Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
19.03.2024 19 marca 2024

Must have przed szczytem w Katowicach

Jakie cztery zadania powinny zostać zrealizowane w Katowicach? Na czym będą polegały negocjacje i jaka będzie w nich rola Polski? Co biznes może zyskać na COP24? - m.in. na te pytania odpowiada najnowsze opracowanie Forum Energii.

   Powrót       16 lipca 2018       Ryzyko środowiskowe   

Negocjacje przed szczytem klimatycznym w Katowicach już się rozpoczęły, a świeżo upieczony wiceminister środowiska Michał Kurtyka podjął pierwsze działania jako pełnomocnik ds. prezydencji COP24. To dobry moment, by uświadomić sobie istotę i przebieg negocjacji klimatycznych, a także dowiedzieć się, kto i jak może zaangażować się w COP24 i budowanie pozytywnego wizerunku Polski. Pomocna w tym będzie z pewnością "Instrukcja obsługi COP24" – opracowanie Forum Energii(1) wyjaśniające najważniejsze kwestie związane ze szczytem.

- Podręcznik ma za zadanie przede wszystkim wyjaśnić, jak skomplikowanym procesem są globalne negocjacje klimatyczne. Ma pomóc zrozumieć, jak będzie przebiegał tegoroczny szczyt i jakie ma cele – mówi Lidia Wojtal, autorka opracowania, przez ponad 10 lat zaangażowana w globalne negocjacje klimatyczne.

- To niewątpliwie będzie najważniejszy COP, jakiemu dotychczas przewodziła Polska – ocenia z kolei Paweł Mikusek z Forum Energii. – Gościmy to zgromadzenie po raz czwarty, ale tym razem stawką jest ustalenie zasad wdrażania Porozumienia Paryskiego. To może na wiele lat ukształtować ramy międzynarodowych działań na rzecz ochrony klimatu - podkreśla. Gwoli ścisłości, w Polsce odbyły się dotąd COP 14 w Poznaniu (2008 r.) i COP 19 w Warszawie (2013 r.), a po raz czwarty konferencji przewodniczyć będzie Polak (pierwszy raz był to prof. Szyszko podczas COP 5 w Bonn w 1999 r.).

Czego oczekiwać, a czego nie oczekiwać po COP24?

Wyjątkowy charakter tegorocznych negocjacji jest ściśle powiązany z Porozumieniem Paryskim z 2015 r. Warto przyponieć, że porozumienie było pierwszą międzynarodową umową w historii negocjacji klimatycznych, która ustaliła, że przeciwdziałanie zmianom klimatycznym wymaga działań wszystkich rządów i podkreśliła rolę podmiotów pozarządowych w tym procesie. Taka decyzja radykalnie zmieniła stary system, w którym tylko kraje rozwinięte były zobowiązane do działań na rzecz redukcji emisji. Przewiduje się, że po roku 2020 porozumienie całkowicie zastąpi protokół z Kioto. Szczyt katowicki ma więc szansę przyczynić się do aktualizacji globalnego systemu ochrony klimatu.

W bardziej pragmatycznym wymiarze, COP24 ma na celu przyjęcie decyzji w sprawie globalnych przeglądów, które mają odbywać się co 5 lat (począwszy od 2023 roku). Decyzja określi zasady ich przeprowadzania i musi być przyjęta jednogłośnie, na sesji plenarnej podczas szczytu. Konkretna procedura pozwoli ocenić postępy stron w realizacji wspólnych zobowiązań klimatycznych. Sama ocena ma być bodźcem do podejmowania działań. Ma tu zaistnieć tzw. cykliczny mechanizm ambicji, czyli stopniowe przyjmowanie coraz bardziej ambitnych celów (NDC) przez strony porozumienia. Każde zobowiązanie ma być bardziej ambitne niż to z poprzedniego pięciolecia.

Autorka podręcznika zaznacza, że nie należy oczekiwać wyznaczania konkretnych celów redukcji emisji. - Bardzo mało prawdopodobne jest, że na COP24 w Katowicach rządy ogłoszą nowe cele redukcji emisji. Delegaci rządowi będą się skupiali głównie na zapewnieniu dobrych wyników negocjacji w sprawie zasad wdrożenia i dyskusjach w ramach dialogu wspomagającego (Talanoa) – czytamy. Dodaje, że dialog ten jest uważany za "wersję próbną" przyszłych globalnych przeglądów.

Jaka będzie rola Polski?

Podczas szczytu w Katowicach Polska będzie funkcjonowała w trzech rolach:

  1. Strona konwencji UNFCCC, protokołu z Kioto i Porozumienia Paryskiego.
  2. Państwo członkowskie UE.
  3. Prezydencja COP24/CMP14/CMA1 (rozwinięcie skrótów w przypisie(2)).

Cztery zadania

Ta ostatnia rola to okazja, by Polska pokazała się jako kraj nowoczesny, skutecznie moderujący negocjacje i dbający o interesy globalnej społeczności. Wywiązanie się z niej wpłynie na nasz międzynarodowy status (m.in. w Radzie Bezpieczeństwa ONZ). Aby tak się stało, na COP24 w Katowicach powinny zostać zrealizowane cztery zadania:

Rulebook: zestaw zasad wdrożeniowych

To kilkanaście powiązanych ze sobą, technicznych, a czasem mocno politycznych decyzji, na które muszą jednogłośnie zgodzić się wszystkie strony porozumienia paryskiego (inna nazwa to: program prac Porozumienia Paryskiego – ang. PAWP). Innymi słowy, są to konkretne zasady wdrożenia, które sprawią, że nowy system po roku 2020 będzie działać we wszystkich swoich obszarach:
• redukcji emisji (tzw. mitygacja),
• adaptacji,
• budowania potencjału instytucjonalnego,
• transferu technologii,
• finansowania.
Rulebook określi jakie działania, w jakiej formie, na jakiej podstawie, kiedy i przez kogo powinny być podjęte w ramach Porozumienia Paryskiego, czyli przez cały okres po 2020 roku. (źródło: Forum Energii).

