26 kwietnia 1986 r. w reaktorze jądrowym bloku energetycznego nr 4 elektrowni w Czarnobylu nastąpiła najpoważniejsza awaria w historii energetyki atomowej. W wyniku przegrzania reaktora doszło do wybuchu wodoru, pożaru oraz rozprzestrzenienia substancji promieniotwórczych. Radioaktywna chmura przeszła nad niemal całą Europą.
Wydarzenie to zostało zaklasyfikowane jako wypadek jądrowy poziomu 7 - najwyższego w międzynarodowej skali stosowanej w takich wypadkach. W promieniu 30 km od reaktora utworzona została strefa wykluczenia, pokrywająca 2600 km2. Około 135 000 mieszkańców zostało stamtąd ewakuowanych, a wszelka działalność rolnicza jest od tej pory całkowicie zakazana. Po trzydziestu latach, obecność na skażonym terenie podlega ścisłej kontroli.
Strefa wykluczenia, skażona w "cętki geparda" i praktycznie niezamieszkała, jest przedmiotem niezliczonych badań i dyskusji naukowców. Długofalowe skutki promieniowania radioaktywnego i związane z nim anomalie genetyczne obserwowane są na wielu gatunkach lokalnej flory i dziekiej fauny; badaniom poddaje się dziki, wilki, lisy, orły, niedźwiedzie czy króliki.
Ukraina rozważa także utworzenie strefy ochrony biosfery, która pokrywałaby 230 000 ha strefy wykluczenia. Rezerwat obejmowałby ochronę gatunków żyjących na tym obszarze, a także centrum badawcze oraz instalacje niezbędne do remediacji skażonej gleby.
Florence Roussel, Actu-Environnement
Tłumaczenie: Marta Wojtkiewicz