W Dzienniku Urzędowym UE opublikowano dzisiaj decyzję Komisji Europejskiej ws. publikacji przewodnika użytkownika, w którym określa się działania konieczne do uczestnictwa w unijnym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 (Dz. U. UE 2023 poz. 2463).
Przewodnik ma zapewnić zainteresowanym organizacjom dodatkowych informacji i wytycznych o kryteriach dołączenia do unijnej wspólnoty EMAS. Jak czytamy, celem systemu ekozarządzania i audytu UE jest „wspieranie ciągłej poprawy środowiskowych efektów działalności organizacji poprzez stworzenie i wdrożenie systemu zarządzania środowiskowego, ocenę funkcjonowania takiego systemu, dostarczanie informacji o środowiskowych efektach działalności, prowadzenie otwartego dialogu ze społeczeństwem i innymi stronami zainteresowanymi oraz aktywne angażowanie pracowników”.
Przewodnik zaprezentowano w formie załącznika do opublikowanej decyzji. Oprócz dogłębnych informacji o systemie EMAS, zawiera rozdziały m. in. o planie i przygotowaniu do rejestracji zainteresowanych organizacji oraz o sporządzeniu deklaracji środowiskowej.
Plan i przygotowanie
Do systemu mogą dołączyć zarówno organizacje należące do państw członkowskich UE, jak i te spoza wspólnoty.
Każda organizacja w systemie EMAS musi określić, a następnie dokumentować zakres systemu zarządzania środowiskowego. Jak wskazuje przewodnik, ważne jest uwzględnienie:
- Czynników zewnętrznych i wewnętrznych;
- Zobowiązań w kwestii zgodności;
- Swoich jednostek organizacyjnych, funkcji i granic fizycznych;
- Własnych działań, produktów i usług oraz
- Własnych uprawnień i możliwości sprawowania nadzoru i wywierania wpływu.
Przy rejestracji do EMAS najwyższe kierownictwo organizacji odpowiedzialne za określanie celów przedsiębiorstwa musi zobowiązać się do „zapewnienia przywództwa i odpowiedzialności w zarządzaniu środowiskowym oraz do propagowania ciągłej poprawy środowiskowych efektów działalności”. Dodatkowo kierownictwo powinno wyznaczyć co najmniej jedną osobę na przedstawiciela w dziedzinie zarządzania środowiskowego.
Pierwszym etapem wdrażania EMAS ma być przeprowadzenie przeglądu środowiskowego. W jego zakres wchodzi kilka zagadnień, m. in. określenie szans i ryzyk, ocena znaczenia aspektów środowiskowych, czy też analiza istniejących procesów, praktyk i procedur.
Przygotowanie deklaracji środowiskowej
W rozdziale o deklaracji środowiskowej przewodnik informuje o wyróżniającej EMAS cesze, jaką jest przejrzystość wynikająca z publicznej sprawozdawczości w kwestii środowiska. Sporządzenie deklaracji leży w kompetencjach wspomnianego wyżej przedstawiciela ds. zarządzania środowiskowego.
Treść deklaracji środowiskowej, jak czytamy, „musi zostać zweryfikowana przez licencjonowanego/akredytowanego weryfikatora środowiskowego i udostępniona publicznie”.
Deklaracja powinna zawierać w sobie elementy takie jak polityka środowiskowa organizacji, opis wdrożonych lub planowanych działań na rzecz poprawy środowiskowych efektów działalności czy opis wszelkich aspektów działalności organizacji, które wpływają na środowisko.
Zuzanna GabrelKoordynatorka redakcji