  • wspomniane opracowanie zasad wdrażania Porozumienia Paryskiego (rulebook – patrz ramka),
  • wsparcie w realizacji dialogu Talanoa, który ma być przeglądem dotychczasowych dokonań w dziedzinie ochrony klimatu,
  • wypromowanie polskiej inicjatywy, która zainspiruje inne kraje i trwale wpisze się w globalne porozumienie klimatyczne,
  • sprawna organizacja szczytu.

Do wypromowania polskiej inicjatywy potrzeba zaangażowania i współpracy wielu podmiotów: administracji rządowej, biznesu, a także organizacji pozarządowych – podkreśla autorka opracowania. Jej zdaniem znaczącą rolę może odegrać pokazanie nowych perspektyw polskiej energetyki i działań związanych z poprawą jakości powietrza.

Co może zademonstrować Polska?

Jako gospodarz Polska ma szansę zademonstrować swoje osiągnięcia, technologie i plany związane ze zrównoważonym rozwojem. Inicjatywy, które Polska mogłaby promować na forum międzynarodowym w czasie Prezydencji, to np.: poprawa jakości powietrza, elektromobilność i czyste technologie, adaptacja do zmian klimatu i rola lasów, projekt sprawiedliwej transformacji (jako stopniowe odchodzenie od węgla, wsparcie regionów powęglowych i byłych górników poszukujących nowych form zatrudnienia oraz zagospodarowanie kopalń po okresie ich eksploatacji).

W kontekście ostatniej inicjatywy wypowiadał się w ubiegłym tygodniu wcieminister Grzegorz Tobiszowski, prezentując wyzwania stojące przed sektorem górniczym.

Będziemy konsekwentnie wprowadzać do sektora najnowocześniejsze technologie z przekonaniem, że służą również ochronie powietrza, wody i ziemi – stwierdził podczas konferencji "Porozumienie Paryskie szansą zrównoważonego rozwoju – polski punkt widzenia" zorganizowanej przez NSZZ Solidarność, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych i Forum Związków Zawodowych przy współpracy ze Stowarzyszeniem na Rzecz zrównoważonego rozwoju. Konferencja odbyła się w ramach inicjatywy Społeczny PRE_COP24. W poradniku czytamy z kolei, że ewentualne próby promowania węgla lub działań antyklimatycznych przyniosą straty wizerunkowe i dyplomatyczną porażkę, szczególnie wobec trudnej sytuacji górnictwa, smogu i konieczności wyłączeń bloków węglowych w Polsce. Ostatnio podpisana umowa o budowie bloku węglowego w Ostrołęce może zatem rzucać się cieniem na wizerunek naszego kraju (stąd apel do premiera w tej sprawie).

Perspektywa dla biznesu

Dzięki temu, że przez dwa tygodnie, w jednym miejscu zbierają się przedstawiciele większości wpływowych środowisk biznesowych, firmy mogą liczyć na szybkie nawiązanie kontaktów na wszystkich poziomach, sfinalizowanie transakcji czy zaznaczenie swojej obecności w dyskusji o konkretnych rozwiązaniach technologicznych.

Sposobem na zaangażowanie się może być współorganizacja wydarzeń w czasie COP lub zaangażowanie się w spotkanie ministerialne wysokiego szczebla przed COP (22-24 października) i odbywające się na marginesie pre-COP dni biznesowe (23-24 października). Przykładowe działania to organizacja wystaw, wyjazdów studyjnych, kolacji, ale także współfinansowanie oświetlenia czy dostaw energii oraz podjęcie działań w zakresie zrównoważenia śladu węglowego COP (opracowanie zawiera więcej przykładów). Planując obecność na szczycie można uwzględnić motyw przewodni prezydencji lub motto COP24 "Changing toghether".

Marta Wierzbowska-Kujda: Redaktor naczelna, sozolog

Przypisy

1/ Opracowanie, zawierające znacznie więcej wątków niż podjęła autorka tekstu, jest dostępne bezpłatnie pod adresem:
http://forum-energii.eu/pl/analizy/instrukcja-obslugi-cop24-2
2/ Skróty oznaczają nazwę i numer spotkania stron trzech umów międzynarodowych: ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych ws. Zmian klimatu, czyli UNFCCC (COP 24: Conference of the Parties), protokołu z Kioto (CMP14: Conference of the Parties Serving as the Meeting of the Parties to the Kyoto Protocol) oraz Porozumienia Paryskiego (CMA1: Conference of the Parties Serving as the Meeting of the Parties to the Paris Agreement).

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Zagrożenia dla rozwoju sektora gospodarki odpadami. Apel (13 marca 2024)Trzeci sektor: nie odpuśćmy zmian w rolnictwie. Apel do KE ws. zielonej architektury WPR (07 marca 2024)Jak startupy mogą pomóc firmom i branżom w walce ze zmianami klimatu? Nie zmarnujmy 2024 r. (04 marca 2024)Wspólnota Niepodległych Państw (27 lutego 2024)Płachta na rolnika (21 lutego 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony