Robots
Cookies

Ustawienia cookies

Strona Teraz Środowisko wykorzystuje cookies. Część z nich jest niezbędna do funkcjonowania strony. Inne służą poprawianiu jakości naszych usług.
Więcej  ›
29.03.2024 29 marca 2024

Greenwashing na kontrolowanym? KE wzmocni pozycję konsumentów

80% europejskich konsumentów ma trudności ze znalezieniem informacji na temat sposobów naprawy nabywanych przez nich produktów. Wkrótce ma się to zmienić. KE proponuje spore zmiany, które mają znacznie wzmocnić pozycję konsumentów.

   Powrót       12 kwietnia 2022       Zrównoważony rozwój   
gospodarka o obiegu zamkniętym

W marcu 2022 r. Komisja Europejska przyjęła wniosek(1) dotyczący dyrektywy w sprawie wzmocnienia pozycji konsumentów na rzecz zielonej transformacji (ang. proposal for a directive on Empowering Consumers for the Green Transition). Wniosek ma na celu wzmocnienie praw konsumentów poprzez zmianę dwóch dyrektyw: dyrektywy 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych oraz dyrektywy 2011/83/UE w sprawie praw konsumentów. - Celem wniosku w szczególności jest wkład w rozwój unijnej gospodarki o obiegu zamkniętym i zielonej gospodarki poprzez umożliwienie konsumentom podejmowania świadomych decyzji o kupnie, a tym samym wkład w bardziej zrównoważoną konsumpcję. Jego celem jest również wyeliminowanie nieuczciwych praktyk handlowych, które wprowadzają konsumentów w błąd, odwodząc ich od zrównoważonych wyborów konsumpcyjnych – czytamy we wniosku.

Działania te stanowią jeden z elementów opublikowanego przez KE zestawu inicjatyw, które mają przyspieszyć przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym (GOZ) – więcej na ten temat w artykule pt. Rusza reforma w kwestii GOZ. Co obejmie nowy pakiet KE?

Zaktualizowane przepisy dyrektyw mają wyeliminować takie działania producentów, jak pseudoekologiczny marketing (tj. wprowadzające w błąd twierdzenia), postarzanie produktów (tj. przedwczesny koniec eksploatacji towarów) oraz stosowanie niewiarygodnych i nieprzejrzystych oznakowań i narzędzi informacyjnych dotyczących zrównoważonego charakteru – wymieniono w dokumencie.

Prawo do informacji i możliwość naprawy

Co zatem proponuje KE? W ramach dyrektywy w sprawie praw konsumentów przedsiębiorcy mają zostać zobowiązani do dostarczania konsumentom informacji na temat trwałości produktów i możliwości ich naprawy. Jak czytamy we wniosku, producenci zobligowani będą do podawania informacji „o istnieniu i okresie obowiązywania udzielanej przez producenta handlowej gwarancji trwałości dla wszystkich rodzajów towarów lub o braku takiej gwarancji w przypadku towarów wykorzystujących energię”. Konsumenci mają uzyskać ponadto dostęp do informacji na temat możliwości naprawy wyrobów. Informacja ta podawana będzie przez sprzedawców „poprzez punktową ocenę możliwości naprawy lub inne istotne informacje dotyczące naprawy, w miarę ich dostępności”. W przypadku urządzeń zawierających elementy cyfrowe, sprzedawcy np. telefonów komórkowych zobligowani zostaną ponadto do podawania informacji o dostępności bezpłatnych aktualizacji oprogramowania urządzeń.

- Dyrektywa w sprawie praw konsumentów nakłada obecnie na przedsiębiorców obowiązek udzielania konsumentom informacji o głównych cechach towarów i usług. Obejmuje on szczegółowe wymagania w zakresie informacji o istnieniu ustawowej gwarancji zgodności, a także dodatkowych gwarancji handlowych. Nie ma jednak wymogu udzielania informacji o braku handlowych gwarancji trwałości, dlatego dyrektywa nie zachęca w wystarczającym stopniu producentów do zapewniania konsumentom takich gwarancji - wskazuje KE. Jak dodano, przeprowadzone w tym zakresie badania pokazują, że tego typu informacje są często „niejasne, nieprecyzyjne lub niepełne, co utrudnia konsumentom porównanie produktów i odróżnienie gwarancji handlowej od (obowiązkowej) ustawowej gwarancji”.

O sposobie przekazania tych informacji zdecydować będą mieli producenci i sprzedawcy produktów. - Producenci i sprzedawcy zdecydują o najwłaściwszym sposobie przekazania tej informacji konsumentowi, czy to na opakowaniu, czy w opisie produktu na stronie internetowej. W każdym przypadku należy go podać przed zakupem oraz w jasny i zrozumiały sposób – wskazuje KE.

