Polska w opałach? KE podejmie kroki ws. działań w zakresie gatunków inwazyjnych

wiewiórka czarna (Sciurus niger)
© sheilaf2002

Komisja Europejska podejmie kroki prawne wobec piętnastu państw członkowskich w związku z niedostatecznymi działaniami zapobiegawczymi i zaradczymi w kwestii inwazyjnych gatunków obcych. Do końca lipca 2019 r. należało ustanowić, wdrożyć lub zgłosić KE plany działania sporządzone na podstawie rozporządzenia nr 1143/2014⁽¹⁾, mające na celu wyeliminowanie najgroźniejszych gatunków obcych występujących na terenie Unii Europejskiej. Działań takich nie podjęły: Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Francja, Grecja, Irlandia, Litwa, Łotwa, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Słowacja i Włochy.

- Państwa członkowskie są zobowiązane do wprowadzenia skutecznych środków w celu zapobiegania celowemu lub niezamierzonemu wprowadzaniu tych gatunków do UE; wykrywania ich i stosowania środków szybkiego zwalczania na wczesnym etapie inwazji; lub, jeżeli gatunek jest już powszechnie zadomowiony, do wprowadzenia środków w celu wyeliminowania, kontroli lub zapobiegania dalszemu rozprzestrzenianiu się tego gatunku - wskazała KE.

Zobacz [REPORTAŻ WIDEO] o szerszeniu azjatyckim: Do Polski zbliża się groźny gatunek inwazyjny

Wspomniane rozporządzenie weszło w życie z dniem 1 stycznia 2015 r. Zgodnie z zapisami prawnymi, egzekwuje ono od państw członkowskich UE również identyfikację i kontrolę dróg przenoszenia się inwazyjnych gatunków obcych (transportowanych do Europy również w sposób niezamierzony).

- Pomimo postępów w ustalaniu głównych dróg przenoszenia, w większości państw członkowskich wdrażanie przepisów jest opóźnione. Dotychczas tylko dwanaście państw członkowskich opracowało, przyjęło i przekazało Komisji swoje plany działania dotyczące najważniejszych dróg wprowadzania inwazyjnych gatunków obcych - poinformowała KE.

Warto dodać, że w pod koniec grudnia ubiegłego roku Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska zawiadomił o sporządzeniu projektu dokumentu: Plan działań dotyczący priorytetowych dróg przenoszenia IGO stwarzających zagrożenie dla Unii lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski pn.: „Ucieczka gatunków roślin ozdobnych z niekomercyjnych upraw ogrodniczych” oraz „Ucieczka gatunków zwierząt domowych, gatunków akwarystycznych i terrarystycznych”.

66 gatunków stwarzających zagrożenie w Europie

40 naukowców na zlecenie KE przeprowadziło badanie⁽²⁾ poświęcone gatunkom inwazyjnym na terenie UE.

- Spośród 329 badanych gatunków, 66 gatunków morskich, lądowych i słodkowodnych zostało zidentyfikowanych jako stwarzające średnie (18 gatunków), wysokie (40 gatunków) lub bardzo wysokie (8 gatunków) ogólne zagrożenie - wskazano w analizie.

Wśród gatunków inwazyjnych są m.in.: wiewiórka czarna Sciurus niger (zagrażająca wiewiórce rudej Sciurus vulgaris), ślimak Crepidula onyx, czy malina Vanuatu Rubus rosifolius. Naukowcy dodali, że zmiany klimatu mogą w kolejnych dekadach przyczynić się do intensywniejszego rozwoju populacji nieproszonych gości w europejskiej faunie i florze. Specjaliści, powołując się na dane z inwentarza gatunków inwazyjnych sporządzonych przez belgijski Instytut Badawczy Przyrody i Leśnictwa oraz brytyjskie Centrum Ekologii i Hydrologii przekazali, że sposoby przedostania się inwazyjnego gatunku do europejskiego systemu są w przeważającej części trudne do ustalenia. Warto jednak podkreślić, że istotną rolę grają tutaj ucieczki zwierząt z niewoli, czy tzw. pasażerowie na gapę, którzy przybywają na Stary Kontynent środkami transportu lub w postaci zanieczyszczeń (co ma odniesienie w szczególności do bezkręgowców lądowych). Zdarza się również, że gatunki obce dla Europy są celowo wypuszczane na wolność przez swoich właścicieli.

Magdalena Więckowska
Dziennikarz