© ClaraNila
Uczestnicy i cele Programu
W 2010 r. Unia Europejska przyjęła decyzję nr 862/2010/UE w sprawie udziału we Wspólnym Programie Badawczo-Rozwojowym na rzecz Morza Bałtyckiego BONUS. (Dz.Urz. L 256 z 30.9.2010, s.1).
Unia zdecydowała o wniesieniu wkładu finansowego nie przekraczającego 50 mln euro.
Realizacji Programu mającego na celu wsparcie rozwoju nauki i innowacji w zakresie badań środowiska Morza Bałtyckiego podjęły się Dania, Niemcy, Estonia, Litwa, Polska, Finlandia i Szwecja. Program, mimo że nakierunkowany na badanie środowiska, zajmuje się też wpływem na ekosystemy morskie różnorodnej działalności człowieka: rybołówstwa, akwakultury, rolnictwa i infrastruktury. Obejmuje współtworzenie europejskiej przestrzeni badawczej i wkład w realizację założeń najważniejszych obszarów polityki morskiej, szczególnie określonych w strategii dla Morza Bałtyckiego (COM (2009)248).
Za zarządzanie, administrację i sprawy finansowe Programu odpowiada europejskie ugrupowanie interesów gospodarczych EUIG BONUS z siedzibą w Helsinkach. Składa ono sprawozdania do najwyższego organu zarządzającego programu, którym jest Komitet Sterujący, złożony z przedstawicieli państw-uczestników; Komisja ma stałego obserwatora na forum Komitetu.
Ocena Komisji
W dniu 30 stycznia 2015 r. Komisja przyjęła sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego i Rady „Okresowa ocena wspólnego programu badawczo-rozwojowego na rzecz Morza Bałtyckiego BONUS” (KOM(2015)34 z 30.1.2015).
Sprawozdanie oparte jest na okresowej ocenie niezależnego panelu ekspertów i uwagach Komisji.
Generalnie wynik oceny jest pozytywny. Komisja uważa, że program sukcesywnie osiąga swoje cele (etap realizacji musi trwać co najmniej do października 2017 r.). We wstępnym etapie strategicznym ugrupowanie EUIG BONUS ustanowiło strategiczny program badań i uzgodniło niezbędne szczegółowe warunki wdrażania.
Wystosowano też zaproszenia do składania wniosków w dziedzinach: zrównoważonego ekosystemu, innowacji i zrównoważonych usług systemowych. W dwóch pierwszych dziedzinach przyznano granty i w chwili przeprowadzania oceny wybrane programy były już realizowane; w dziedzinie innowacji 25 proc. beneficjentów stanowiły prywatne przedsiębiorstwa.
Strategiczny program badań został, po szerokich konsultacjach, zaktualizowany w styczniu 2014 r. Jednym z głównych założeń programu jest doprowadzenie do zerwania z fragmentarycznością dotychczasowych badań.
W styczniowym komunikacie Komisja podkreśla, że Morze Bałtyckie jest akwenem niemalże zupełnie zamkniętym, otoczonym głównie przez państwa UE i w związku z tym zastosowanie skoordynowanej strategii makroregionalnej realizowanej przez BONUS może przynieść istotne skutki. Wskazuje również, że w drodze protokołów stworzono mechanizm udziału w badaniach Federacji Rosyjskiej, który jednak odbywa się bez wsparcia UE.
Zalecenia Komisji - szanse dla MŚP
Komunikat zawiera też zalecenia, których celem jest wzmocnienie rezultatów Programu. Za najistotniejsze z nich Komisja uznała łączenie funduszy krajowych i udostępnianie infrastruktury przez organy krajowe. Ponadto, Komisja zaleca nakierowanie ogłoszeń zapraszających do składania wniosków na małe i średnie przedsiębiorstwa oraz ułatwienie ich włączania w tworzenie konsorcjów do realizacji projektów.
Szczegółowe informacje dotyczące działalności oraz zaproszenie do składania wniosków znajdują się na stronie internetowej programu.
Adam ErechemlaDziennikarz, prawnik
