Powstają demonstratory, które mają technologicznie zazielenić Polskę

© ipopba

Projekty realizowane w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) są finansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Są to duże projekty infrastrukturalne albo produktowe o złożonej specyfice i różnym stopniu skomplikowania⁽¹⁾. O planach NCBR była mowa podczas konferencji, która obyła się on-line 10 lutego br.

– Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wykorzystuje Fundusze Europejskie, dzięki którym wprowadza rozwiązania mające przybliżyć nas do neutralności klimatycznej w 2050 roku. To ważne inicjatywy, dlatego potrzebujemy ich więcej – stwierdza Małgorzata Jarosińska-Jedynak, wiceminister funduszy i polityki regionalnej.

W wyścigu na najlepsze demonstratory

Co ważne, zarówno osiem nowych przedsięwzięć NCBR, jak i projekt Wielkie Wyzwanie: Energia realizowane są w ramach projektów pozakonkursowych.

- Projektując nowe przedsięwzięcia, nakreśliliśmy, czym ma być finalny produkt. Sposób dojścia do tego celu pozostawiamy wykonawcom – to oni zaproponują, jak ten efekt osiągnąć – wyjaśnia Wojciech Kamieniecki, dyrektor NCBR. - Ogłosiliśmy już trzy pierwsze przedsięwzięcia dotyczące Budownictwa efektywnego energetycznie i procesowo, Innowacyjnej biogazowni oraz Oczyszczalni przyszłości. Kolejne pięć uruchomimy w pierwszym półroczu 2021 r., a będą to Technologia domowej retencji, Elektrociepłownia przyszłości, czyli system ciepłowniczy z OZE, Wentylacja dla szkół i domów, Magazynowanie energii (ciepło i chłód) oraz Magazynowanie energii elektrycznej - dodaje.

Czytaj: Nie zmarnujmy szansy na rzeczywisty rozwój rynku magazynów energii i elektrolizerów

Każde z przedsięwzięć zakończy się powstaniem demonstratora nowych technologii. Każda z dziedzin życia, której dotyczą projekty, czyli mieszkalnictwa, ciepłownictwa, produkcji żywności, ochrony zasobów czystej wody i powietrza, ma ujawnić technologie, które będą praktycznym wdrożeniem idei gospodarki o obiegu zamkniętym. Czego możemy się zatem spodziewać? Otóż mają powstać m.in. innowacyjne na skalę kraju, budowane modułowo w kilka miesięcy budynki, które będą produkowały więcej energii niż potrzebują, oczyszczalnie produkujące nawozy rolnicze i czystą wodę, biogazownia wytwarzająca biogaz (a w następnym kroku metan) czy elektrociepłownia dla około 2000 mieszkańców oparta w 80 proc. na odnawialnych źródłach energii i jedynie w 20 proc. na paliwach kopalnych. Efektem końcowym przedsięwzięć będą też m.in. wykorzystujące polskie surowce magazyny energii elektrycznej dla domu, systemy retencji dla gospodarstw domowych, odzyskujące nawet do 80 proc. wody z deszczu, czy systemy rekuperacji i wentylacji do zastosowania w starym budownictwie lub szkołach, dające czyste powietrze bez utraty energii.

Czytaj: Projekt REGATRACE ważnym krokiem w opracowaniu krajowych strategii rozwoju biometanu

Biogazownia: energia z odpadów

Jakich biogazowni potrzebujemy w Polsce? Ministerstwo Aktywów Państwowych oszacowało, iż nominalna moc większości biogazowni w Polsce wykorzystywana jest tylko w 60 proc. Zdaniem ekspertów rozwój tej gałęzi gospodarki jest bardzo trudny z kilku powodów. Jednym z nich jest niska odporność instalacji na zmiany parametrów fizykochemicznych wprowadzanych substratów. Problemy generuje również wymagający proces obsługi wielu instalacji, stąd projekt NCBR, którego efektem ma być opracowanie uniwersalnej, zautomatyzowanej i prostej w obsłudze technologii, która będzie również samowystarczalna energetycznie. Ma ona wykorzystywać ogólnodostępne substraty, w tym także odpady kategorii 2 i 3⁽²⁾. Jej działanie nie będzie wymagać ciągłego, specjalistycznego nadzoru operatorskiego nad przebiegiem procesu, cechować się zaś będzie niskimi kosztami inwestycyjnymi i eksploatacyjnymi.

Czytaj: Temat miesiąca: Biogaz

Biorąc pod uwagę kryzys w branży odpadowej, z jakim mamy do czynienia, zielone światło NCBR dla technologii biogazowych może być światełkiem w tunelu. Jak bowiem wynika ze sprawozdania, jakie przedstawił Paweł Głuszyński z Towarzystwa na Rzecz Ziemi podczas Senackiej Komisji Nadzwyczajnej ds. Klimatu w dniu 4 lutego br., gigantycznym problemem jest zagospodarowanie frakcji bio (o tym jak duży i wciąż niedoszacowany to wolumen pisaliśmy tutaj). Jednym z przedstawionych przez Pawła Głuszyńskiego postulatów było to, by jak najszybciej uruchomić program wsparcia finansowego oraz kampanię informacyjną skierowaną do samorządu na rzecz budowy kompostowni i biogazowni bioodpadów kuchennych.

Na projekt Innowacyjna biogazownia NCBR przygotował budżet w wysokości 29,5 mln zł.

Już w sierpniu poznamy zwycięzcę Wielkiego Wyzwania: Energia i zobaczymy demonstratory małogabarytowych elektrowni wiatrowych. Jednym z ich atutów ma być skalowalność, pozwalająca na szeroką paletę zastosowań. Ma to przyczynić się do pobudzenia prosumentyzmu wiatrowego i poprawienia bilansu energii z OZE. Więcej o Wielkim Wyzwaniu: Energia tutaj.

Choć już dziś nie jest najgorzej.

OZE w Polsce – stan gry

Na koniec 2020 roku moc zainstalowana w odnawialnych źródłach energii wyniosła 12,49 GW, w tym 3,96 GW zainstalowane było w fotowoltaice - poinformował na Twitterze wiceminister klimatu i środowiska Ireneusz Zyska, powołując się na dane Agencji Rynku Energii. Odnosząc się do mocy zainstalowanej w PV podkreślił, że w 2015 roku było to zaledwie 71 MW.

Czy i taka przyszłość czeka przydomowe elektrownie wiatrowe?

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji