system kaucyjny© Aleksej
Sejmowa Komisja Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa pochyliła się nad założeniami planowanego systemu kaucyjnego na opakowania po napojach. W posiedzeniu komisji udział wziął podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska (MKiŚ) Jacek Ozdoba, stronę społeczną reprezentowało natomiast około 30 organizacji.
Więcej o założeniach projektu ustawy ws. systemu kaucyjnego pisaliśmy w artykule pt. Kilka systemów kaucyjnych? Ustawa wdrażająca system kaucyjny trafiła do konsultacji.
Opublikowany 31 stycznia br. projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz ustawy o odpadach (numer z wykazu: UC98) wzbudził żywą dyskusję wśród przedstawicieli sektora gospodarki odpadami. Podczas posiedzenia komisji strona społeczna zwróciła m.in. uwagę na możliwość utworzenia dwóch lub więcej systemów kaucyjnych, brak określenia w przepisach wysokości kaucji czy nie uwzględnienie w systemie szklanych butelek jednorazowego użytku.
System zostanie rozszerzony o jednorazowe szkło i puszki?
Posłanka Lewicy Anita Sowińska wskazywała, że w systemie kaucji należy uwzględnić wszystkie opakowania po napojach, w tym także szklane butelki jednorazowego użytku oraz puszki. Powoływała się przy tym na badania mówiące, że 80 proc. porzucanych w lasach odpadów stanowią właśnie tego typu opakowania. Do kwestii tej odniósł się wiceminister Ozdoba. Przyznał on, że rozszerzenie systemu kaucyjnego o jednorazowe butelki szklane „wydaje się zasadne”. Jak jednak podkreślił, ze względu na trwające konsultacje projektu ustawy, decyzje w tym zakresie zapadną dopiero po ich zakończeniu.
W kontekście natomiast dołączenia do systemu kaucji puszek branża nie była jednomyślna. O rozwiązanie takie apelowali m.in. Anna Sapota z Grupy Tomra czy Andrzej Gantner z Polskiej Federacji Producentów Żywności Związek Pracodawców. Przeciwnego zdania był natomiast Adam Małyszko, prezes Forum Recyklingu Samochodów FORS, który wskazywał, że w chwili obecnej zbieranych jest około 80 proc. puszek w związku z czym objęcie ich kaucją mogłoby odbić się negatywnie na skupach złomu.
Jedna wysokość kaucji i skomplikowanie systemu
Posłanka Sowińska wskazywała ponadto, że dopuszczenie w przepisach możliwości utworzenia wielu systemów kaucyjnych powodować będzie szereg komplikacji dla konsumentów. Dodatkowym problemem – jej zdaniem - może okazać się brak określenia w przepisach wysokość kaucji oraz dobrowolność dołączenia przedsiębiorców do systemu. - Aby system był prosty dla konsumenta, powinna być ustalona jedna wysokość kaucji na każda butelkę – mówiła, a jako przykład podawała litewski system kaucyjny, gdzie wysokość kaucji oscyluje na poziomie 40-50 groszy.
Czytaj też: System kaucyjny w Polsce: ile będzie kosztowało przekucie idei w praktykę?
Minister odniósł się także do wątpliwości dotyczących dopuszczenia wielu operatorów systemu. Wiceminister Ozdoba przyznał, że resort „w ramach konsultacji będzie analizował możliwość ustawowego ograniczenia ilości operatorów”. Jak mówił, w jego ocenie „z uwagi na zupełnie inną specyfikę zabudowy i wielkość kraju” nie jest zasadne porównywanie rozwiązań przyjętych w takich krajach jak Litwa. - Na terenie Unii Europejskiej funkcjonuje kilka systemów kaucyjnych, są to systemy obowiązkowe lub też warunkowane motywacją ekonomiczną. My wybraliśmy motywację ekonomiczną z uwagi na to, że obawiamy się, że taki obowiązkowy system mógłby przełożyć się w dość szybkim czasie na koszty dla konsumentów – dodał. Jak wskazywał, czynnikami, które powinny skłonić przedsiębiorców do tworzenia systemu kaucyjnego, ma być opłata produktowa, którą wprowadzający będą ponosić w przypadku nieprzystąpienia do systemu.
Sowińska wskazywała ponadto, że w kontekście systemu kaucyjnego nie należy zapominać o jednostkach samorządu terytorialnego. - Powinniśmy mieć na uwadze, że wyciągając opakowania po napojach z gminnych systemów odpadów komunalnych, pozbawiamy gminy pewnych przychodów. Ponieważ materiał, który oni zbierają w zbiórce selektywnej, ma pewną wartość i stanowi przychód, powinniśmy wdrożyć wraz z systemem kaucyjnym także rozszerzoną odpowiedzialność producenta, która finansowałaby system zbiórki odpadów komunalnych. Nie możemy o tym zapomnieć, w innym przypadku możliwe będą wzrosty gminnych opłat za odpady – mówiła.
Resort zaprasza do udziału w konsultacjach
Minister poinformował także o organizowanym w resorcie, w ramach trwających konsultacji publicznych, spotkaniu. Ma ono odbyć się w formule on-line 16 lutego 2022 r. w godzinach 12:00 - 14:00.
- Zgłoszenia należy wysyłać na adres e-mail: dgo@klimat.gov.pl do 10 lutego br. (do końca dnia). Prosimy o podanie imienia, nazwiska, reprezentowanej jednostki/organizacji/podmiotu oraz adresu e-mail zgłaszanej osoby. Link do spotkania, będący jednocześnie potwierdzeniem wpisania na listę uczestników, otrzymają Państwo przed spotkaniem drogą mailową – informuje MKiŚ.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
