Czy widmo głodu przemówi silniej niż argumenty kryzysu klimatycznego?

© branex

Raport, poparty przez 195 rządów, stwierdza, że rolnictwo, produkcja żywności i wylesianie są istotnymi czynnikami powodującymi zmiany klimatu. Równocześnie zdolność gleby do pochłaniania dwutlenku węgla maleje wraz ze wzrostem temperatury, więc działania powinny być podjęte niezwłocznie.

Główne wnioski raportu

Naukowcy stwierdzają, że globalne ocieplenie nie pozostaje obojętne dla gruntów, które ulegają degradacji. Fale upałów nasilają się i stają się coraz częstsze oraz zmieniają się wzorce występowania opadów. Intensywna eksploatacja doprowadziła do znacznego zdegradowania gruntów, co z kolei podważa bezpieczeństwo żywnościowe, czego dowodem są mniejsze plony i spadek produktywności zwierząt gospodarskich w niektórych regionach oraz zwiększenie ryzyka wystąpienia szkodników i chorób w rolnictwie w niektórych regionach świata. Jeżeli emisje gazów cieplarnianych nie znajdą się pod kontrolą, kryzys żywnościowy będzie narastał - ostrzegają naukowcy.

Katalizatory zmian klimatycznych

W raporcie czytamy, że rolnictwo, wylesianie i zmiana użytkowania gruntów są istotnymi czynnikami zmian klimatu i powodują około 23 proc. emisji spowodowanych przez człowieka. Natomiast światowy system żywnościowy przyczynia się do 37 proc. globalnych emisji gazów cieplarnianych (wliczając poza rolnictwem także transport, pakowanie i marnotrawstwo). Wraca temat marnowania żywności – naukowcy szacują, że około jedna trzecia żywności jest marnowana lub tracona, powodując dodatkowe emisje podczas rozkładu.

Proponowane środki zaradcze/naprawcze

IPCC stwierdza, że istnieją duże możliwości poprawy praktyk stosowanych w rolnictwie w celu ograniczenia emisji przy jednoczesnym utrzymaniu lub zwiększeniu produkcji. Naukowcy podkreślają, że w przeciwieństwie do sektora paliw kopalnych, sektor rolny może odegrać kluczową rolę w usuwaniu dwutlenku węgla z atmosfery i składowaniu go w glebie. Jako priorytet określają zaprzestanie wylesiania i podjęcie intensyfikacji odbudowy lasów (zalesianie). Jak podkreślają naukowcy, sektor rolniczy ma szczególnie mało czasu i nie ma jednego skutecznego rozwiązania, więc trzeba działać wielotorowo: zalesianie, OZE, dekarbonizacja etc.

Sadownicy i naukowcy w sojuszu

Do podobnych wniosków dochodzą przedstawiciele Stowarzyszenia Unia Owocowa (SUO). Wskazują, że producenci jabłek powinni przygotować się na niekorzystne skutki zmian klimatycznych; ocieplenie wpływa np. na zmianę smaku tych owoców (zmniejszenie kwasowości, jędrności i wodorozcieńczalności owoców, przy jednoczesnym wzroście stężenia cukru) i niższe plony. Żeby przeciwdziałać niekorzystnym zmianom eksperci SUO wskazują, że branża sadownicza jest w stanie również ograniczyć emisje gazów cieplarnianych poprzez stosowanie odnawialnych źródeł energii: paneli fotowoltaicznych i wykorzystanie drewna z sadu. Zgodnie z przyjętym projektem zmiany ustawy o OZE rolnik ryczałtowy może mieć status prosumenta. W przypadku zainstalowania paneli fotowoltaicznych i licznika dwukierunkowego jego rozliczenie z zakładem energetycznym będzie odbywać się dwa razy w roku, a nadwyżkę prądu wyprodukowaną latem zużyje jesienią na schłodzenie owoców.

To nie koniec

Wydany dziś raport o zmianie klimatu i lądach przygotowało wspólnie 107 ekspertów z 52 krajów. Lista cytowanych źródeł naukowych liczy ponad 7000 pozycji. W toku prac autorzy rozpatrzyli 28 275 uwag do treści, zgłoszonych przez ekspertów i rządy. Kolejny specjalny raport IPCC będzie dotyczył oceanów i lodowców; ukaże się on 25 września br.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji