Instytut Sobieskiego: Potrzebujemy w Polsce energetyki jądrowej

© dedmorozlab

Dekarbonizacja polskiego sektora energetyki stanowić będzie wyzwanie na najbliższe dekady. Rozwiązaniem, jak wskazują autorzy raportu pt. "Energetyka jądrowa dla Polski"⁽¹⁾, ma być implementacja energetyki jądrowej w ramach synergii z OZE. - Energetyka jądrowa jest w Polsce niezbędna do osiągnięcia neutralności klimatycznej. To nie jest oczywiście warunek wystarczający, ale jest to warunek konieczny – przekonywał Adam Rajewski, współautor raportu, podczas prezentacji kluczowych wniosków płynących z opracowania.

O tym, czy energetyka jądrowa jest w Polsce potrzebna, mówi w wywiadzie prof. Henryk Anglart z Królewskiego Instytutu Technologicznego w Sztokholmie. Wywiad dostępny jest tutaj.

Ekonomiczne aspekty

W raporcie powołano się na wykonaną w 2020 r. na zlecenie rządu analizę porównawczą pełnego kosztu pozyskania energii elektrycznej z różnych źródeł. Wynika z niej, że jednostkowy koszt pozyskania 1 MWh najmniejszy jest dla energii jądrowej (EJ) oraz energii wiatru (lądowej i morskiej). - Według rachunku całkowitych kosztów wytwarzania energii elektrycznej, przy zapewnieniu odpowiednich warunków rozwoju, elektrownie jądrowe są jednymi z najtańszych jednostek wytwórczych w perspektywie 2050 r. Uśrednione koszty całkowite wytwarzania energii w 2020 r. wynoszą 352 zł/MWh. W 2045 r. najniższe będą w scenariuszu, w którym EJ powstawać będzie drogą wolnej optymalizacji (334 zł/MWh), najwyższe zaś w scenariuszu bez EJ (358 zł/MWh). Wydłużona perspektywa modelu wskazuje na dalszy spadek kosztu całkowitego przy kontynuacji rozwoju EJ (317 PLN/MWh w 2050 r.) – czytamy w raporcie.

Czytaj też: Statystyki sugerują, że przemysł jądrowy największy rozkwit może mieć już za sobą

Wpływ na środowisko i otoczenie

- Nie ma obiektów technicznych, które nie oddziałują na środowisko, i nie ma obiektów, które nie oddziałują negatywnie. Natomiast w przypadku elektrowni jądrowych to oddziaływanie jest relatywnie niskie – podkreślał Adam Rajewski. W raporcie wskazuje się, że elektrownie jądrowe w normalnych stanach eksploatacyjnych nie powodują zwiększenia promieniowania jonizującego. Dobrze zaprojektowane i realizowane przedsięwzięcia tego typu wykluczają możliwość wystąpienia awarii, a podstawowe oddziaływanie elektrowni jądrowych jest podobne do innych elektrowni cieplnych. - W przypadku pracy w układzie otwartym, praca zakładu wpływa na rzekę lub zbiornik wodny, z którego pobiera wodę. Należy tu podkreślić, że woda z części jądrowej (częściowo aktywowana przez procesy zachodzące w reaktorze) nigdy nie miesza się z wodą używaną do wytworzenia pary wodnej napędzającej turbiny ani z wodą rzeczną (względnie morską). Dlatego podstawowe oddziaływanie elektrowni jądrowej chłodzonej wodą polega na oddziaływaniu cieplnym na rzekę, jezioro czy akwen morski, z którego pobiera wodę i do którego oddaje czystą wodę podgrzaną – czytamy.

Czytaj też: Zagłada ryb to efekt uboczny pracy elektrowni z otwartym systemem chłodzenia

Jak ponadto wskazano, wybudowana w najbliższej przyszłości elektrownia jądrowa będzie spełniać wszystkie rygorystyczne wymagania, a jej oddziaływanie będzie nie większe niż obecnie eksploatowanych elektrowni jądrowych lub - dzięki zastosowaniu nowoczesnych reaktorów generacji III+ - jeszcze mniejsze.

Co z odpadami promieniotwórczymi?

Eksperci Instytutu podkreślają, że obecnie światowy sektor energetyki jądrowej odpowiedzialny jest za wytworzenie każdego roku około 10 tys. m sześc. odpadów wysokoaktywnych, podczas gdy np. elektrownia Bełchatów produkuje rocznie ponad 1,3 mln m sześc. popiołów. Jak dodano, w Polsce mamy jedno składowisko odpadów radioaktywnych - w miejscowości Różan nad Narwią. - Zlokalizowano je w odpowiednio przygotowanym starym forcie. Składowisko pracuje od 1961 r. i jest stale monitorowane przez służby ochrony środowiska. Przez ten czas nie zaobserwowano podniesionego poziomu promieniowania w otoczeniu ani w wodach przepływającej nieopodal Narwi – czytamy.

Wpływ na gospodarkę i rynek pracy

W opracowaniu wskazuje się także, że energetyka jądrowa już na etapie budowy ma pozytywny i policzalny wpływ na gospodarkę. - Budowa jednego bloku jądrowego (mocy 1000 MWe) generuje łączną wartość produkcji (ang. industrial output) w różnych gałęziach przemysłu na poziomie 3,67 mld EUR – podano. Wdrożenie tego typu technologii ma ponadto wpłynąć na miejsca pracy – przyjmuje się bowiem, że budowa 4 reaktorów w Stanach Zjednoczonych wymagałyby łącznie 22 550 pracowników na placu budowy w pełnym wymiarze godzin rocznie (2000 h/rok). - Dodatkowo, na każdych 100 pracowników zatrudnionych przy budowie, wytworzą się dodatkowo 33 miejsca pracy w łańcuchu dostaw na potrzeby samej inwestycji oraz dodatkowe 137 miejsc pracy związanych z produkcją urządzeń, zarówno dla części jądrowej, jak i konwencjonalnej – dodano.

Jak uważają autorzy raportu, krajowy przemysł jest przygotowany na elektrownię jądrową, bowiem „w Polsce, jest około 70 przedsiębiorstw, które mają kompetencje i świeżo nabyte doświadczenie z budowy obiektów jądrowych za granicą, a kilkaset kolejnych polskich firm jest w stanie takie kompetencje nabyć w krótkim czasie, w przypadku rozpoczęcia realizacji Programu Polskiej Energetyki Jądrowej”.

Argumenty za EJ, to nie argumenty przeciw OZE

Jak jednak podkreślał Rajewski, argumenty zawarte w raporcie nie stanowią kontrargumentu dla rozwoju odnawialnych źródeł energii. – Energetyka jądrowa nie stanowi cudownego rozwiązania – nie mamy go. Stanowi ona jednak ważny i potrzebny element polskiego bilansu energetycznego – skonkludował.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska