Eurostat o Celach Zrównoważonego Rozwoju. Jak Europa radzi sobie z ich realizacją?

© monticellllo

Urząd statystyczny Unii Europejskiej, opublikował raport⁽¹⁾ podsumowujący postępy Unii Europejskiej w realizacji Celów Zrównoważonego Rozwoju (z ang. Sustainable Development Goals, SDG). Jest to siódmy z serii corocznych raportów monitorujących realizowanych przez Eurostat (o zeszłorocznej edycji pisalismy tutaj), po raz pierwszy jednak przeanalizowano krótkoterminowy wpływ bieżących kryzysów na cele zrównoważonego rozwoju.

- Obejmuje to kryzys energetyczny w kontekście wojny Rosji z Ukrainą oraz następstwa pandemii. Sprawozdanie zawiera również rozdział z udoskonaloną analizą skutków ubocznych konsumpcji UE dla reszty świata – wyjaśnia Eurostat.

Największe postępy: cel 8, 1 i 5

Jak wynika z raportu, w ciągu ostatnich pięciu lat UE poczyniła znaczne postępy w realizacji trzech celów zrównoważonego rozwoju i umiarkowane -  w realizacji większości pozostałych. Największy progres odnotowano w zapewnianiu godnej pracy i wzrostu gospodarczego (SDG 8), znaczny- w zakresie zmniejszania ubóstwa (SDG 1) i poprawy równości płci (SDG 5).

Czytaj też: Brazylia monitoruje wszystkie swoje miasta pod kątem SDG

Z raportu wynika ponadto, że UE jest na dobrej drodze do osiągnięcia swojego celu, jakim jest udział 45% populacji z wyższym wykształceniem (SDG 4), zmniejszyły się także różnice w dochodach między bogatszymi i biedniejszymi grupami ludności (SDG 10).

Umiarkowany postęp: cel 12, 11, 14, 2, 6 i 7

Jak jednak UE radzi sobie z celami dotyczącymi środowiska naturalnego, zmiany klimatu i energetyki? Analiza wykazała, że osiągnięto „umiarkowane postępy” w obszarach odpowiedzialnej konsumpcji i produkcji (SDG 12), zrównoważonych miast i społeczności (SDG 11), życia pod wodą (SDG 14), czystej wody i warunków sanitarnych (SDG 6) ) oraz przystępnej cenowo i czystej energii (SDG 7). UE umiarkowanie radzi sobie również z walką z głodem (SDG 2).

W ciągu ostatnich kilku lat wskaźnik wykorzystania materiałów w obiegu zamkniętym w UE utrzymywał się na poziomie poniżej 12%, co oznacza, że UE nie jest obecnie na dobrej drodze do podwojenia tego wskaźnika do 2030 r. (SGD 12). Wskaźniki wykorzystywane do monitorowania SDG 11 pokazują w dużej mierze korzystne zmiany dotyczące jakości życia w miastach i społecznościach, w raporcie zwraca się jednak uwagę, że całościowy obraz jest dużo bardziej zróżnicowany ze względu m.in. na wpływ miast na środowisko. Dodatkowo w ostatnich latach spowolnił wzrost wskaźnika recyklingu odpadów komunalnych, przez co – jak dodano - UE nie jest w stanie osiągnąć celu w tym zakresie do 2030 r.

W zakresie SDG 14 wskazuje się na „ogólnie korzystne tendencje”, dzięki czemu UE „wydaje się być na dobrej drodze” do osiągnięcia celu, jakim jest objęcie 30% wód morskich ochroną do 2030 r. Podkreśla się jednak m.in. wzrost eutrofizacji wód i kwasowości wody morskiej.

Analiza wskaźników SDG 2 wykazała natomiast, że do osiągnięcia celu jakim jest przeznaczenie pod uprawy ekologiczne do 2030 r. 25% całkowitej powierzchni gruntów rolnych w UE „konieczne będą większe postępy”. – Pozytywnym zjawiskiem jest nieznaczny spadek powierzchni gruntów UE zagrożonych erozją gleby, a także spadek emisji amoniaku z rolnictwa. Ponadto stężenie azotanów w wodach gruntowych UE wykazuje niewielką tendencję spadkową od 2015 r. – dodano.

Czytaj też: Czy Polska realizuje cele Agendy 2030? MRiT rusza z drugim przeglądem

Mieszany obraz sytuacji widać przy także przy SDG 6 i 7. Dane dotyczące SDG 6 wskazują na stały spadek odsetka populacji nieposiadającej odpowiednich urządzeń sanitarnych w swoich gospodarstwach domowych, mniej korzystne są jednak wskaźniki dotyczące jakości wody. Wskaźniki w zakresie SDG 7 wskazują natomiast znacznie zmniejszenie UE od importu energii (zwłaszcza gazu ziemnego i stałych paliw kopalnych) oraz coraz lepszy dostęp mieszkańców do przystępnej cenowo energii. Podkreśla się jednak, że przyjęte w ostatnim czasie ambitne pakiety legislacyjne wymagać będą zwiększenia postępów w zakresie realizacji celów wyznaczonych w ramach SDG 7.

Najmniejsze postępy: cel 13, 15, 17

Najmniejsze postępy osiągnięto w zakresie trzech celów - działań w dziedzinie klimatu (SDG 13), życia na lądzie (SDG 15) i globalnych partnerstw (SDG 17).

Zgodnie z oceną postępów w zakresie klimatu, realizacja celów SDG 13 będzie wymagać zwiększonego nakładu działań. - Chociaż według wstępnych szacunków na 2021 r. UE zmniejszyła już emisje gazów cieplarnianych netto o około 30% od 1990 r., osiągnięcie ambitnego celu redukcji o 55% do 2030 r. będzie wymagało większych postępów – wskazano.

Jak wyjaśnia Komisja Europejska, w zawiązku z realizacją założeń Europejskiego Zielonego Ładu, w kolejnych latach oczekuje się większych postępów w zakresie celów klimatycznych. - Jeśli chodzi o działania w dziedzinie klimatu UE wyznaczyła ambitne cele klimatyczne na 2030 r., które w porównaniu z wcześniejszymi tendencjami będą wymagały większych wysiłków. UE wdrożyła już środki polityczne w celu realizacji tych dodatkowych wysiłków, w szczególności poprzez pakiet "Fit for 55". W obszarze energii UE wyznaczyła również bardziej ambitne cele na 2030 r. Oznacza to, że w nadchodzących latach spodziewane są większe postępy w dziedzinie efektywności energetycznej i odnawialnych źródeł energii w UE – wskazuje Komisja Europejska w komunikacie prasowym.

Jak dodano, jeśli chodzi o SDG 15, mimo że od 2013 r. zwiększyła się liczba lądowych obszarów chronionych, potrzebne są dodatkowe wysiłki, aby odwrócić proces degradacji ekosystemów.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska