Wydanie przez ministra środowiska rozporządzenia z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie wzoru sprawozdania dotyczącego nielegalnego przywozu i wywozu substancji kontrolowanych (Dz. U. 2015 poz. 2155) jest wykonaniem delegacji do wydania aktu wykonawczego z art. 46 ust. 6 uchwalonej w maju ubiegłego roku ustawy o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych. Określony w rozporządzeniu wzór zawiera podstawowe informacje, które Organy Służby Celnej zobowiązane są przekazywać ministrowi środowiska w związku z ochroną przed nielegalnym obrotem substancjami zubożającymi warstwę ozonową. Nowe prawo ułatwi więc porównywanie danych i rozwieje wątpliwości co do tego, jakie konkretnie informacje powinny znaleźć się w sprawozdaniu.
Europejska podstawa prawna
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową nakłada na państwa członkowskie obowiązek przeprowadzania kontroli w zakresie przywozu i wywozu substancji kontrolowanych oraz produktów i urządzeń zawierających takie substancje. Nadrzędnym celem rozporządzenia jest bowiem zmniejszenie do minimum i wyeliminowanie produkcji oraz ich stosowania wszędzie tam, gdzie są dostępne inne opcje - osiągalne z technicznego punktu widzenia i o niższym współczynniku oddziaływania na globalne ocieplenie.
Organizacja polskiego systemu kontroli
Za stosowanie wspomnianych wyżej przepisów odpowiada w Polsce szereg organów administracji. Jest to m.in. Inspekcja Ochrony Środowiska (odpowiedzialna np. za postępowanie z urządzeniami oraz systemami klimatyzacji w pojazdach silnikowych) czy Państwowa Straż Pożarna (w zakresie substancji wykorzystywanych w ochronie przeciwpożarowej oraz gaśnicach). Kontrola przywozu i wywozu substancji zubożających warstwę ozonową to z kolei domena Organów Służby Celnej, które posiadają m.in. uprawnienie do wycofania nielegalnie wprowadzonych na obszar Wspólnoty substancji oraz ich unieszkodliwienia. Prawo nakłada także na Organy Służby Celnej obowiązek przedkładania ministrowi środowiska sprawozdań.
Koniec wątpliwości
Dotychczas prawo nie określało konkretnego wzoru wspomnianych wyżej sprawozdań. Z uwagi na brak takich przepisów Ministerstwo Finansów (Organy Służby Celnej) przekazywały dotychczas sprawozdania do Ministerstwa Środowiska. Była to forma odpowiedzi na prośbę resortu o udostępnienie takich danych, które są mu z potrzebne do wypełniania obowiązków sprawozdawczych względem Komisji Europejskiej. Unormowanie konkretnego wzoru pozwoli zatem na standaryzację danych, ich uporządkowanie i w efekcie - czytelną analizę.
Rozporządzenie weszło w życie 5 stycznia br., ale na złożenie ministrowi środowiska pierwszego sprawozdania z wykorzystaniem wzoru Organy Służby Celnej mają czas do 31 marca.
Kamil SzydłowskiDziennikarz, prawnik