Zakaz wprowadzania klientów w błąd i celowego postarzania produktów

W ramach dyrektywy w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych zaktualizowana ma zostać lista cech produktów, co do których przedsiębiorca nie może wprowadzać konsumentów w błąd (załącznik I do dyrektywy 2005/29/WE). Łącznie do listy tej dodanych ma zostać dziesięć dodatkowych praktyk, które należy uznać za „nieuczciwe w każdych okolicznościach”.

Wniosek w tym zakresie ma na celu m.in. dopilnowanie, aby przedsiębiorcy nie wprowadzali konsumentów w błąd co do kwestii wpływu wyrobów na środowisko, w tym także w zakresie ich trwałości i możliwości naprawy, czy wprowadzenie zakazu formułowania „twierdzeń dotyczących ekologiczności całego produktu, gdy w rzeczywistości odnoszą się one tylko do pewnego jego aspektu”. - Ma to miejsce na przykład, gdy produkt jest wprowadzany do obrotu jako „wykonany z materiału pochodzącego z recyklingu”, co sprawia wrażenie, że cały produkt jest wykonany z takiego materiału, podczas gdy w rzeczywistości jedynie opakowanie wykonane jest z materiału pochodzącego z recyklingu – wyjaśniono.

Przepisy wprowadzić mają ponadto zakaz umieszczania oznakowania zrównoważonego rozwoju, które nie jest oparte na systemie certyfikacji lub nie zostało ustanowione przez władze publiczne, a także zakazu przedstawiania powszechnie obowiązujących wymogów prawa, jako cechy wyróżniającej dany produkt. - Na przykład, jeżeli brak substancji chemicznej jest powszechną praktyką na danym rynku produktowym, promocja tego braku jako cechy wyróżniającej produktu może stanowić nieuczciwą praktykę handlową – dodano.

Wśród wymienionych nieuczciwych praktyk KE wskazuje ponadto działania mające na celu „nakłanianie konsumenta do zastąpienia materiałów zużywalnych towaru wcześniej, niż byłoby to konieczne z przyczyn technicznych”. - Aby poprawić dobrobyt konsumentów, zmiany w załączniku I do dyrektywy 2005/29/WE powinny również dotyczyć szeregu praktyk związanych z przedwczesnym starzeniem się produktów, w tym praktyk celowego postarzania, rozumianych jako strategia handlowa polegająca na celowym planowaniu lub projektowaniu produktu o ograniczonym okresie użytkowania, tak aby produkt ten stał się przedwcześnie przestarzały lub niefunkcjonalny po pewnym czasie – czytamy.

Kiedy przepisy wejdą w życie?

Propozycje KE zostaną teraz omówione przez Radę i Parlament Europejski. Po ich przyjęciu i transpozycji do ustawodawstwa krajowego państw członkowskich, w przypadku naruszeń konsumenci będą mogli skorzystać z procedury zbiorowego dochodzenia roszczeń zawartej w dyrektywie w sprawie powództw przedstawicielskich wytaczanych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów.

Konsumenci chcą informacji na temat możliwości naprawy produktów

Jak wyjaśnia KE, działania zaproponowane w przedstawionym wniosku zgodne są z oczekiwaniami europejskich konsumentów. Podczas przygotowywania wniosku KE skonsultowała się z ponad 12 tys. konsumentów i przedstawicielami producentów.

Z przeprowadzonego w 2018 r. badania dotyczącego zaangażowania konsumentów w gospodarkę o obiegu zamkniętym wynika, że aż 80% nabywców w UE twierdzi, że ma trudności ze znalezieniem informacji o tym, jak łatwo jest naprawić dany produkt. Konsumenci mają ponadto problem z uzyskaniem informacji na temat trwałości produktów (82%) oraz chcieliby uzyskać więcej informacji na temat dostępności części zamiennych czy instrukcji napraw (80%).

Joanna Spiller: Dziennikarz, inżynier środowiska

Przypisy

1/ Szczegóły tutaj:
https://ec.europa.eu/info/publications/proposal-empowering-consumer-green-transition-and-annex_en

Polecamy inne artykuły o podobnej tematyce:

Recykling nawet 15,6 razy większy przy zbiórce selektywnej. Dane z Europy i Polski o tworzywach sztucznych (27 marca 2024)Zagrożenia dla rozwoju sektora gospodarki odpadami. Apel (13 marca 2024)Bioodpady a recykling. Interpelacja Anny Sobolak i odpowiedź Anity Sowińskiej (05 marca 2024)Potencjał, który trzeba wyzwolić. Przyszłość recyklingu aluminium według Fundacji RECAL (01 marca 2024)W Polsce mniej niż połowa odpadów jest segregowana prawidłowo. Raport ISP (29 lutego 2024)
©Teraz Środowisko - Wszystkie prawa zastrzeżone.
Kopiowanie i publikacja tekstów, zdjęć, infografik i innych elementów strony bez zgody Wydawcy są zabronione.
▲  Do góry strony