© Kuznetsov_konsta
Chodzi przede wszystkim o gromadzenie i interpretację danych pomiarowych zebranych w zakładach górniczych, a także podczas eksploatacji wód termalnych czy gazu z łupków - w kontekście wpływu ich eksploatacji na środowisko. Platforma wykorzystuje komputery dużej mocy i największe informatyczne sieci szkieletowe w Europie - poprzez polską sieć PL-Grid należącą do European Grid Infrastructure.
Prototyp cyfrowej platformy badawczej powstał w ramach kończącego się 31 grudnia br. projektu „IS-EPOS – Cyfrowa Przestrzeń Badawcza Sejsmiczności Indukowanej dla Celów EPOS” (European Plate Observing System, który integruje infrastrukturę badawczą w naukach o ziemi). Uczestniczyli w nim – obok IGF PAN – przedstawiciele Głównego Instytutu Górnictwa, Akademickiego Centrum Komputerowego Cyfronet AGH i Kompanii Węglowej.
Nowoczesne systemy IT, współpraca nauki i przemysłu
Prototyp platformy zaprezentowano po raz pierwszy podczas czwartkowej konferencji w GIG. Jak wyjaśniał koordynator trwającego od końca 2011 r. projektu IS-EPOS prof. Stanisław Lasocki z IGF PAN, podłożem przedsięwzięcia były spostrzeżenia, że nauka dotycząca sejsmiczności indukowanej uprawiana jest starymi metodami. Wymiana informacji zaś odbywała się tylko podczas konferencji, co spowalniało rozwój badań.
- W związku z tym przedstawiliśmy naszym partnerom światowym projekt zreformowania tego obszaru nauki – w szczególności oparty o wsparcie IT i bardzo dobrą wzajemną współpracę i dzielenie zasobów infrastrukturalnych nauki i przemysłu – wskazał.
Wraz z postępem eksploatacji surowców związane z nią zagrożenia narastają, a przyspieszenie możliwości ograniczania takich zagrożeń wymaga „synergicznej współpracy z przemysłem”. Obie strony – nauka i przemysł – są wówczas beneficjentami: nauka korzysta ze wskazówek praktycznych i dostępu do ogromnej ilości cennych danych, a przemysł otrzymuje innowacyjne rozwiązania.
Partnerzy projektu zawiązali konsorcjum badawcze, którego wynikiem stał się produkt: prototyp platformy cyfrowej, której użytkownicy mogą wykonywać badania na zebranych infrastrukturze badawczej, danych i oprogramowaniu, a jednocześnie wyniki tych badań przesyłać bezpośrednio do odbiorców.
GIG wraz z KW w projekcie stworzył wirtualne laboratorium monitorowania sejsmiczności indukowanej eksploatacją, oparte o sieć sejsmologiczną bytomskiej kopalni Bobrek oraz Górnośląskiej Regionalnej Sieci Sejsmologicznej.
Użyteczność platformy już doceniona
Prof. Beata Orlecka-Sikora z Instytutu Geofizyki PAN mówiła, że użyteczność prototypowej platformy badawczej już została doceniona, poprzez wykorzystanie jej w europejskim projekcie badawczym Shale gas Exploration enad Exploitation Risk – poświęconym szacowaniu wpływu na środowisko gazu z łupków.
Zapowiedziała też, że prototyp platformy zbudowany w ramach projektu IS-EPOS będzie rozwijany w europejskim projekcie EPOS Implementation Phase. Budżet na to przedsięwzięcie ze środków programu badawczego Horyzont 2020 przekracza 3,5 mln euro. Planowana jest w nim m.in. integracja kolejnych 21 zbiorów danych opisujących obserwowane procesy geofizyczne.
Platforma badawcza unikatowa na skalę światową
Prof. Lasocki wskazał, że w szybkim czasie osiągnięto niesamowity rezultat. - Utworzyliśmy w ciągu dwóch lat nowoczesną, XXI-wieczną platformę cyfrową w oparciu o najnowsze techniki IT. Czyli mamy prototyp integracji infrastruktur badawczych, który nie został zrealizowany jeszcze nigdzie – to nie jest platforma informacyjna, tylko platforma do badań - zastrzegł.
- Zrobiliśmy też prototypową konsolidację nauki polskiej – ośrodki naukowe, które z natury jakoś rywalizują, połączyły siły i jednocześnie uzyskały bardzo mocne wsparcie ze strony IT, czyli innego ośrodka naukowego. I wreszcie na rynku światowym prototypowo pokazaliśmy, jak można wznieść się na właściwy poziom dla badań naukowych i dla innowacyjności współpracy pomiędzy nauką i przemysłem - uznał przedstawiciel IGF PAN. (PAP)
