Przyjrzeliśmy się planowi prac Najwyższej Izby Kontroli (NIK) na 2023 r. Jakie tematy zawiera? Przedstawiamy wybór tych, które mają największe znaczenie dla ochrony środowiska.
Zasoby wodne, rolnictwo ekologiczne
Departament gospodarki, skarbu państwa i prywatyzacji zajmie się sprawdzeniem czy wdrażanie założeń transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym było prawidłowe i skuteczne. Kontrola ruszy w lutym, a jej wyniki poznamy w IV kwartale 2023 r. Departament rolnictwa i rozwoju wsi przeanalizuje kwestię zasobów wodnych na obszarach rolniczych. Pod lupę wzięte zostaną działania Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie w ramach Programu kształtowania zasobów wodnych na terenach rolniczych. Sprawdzona też zostanie prawidłowość udzielania i rozliczania pomocy finansowej dla rolnictwa ekologicznego oraz działanie Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa.
Departament środowiska zweryfikuje cztery główne obszary. Kontrole będą związane z odpadami, monitoringiem przyrody, dobrym stanem wód i rozliczaniem programu Czyste Powietrze. Analizy mają dostarczyć odpowiedzi na następujące pytania:
- Czy organy administracji publicznej podjęły prawidłowe i skuteczne działania na rzecz
- zapobiegania powstawaniu odpadów oraz zapewnienia recyklingu?
- Czy planowanie i realizacja monitoringu przyrody były prawidłowe i rzetelne?
- Czy realizacja działań na rzecz osiągnięcia dobrego stanu wód w Polsce była prawidłowa i skuteczna?
- Czy sprawozdanie finansowe Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w zakresie realizacji Programu „Czyste powietrze” sporządzone zostało zgodnie z umową z Bankiem Światowym oraz rzetelnie?
Ochrona przeciwpowodziowa i leśne gospodarstwa węglowe
Kolejnymi obszarami zajmą się regionalne delegatury NIK, choć nie zawsze będą to działania na skalę lokalną. W Gdańsku, kontrolerzy przyjrzą się ochronie przeciwpowodziowej Żuław i ochronie brzegów morskich, ale i „Realizacji przez organy administracji publicznej zadań w zakresie reglamentacji i kontroli działalności spalarni”.
Zespół katowicki przeanalizuje efektywność wydatkowania środków w programie „Leśne gospodarstwa węglowe”. Kielecki - zajmie się zarządzaniem ochroną przyrody w parkach narodowych. Krakowski – działaniami na rzecz jakości powietrza (w uzdrowiskach oraz w kwestii zanieczyszczeń komunikacyjnych w miastach).
Łódzcy przedstawiciele NIK skupią się na wprowadzaniu do obrotu nawozów i środków wspomagających uprawę roślin. Opolscy – opłatami za odprowadzanie wód opadowych i roztopowych (jedynie na terenie woj. opolskiego). Poznań przeanalizuje gminne zarządzanie reklamą w przestrzeni publicznej. Wrocław zajmie się prawidłowością kwestii finansowych wokół „Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły”, ale także bezpieczeństwem zaopatrzenia w wodę w razie sytuacji kryzysowych (w wybranych JST). Delegatura NIK w Zielonej Górze skupi się natomiast na realizacji zadań przez spółki wodne oraz ich nadzorowaniem przez starostów.
Wyniki kontroli NIK związanych z sektorem ochrony środowiska śledzimy na bieżąco. Polecamy lekturze wybór artykułów z 2022 r.
NIK o gospodarowaniu zasobami wodnymi w gminach wiejskich - 16 sierpnia 2022NIK przyjrzała się gospodarce wod-kan na terenach pięciu województw. W wyniku kontroli stwierdzono szereg nieprawidłowości, w tym znaczne straty wody. Straty wody w kontrolowanych przedsiębiorstwach wyniosły w latach 2019-2021 ponad 5 mln m sześc.
NIK: O rozwoju polskiego offshore mówi się od dwóch dekad… ale farm brak - 29 lipca 2022Bezpieczeństwo energetyczne może być zagrożone, bo rząd nie podjął wystarczających działań w celu rozwoju morskiej energetyki wiatrowej – uważa NIK. Bariery to m.in. brak terminalu instalacyjnego, niedostosowanie prawa i braki w sieci przesyłowej
Awaria OŚK „Czajka” i stołeczne MPWiK. Ocena NIK jednoznaczna - 13 czerwca 2022NIK negatywnie oceniła postępowanie stołecznego MPWiK w celu zapewnienia nieprzerwanego i bezpiecznego dla środowiska przesyłu ścieków do OŚK „Czajka” w 2019 r. Przywrócenie funkcjonalności rurociągu “A” kosztowało wtedy ok. 56 tys. zł.
NIK o gospodarce ściekowej - 13 maja 2022NIK skontrolowała urzędy gmin i miejskie przedsiębiorstwa wod-kan. W wyniku kontroli Izba wnioskuje o wprowadzenie kar pieniężnych za nieprzyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej.NIK o wykorzystaniu energii wód termalnych dla celów ciepłowniczych - 25 kwietnia 2022Możliwości zagospodarowania ciepła z wód termalnych w Polsce nie były wykorzystane w stopniu adekwatnym do posiadanych zasobów tej energii oraz do korzyści wynikających z jej zastosowania. W latach 2015-2021 nie osiągnięto planowanego wykorzystania zasobów geotermalnych. Znaczne wsparcie...Poznań: „Kopciuszek musi zniknąć”; kampania promująca program likwidacji „kopciuchów” - 15 lutego 2022„Kopciuszek musi zniknąć” – Miasto Poznań w kampanii nawiązującej do klasyki literatury rozpoczęło promocję miejskiego programu likwidacji „kopciuchów”, czyli Kawka Bis. W tym roku na realizację projektu wspierającego mieszkańców w likwidacji kopciuchów przeznaczono 15 mln zł.
-...Kontrola wspólnych przedsięwzięć jednostek samorządu terytorialnego w zakresie infrastruktury komunalnej - 08 lutego 2022Z czterech objętych kontrolą przedsięwzięć związanych z tworzeniem infrastruktury komunalnej przez związki międzygminne, dwa zostały zakończone i osiągnęły pełną funkcjonalność. Główną przyczyną nieukończenia pozostałych dwóch inwestycji był długi, ponadroczny okres procedowania...
Wspólny raport europejskich naczelnych organów kontroli na temat odpadów z tworzyw sztucznych - 10 maja 202212 europejskich organów kontroli przygotowało wspólny raport na temat gospodarowania odpadami z tworzyw sztucznych. Kontrolerzy wskazują, że transformacja w kierunku GOZ będzie trudnym zadaniem.Kontrola NIK. Spółki gminne: jeszcze komunalne czy już komercyjne? - 19 maja 2022Najwyższa Izba Kontroli skontrolowała funkcjonowanie spółek komunalnych w województwie pomorskim i zachodniopomorskim.
Większość kontrolowanych spółek komunalnych prowadziła działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania gmin w sferze użyteczności publicznej. W latach 2018-2020...NIK o odbiorze nieczystości ciekłych ze zbiorników bezodpływowych w wybranych gminach w Opolskiem - 20 stycznia 2022Ograniczone zasoby kadrowe, brak odpowiedniego rozeznania i duży opór społeczny to główne przyczyny nielegalnego odprowadzania do środowiska nieczystości płynnych przez właścicieli nieruchomości w województwie opolskim. Kontrola NIK wykazała, że w latach 2018-2020 nie zapewniono oczyszczenia...
Marta Wierzbowska-KujdaRedaktor naczelna, sozolog
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
