Polska może stać się hubem produkcyjnym pojazdów elektrycznych. Czy wykorzysta szansę?

Elektromobilność
© AS

Eksperci Instytutu Jagiellońskiego (IJ) przyjrzeli się polskiemu rynkowi elektromobilności. Polska jest wskazywana najczęściej jako jeden z liderów europejskich w produkcji baterii dla samochodów elektrycznych. Globalnym potentatem w produkcji komponentów są Chiny, które wykorzystują swoje przewagi mając dostęp do wydobycia surowców krytycznych jak lit, nikiel czy kobalt. Obecnie skala inwestycji w elektromobilność w Polsce wynosi 4,4 mld euro, a większość kapitału pochodzi m.in. z Korei Płd., Japonii i Belgii.

W najbliższych latach Polska pozycja na rynku może się umocnić. IJ szacuje w raporcie⁽¹⁾, że polski rynek sprzedaży samochodów elektrycznych w ciągu najbliższych czterech lat będzie rósł o 11 mld zł rocznie. W latach 2025-2030 wskaźnik ten może utrzymać się na poziomie 20 mld zł, w latach 2030-2040 – 32 mld zł. Wartość skumulowana może wynieść ok. 464 mld zł.

Jaskółki produkcji kompletnych samochodów EV

Pomimo rozwijających się już wysokich kompetencji Polski w zakresie produkcji baterii litowo-jonowych, elektrycznych autobusów i ładowarek, udział krajowej produkcji kompletnych samochodów w sektorowym łańcuchu wartości pozostaje niewielki – zauważają eksperci. Pojawiają się jednak pierwsze sygnały związane z rozwojem produkcji kompletnych samochodów elektrycznych. Wartość inwestycji w polski projekt samochodu elektrycznego Izera realizowany przez spółkę ElectroMobility Poland to ok. 400 mln euro, a produkcja powinna ruszyć w 2025 r. Z kolei koncern Stellantis ruszył w styczniu 2023 r. z produkcją modelu Jeep Avenger – wartość inwestycji sięga w początkowej fazie 170 mln euro.

Prezes IJ Marcin Roszkowski wskazuje, że Polska może stać się hubem produkcyjnym pojazdów elektrycznych. Sektor e-mobility odpowiada obecnie za 1,4% PKB. W 2030 r. może to być 2,6-4%, w 2040 r. – 3,9-5,2%.

Rozwój elektromobilności może dać też miejsca pracy, przyczyniając się do utworzenia ok. 21 tys. nowych miejsc pracy w Polsce do 2030 r.

Baterie w samochodach mogą wspomóc prace systemu

Elektryfikacja transportu rodzi wyzwania dla systemu elektroenergetycznego w zakresie wzrostu popytu na energię elektryczną. Dynamiczny rozwój elektromobilności powinien byś skoordynowany z możliwościami systemowymi i sieciowymi, oraz powiązany z rozwojem rozproszonych źródeł OZE.

Jak oceniają Polskie Sieci Elektroenergetyczne (PSE), rosnące zapotrzebowanie na energię tylko w wyniku elektromobilności nie powinno znaczenie obciążać systemu, ale sytuacja zmienia się, gdy weźmie się pod uwagę ryzyko wystąpienia niedoborów energii rzędu ok. 5,1 TWh w 2032 roku w skali całego KSE. Jak czytamy, wykorzystanie rozproszonych baterii samochodów elektrycznych jako zagregowanego magazynu energii może być konkurencyjnym kosztowo rozwiązaniem względem wielkoskalowych magazynów bateryjnych wspomagających pracę KSE.

Czytaj: Infrastruktury ładowania przybywa, ale to wciąż za mało

- Nakłady kapitałowe na pozyskanie pojemności magazynowych są ponoszone przez wielu rozproszonych użytkowników systemu – już w cenie zakupu samochodu. Zmniejsza to tym samym konieczność ponoszenia wysokich nakładów inwestycyjnych przez inwestora na scentralizowaną, wielkoskalową inwestycję magazynową – wyjaśnia Kamil Moskwik, ekspert IJ.

Sam model wykorzystywania samochodów elektrycznych jako usługi sieciowej (ang. vehicle-to-grid) jest mało powszechne. Aby wdrożyć takie rozwiązanie, należy zbadać wpływ dużej floty samochodów EV na parametry sieciowe oraz przeanalizować aspekty cyberbezpieczeństwa. Operatorzy systemów dystrybucyjnych w Polsce powinni już dziś uwzględnić rozwój infrastruktury ładowania, co może być sporym wyzwaniem. Moc szybkich punktów ładowania wynosi od 50 do nawet 350 kW DC, a ładowarki prądem stałym wymagają odpowiednio efektywnych przyłączy. Jest to ważne w kontekście niedawnego porozumienia Parlamentu Europejskiego z Radą UE w zakresie rozmieszczenia infrastruktury dla paliw alternatywnych na rzecz samochodów osobowych i ciężarówek.

Patrycja Rapacka
Redaktor