Spalarnia odpadów w Kopenhadze (Dania)© ingusk
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) poinformował o wynikach naboru o dofinansowanie w ramach programu priorytetowego „Racjonalna gospodarka odpadami” w części 3) Wykorzystanie paliw alternatywnych na cele energetyczne – czyli programu wspierającego budowę instalacji termicznego przetwarzania odpadów (ITPO). Nabór wniosków rozpoczął się 6 grudnia 2021 r. i trwał do 31 grudnia 2022 r.
Jak wskazał Dominik Bąk, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW, program wzbudził olbrzymie zainteresowanie wśród inwestorów. Na tyle duże, że w czerwcu 2022 r. Fundusz poinformował o zwiększeniu dostępnych środków (pierwotnie 1 mld zł) o dodatkowe 2 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego, którego krajowym operatorem jest właśnie NFOŚiGW. Przypominamy, Fundusz Modernizacyjny stanowi nowe narzędzie wsparcia modernizacji sektora energetycznego w UE. Może z niego korzystać 10 państw UE, w tym Polska.
78 wniosków obejmujących budowę 39 nowych ITPO
Choć budżet programu wynosi 3 mld zł, łącznie wnioskowana kwota dofinansowania wynosi ponad 10 mld zł, przy czym wnioskowane wsparcie w formie dotacji to ponad 3 mld zł, a wsparcie w formie pożyczki – ponad 7 mld zł. W ramach naboru złożono 78 wniosków na dotacje i pożyczki, które dotyczą 39 inwestycji. Ich realizacja skutkować ma utworzeniem dodatkowych mocy przerobowych instalacji ITPO w wysokości ok. 2,9 mln Mg/rok, a także utworzeniem blisko 600 MW dodatkowych mocy jednostek kogeneracyjnych.
- Potwierdziło się przekonanie NFOŚiGW, że program odpowiada na realną potrzebę dalece niewystarczających zdolności przerobowych instalacji zagospodarowania wysokokalorycznej frakcji odpadów w Polsce – podkreślił Dominik Bąk podczas spotkania z mediami.
Gdzie powstaną instalacje? 4 umowy już podpisano 
Spośród złożonych wniosków o dofinansowanie najwięcej wpłynęło z woj. śląskiego, a także woj. wielkopolskiego czy woj. małopolskiego. Zgodnie z przedstawionymi przez NFOŚiGW informacjami, budowa nowych inwestycji planowana jest m.in. w Warszawie, Gnieźnie, Łodzi, Wrocławiu, Częstochowie, Radomiu czy Lublinie. Szczegóły na grafice.
Wiceprezes Bąk poinformował także, że w ubiegłym roku Fundusz zawarł cztery umowy o dofinansowanie tego typu inwestycji z następującymi podmiotami:
- Przedsiębiorstwem Energetycznym w Siedlcach Sp. z o.o., na realizację inwestycji: „Budowa Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów Komunalnych z Odzyskiem Energii w Siedlcach”
- EKO ENERGIA KRAŚNIK Sp. z o.o. „Zakład Odzysku Energii z procesu termicznego przekształcania frakcji energetycznych odpadów komunalnych w Kraśniku”
- PGO w Suwałkach Sp. z o.o. „Budowa Instalacji Termicznego Przekształcania Wstępnie Przetworzonych Odpadów Komunalnych (preRDF/RDF) w Suwalkach”
- Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Koszalinie „Budowa instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Koszalinie”
Łączna kwota dofinansowania w ramach zawartych umów wynosi ok. 546 mln zł. Realizacja inwestycji zapewnić ma nowe moce przerobowe instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych w wysokości 95 130 Mg/rok.
Wydajność instalacji to 1,1 Mg/rok, zgodnie z KPGO powinna wynosić 4,2 Mg/rok
W trakcie spotkania z mediami przedstawiciele NFOŚiGW oraz branży odpadowej wskazywali, że termiczne przetwarzanie odpadów nie stanowi konkurencji dla recyklingu, a jedynie dla składowania odpadów.
- Próby zestawiania procesów recyklingu i termicznego przetwarzania w taki sposób, że jeden proces przeczy drugiemu, nadają fałszywy obraz sytuacji. Oczywiście jeśli chodzi o odpady komunalne, do termicznego przetwarzania trafiają jedynie te odpady, które nie nadają się do recyklingu, lub których nie opłaca się poddawać recyklingowi ze względu na koszty czy ślad węglowy takich procesów – mówił Michał Dąbrowski, przewodniczący Polskiej Izby Gospodarki Odpadami.
Jak podkreślał natomiast prof. Grzegorz Wielgosiński z Politechniki Łódzkiej, ograniczenie składowania odpadów komunalnych zgodnie z wymogami unijnych dyrektyw (przypominamy, dyrektywa w sprawie składowania odpadów zakłada, że w 3035 r. masa odpadów, którą będzie można zdeponować na składowiskach, zostanie ograniczona do maksymalnie 10% wytwarzanych odpadów), nie będzie możliwe bez ich termicznego przetworzenia. - W 2021 r. wyprodukowaliśmy w Polsce 13,8 mln ton odpadów komunalnych, około 30% tej masy nie nadaje się do recyklingu i powinno być spalone – wskazał.
Czytaj też: Termiczne przekształcanie odpadów w Polsce. Dane z BDO
Jak wyjaśniano, obecnie w Polsce funkcjonuje kilka spalarni odpadów, których wydajność wynosi 1,1 Mg/rok, zgodnie z projektem KPGO 2028, do 2034 r. szacowana niezbędna moc przerobowa instalacji termicznego przetwarzania odpadów wynieść ma natomiast ok. 4,2 mln Mg/rok. Dominik Bąk podkreślał, że pod tym względem wydajność spalarni odpadów w Polsce znacząco odstaje od krajów Europy Zachodniej.
Jak mówił, wskaźnik wydajności spalarni w Polsce w przeliczeniu na 1 mieszkańca to 29 kg, podczas gdy w Niemczech wskaźnik ten wynosi 326 kg, we Francji 211 kg, w Szwecji 610 kg, a w Holandii 738 kg.
- Dlaczego instalacje odzysku energii z odpadów są ważne? Przede wszystkim są to instalacje, które pozwalają zgodnie z prawem i bezpiecznie dla środowiska zagospodarować frakcję palną odpadów, brak tego typu instalacji jest pożywką dla szarej strefy – mówił Dominik Bąk. Jak dodał, pozyskana w ten sposób energia może zaspokoić nawet do 10% zapotrzebowania na ciepło sieciowe.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
