Jego celem jest wyłonienie 139 projektów klastrów energii, spółdzielni energetycznych i samorządów, dla których przygotowana zostanie dokumentacja dla inwestycji w OZE. Budżet wynosi blisko 187 mln zł.
Klastry - od fotowoltaiki po magazyny energii
Przykładem klastra wykorzystującego fotowoltaikę jest Klaster Energii Zielona Energia Konin, który tworzy Urząd Miejski w Koninie wraz ze spółkami komunalnymi. Koordynatorem jest Miejski Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi (MZGOK). Energia elektryczna w klastrze pochodzi z dwóch źródeł: kogeneracji w procesie termicznego unieszkodliwiania odpadów komunalnych (uznawanej za OZE) oraz energetyki słonecznej usytuowanej w MZGOK i u pozostałych partnerów klastra. Obecnie w skład źródeł opartych na energii słonecznej wchodzi farma fotowoltaiczna o mocy 2,2 MW, dwie instalacje o mocach bliskich 100 kW oraz kilkadziesiąt instalacji o mocach od kilku do 50 kW. Fotowoltaika zapewnia około 2,6 tys. MWh rocznie.
Główną korzyścią, jaką przynosi PV w klastrze, jest możliwość obniżania rachunków za energię. Maciej Dąbrowski, specjalista ds. projektów z MZGOK informuje, że z uwagi na profil generacji rozważane jest zastosowanie magazynów energii. -Energetyka słoneczna ma istotną rolę w procesie tworzenia lokalnych systemów energetycznych, jednakże niezbędne są do tego przychylne zapisy regulacyjne – podkreśla.
Obecnie klaster prowadzi prace finansowane z Komisji Europejskiej z programu Target przy współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym w zakresie nowelizacji strategii klastra i dalszego rozwoju źródeł energetyki słonecznej o łącznej mocy 3 MW (co pozwoli przekoczyć łącznie 5 MW mocy zainstalowanej). Zarządcy klastra dążą do stworzenia samowystarczalnego lokalnego systemu elektroenergetycznego.
Patrycja RapackaRedaktor
