© sverker
Kluczowym elementem systemu gospodarowania zużytym sprzętem elektrycznym i elektronicznym jest obowiązek zbierania i prawidłowego przetwarzania przez wprowadzających sprzęt odpadów, które powstały ze sprzętu wprowadzonego przez nich do obrotu. Narzędziem nadzoru nad realizacją tego obowiązku mogą być np. minimalne roczne poziomy zbierania, które zostały bardzo ogólnikowo określone w ustawie z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. Rząd pracuje aktualnie nad bardziej szczegółową „mapą drogową” realizacji docelowego poziomu na 2021 r., który wynosi 65 proc. średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu albo 85 proc. masy zużytego sprzętu wytworzonego na terytorium kraju.
Doprecyzowanie założeń ustawy
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy wprowadzający sprzęt jest obowiązany do osiągania co roku minimalnych poziomów zbierania zużytego sprzętu. Ustawa wskazuje, że do 2021 r. minimalny poziom zbierania ma wynosić nie mniej niż 40 proc. średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu, a w przypadku lamp nie mniej niż 50 proc. Dlatego konieczne było określenie dokładnych poziomów w poszczególnych latach, tak aby zapewnić wykonanie określonych w unijnych przepisach zadań.
Cel: rozwój małych i średnich przedsiębiorstw
Projektowana przez Ministra Środowiska regulacja przewiduje minimalne roczne poziomy zbierania zużytego sprzętu w następującym kształcie: 2018 r. – 50 proc., 2019 r. – 55 proc. 2020 r. – 60 proc. średniorocznej masy sprzętu wprowadzonego do obrotu w trzech poprzedzających dany rok latach. W przypadku lamp harmonogram wygląda nieco inaczej niż dla pozostałych kategorii sprzętu, tj. 60 proc. w 2018 r. , 65 proc. w 2019 r. oraz 70 proc. w roku 2020. Rozporządzenie ma w praktyce ułatwić wprowadzającym sprzęt planowanie działań w najbliższych latach. Zdaniem autorów zwiększanie w poszczególnych latach wymagań do osiągnięcia minimalnego poziomu zbierania zużytego sprzętu będzie się wiązać z rozwojem sektora małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie zbierania tego rodzaju odpadów.
Większość zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego zawiera niebezpieczne substancje, w szczególności: rtęć, freon, ołów, związki bromu, PCB. W związku z tym, że są to odpady niebezpieczne, powinny być zdaniem autorów rozporządzenia odseparowane od innych odpadów i w odpowiedni sposób zagospodarowane. Pozostawianie ich w miejscach nieprzeznaczonych do odpowiedniego zagospodarowania może powodować przenikanie do gleby, wód gruntowych czy powietrza substancji w nich zawartych, co spowoduje zanieczyszczanie środowiska naturalnego, a tym samym stanowić będzie zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt.
Kamil SzydłowskiDziennikarz, prawnik
