© monticellllo
Reloop i Container Recycling Institute (CRI) zebrały i przeanalizowały dane dotyczące wielkości sprzedaży napojów w opakowaniach na mieszkańca w krajach, w których funkcjonują systemy kaucyjne. Badanie miało na celu ocenę zasadności twierdzeń, że system kaucyjny prowadzi do spadku sprzedaży napojów.
Analiza danych z lat 2000-2021
- Korzystając ze studiów przypadków z całego świata (z Europy, Kanady, USA i Australii), przedstawiamy dane sprzed wdrożenia systemu kaucyjnego i z okresu po jego wdrożeniu – lub z czasu przed i po rozszerzeniu zakresu systemu albo zmianach wysokości kaucji – w celu wykazania, że istniejące lub zreformowane systemy kaucyjne nie powodują spadku sprzedaży. Dokonujemy również porównania z trendami sprzedaży w sąsiednich stanach/krajach, które nie wprowadziły systemu kaucyjnego i wyjaśniamy, dlaczego korelacja nie oznacza związku przyczynowego – czytamy.
Czytaj też: Kaucja na opakowania po napojach wyniesie 0,50 zł. Jest projekt przepisów
Analiza opiera się na danych sprzedażowych pozyskanych z GlobalData PLC (wyjątkiem są dane dot. Alberty, Kalifornii i Oregonu, które uzyskano od operatorów systemu). Analizowany zbiór danych obejmuje natomiast lata 2000-2021.
Jak wyjaśniają autorzy analizy – nie ma jednoznacznych dowodów na to, iż wprowadzenie nowego systemu kaucyjnego lub zmian w istniejącym systemie samo w sobie wpływa na sprzedaż.
Wprowadzenie systemu kaucyjnego w państwach bałtyckich a sprzedaż napojów
Spadku sprzedaży nie odnotowano w Estoniii, gdzie system kaucyjny wprowadzono już w 2005 r., ani w Litwie, która wdrożyła swój system kaucyjny dla jednorazowych opakowań po napojach w 2016 r.
- Według danych sprzedażowych uzyskanych od GlobalData PLC, sprzedaż piwa i napojów bezalkoholowych na Litwie zaczęła spadać około 2015 r., rok przed wprowadzeniem systemu kaucyjnego, ale odbiła się po 2017 r. Widzimy również, że począwszy od 2017 r. ogólne wzorce sprzedaży były takie same zarówno w Estonii (w której system kaucyjny funkcjonuje od 2005 r.), jak i na Łotwie [gdzie system kaucyjny uruchomiono w 2022 r. – przyp. red] – czytamy.
Wyższa kaucja nie spowodowała obniżenia całkowitego wolumenu sprzedaży
Na spadek sprzedaży napojów nie wpłynęły także zmiany wprowadzane w ramach już funkcjonującego systemu kaucyjnego. Pokazują to przykłady z USA. System kaucyjny w stanie Oregon wdrożono już w 1972 r., później kilkukrotnie rozszerzano jego zakres, w tym w kwietniu 2017 r. podwyższono wysokość kaucji za opakowania na napoje z 0,05 USD na 0,10 USD.
- Niniejsze studium przypadku służy podkreśleniu, jak ważne jest przeanalizowanie wszystkich potencjalnych przyczyn wzrostu lub spadku sprzedaży, a nie przypisywanie ich wyłącznie wprowadzeniu systemu kaucyjnego. Zgodnie z teorią, że podniesienie kaucji spowoduje spadek sprzedaży, sprzedaż piwa na mieszkańca w Oregonie powinna była spaść w 2017 r., ponieważ w kwietniu 2017 r. wprowadzono kaucję w wysokości 0,10 USD. Zamiast tego, sprzedaż piwa na mieszkańca w Oregonie wzrosła o 2,3% w 2017 r. w porównaniu do 2016 r. (…) W kolejnym roku sprzedaż piwa na mieszkańca w Oregonie spadła o 2,7%, a rok później (w 2019 r.) wzrosła o 2,7% – wskazano w raporcie.
Czytaj też: Czerpmy z doświadczeń innych państw, czyli jak wdrożyć system kaucyjny w Polsce
Autorzy raportu wskazują, że każdy spadek lub wzrost sprzedaży napojów należy „dokładnie zbadać” przed przypisaniem tych zmian wdrożeniu (lub rozszerzeniu) systemu kaucyjnego. - Czynniki przyczyniające się do zmian w sprzedaży napojów są złożone i wieloaspektowe. Czynniki takie jak sezonowe temperatury, warunki ekonomiczne i zakłócenia w łańcuchu dostaw mogą niezależnie od siebie lub łącznie wpływać na cenę i/lub sprzedaż napojów, a do wyciągnięcia trafnych wniosków niezbędne jest dokładne zbadanie wszystkich zmiennych i ich skutków – skonkludowano.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
