Jak dążenie do neutralności klimatycznej wpłynie na sektor rolnictwa? Wyniki analizy z LIFE Climate CAKE PL

Instytut Ochrony Środowiska Państwowy Instytut Badawczy prezentuje wyniki najnowszej analizy przygotowanej w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL, dotyczące oceny wpływu polityki klimatycznej na sektor polskich gospodarstw rolnych⁽¹⁾. Analiza skutków wdrożenia różnych narzędzi polityki klimatycznej w rolnictwie została przygotowana w oparciu o zbudowany w ramach projektu LIFE Climate CAKE PL model optymalizacyjny o nazwie EPICA, który umożliwia oszacowanie wpływu poszczególnych instrumentów tej polityki na poziom emisji, wielkość produkcji i dochody w sektorze.

Czytaj: Jak Europejski Zielony Ład wpłynie na cele redukcyjne i ceny uprawnień do emisji CO 2?

Analizie poddano efekty takich podejść, jak:

• wymuszone ograniczenie emisji z działalności rolniczej,
• opodatkowanie nawozów mineralnych związanych z emisją tlenków azotu,
• bezpośrednie opodatkowanie emisji gazów cieplarnianych w sektorze.

Nie wystarczą zwykłe narzędzia polityki klimatycznej

Jednym z najważniejszych wniosków płynących z analizy jest to, że neutralność klimatyczna zakładana w Europejskim Zielonym Ładzie nie może być osiągnięta przez zwykłe wprowadzenie „tradycyjnych” narzędzi polityki klimatycznej względem rolnictwa, w tym opodatkowania oraz wprowadzania bardziej wyśrubowanych standardów emisji. Takie podejście prowadzi do negatywnych efektów w zakresie produkcji rolnej i dochodów rolników we wszystkich scenariuszach zakładających wdrożenie rozważanych restrykcji.

Czytaj: Strategia „od pola do stołu” to też GOZ, etykiety i lokalna produkcja

Wśród szczegółowych wyników i wniosków z analizy warto wymienić następujące:

• Wymuszone ograniczenie emisji o 20 proc. prowadzi do 9,5 proc. spadku wartości produkcji i 14 proc. spadku dochodów gospodarstw. Przy przyjętych w analizie założeniach, najmocniej ograniczyłoby to poziom produkcji w odniesieniu do hodowli bydła mięsnego (35 proc.), mlecznego (16 proc.), uprawy kukurydzy (21 proc.) czy buraków cukrowych (21 proc.).
• Wprowadzenie bezpośredniego podatku od emisji na poziomie 20 euro/tonę CO₂ekw zwiększyłoby koszty sektora o 2,78 mld zł rocznie, co przekłada się na wzrost o 1 960 zł na gospodarstwo i 195 zł na hektar wykorzystywanych użytków rolnych (UUA). To wielkość bliska 10 proc. przychodów gospodarstw rolnych.
• Wprowadzenie podatku od nawozów mineralnych skutkujące 20 proc. wzrostem ich cen zwiększyłoby całkowite koszty nawożenia o 3,95 proc. i jednocześnie 10,3 proc. zmniejszenie ich wykorzystania oraz spadek dochodów rolników o 5,5 proc., zaś emisja zmniejszyłaby się jedynie o 1,6 proc.

Model sektora rolnictwa EPICA jest nadal rozbudowywany, a zakres analizy i uzyskiwane wyniki przedstawione w tym raporcie będą rozszerzone w kolejnych opracowaniach wykonywanych przez Centrum Analiz Klimatyczno-Energetycznych (CAKE).

Źródło: IOŚ PIB