Gmina będzie mogła dopłacić do gospodarki odpadami. Opublikowano projekt ustawy

© One Pixel Studio

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji (RCL) opublikowano w ostatnich dniach nową wersję projektu ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw⁽¹⁾. Pierwotna wersja projektu opublikowana została w RCL 31 grudnia 2020 r. Do projektu dodano m.in. zapowiadane wcześniej przez wiceministra klimatu i środowiska Jacka Ozdobę przepisy dotyczące dopłacania przez gminy do systemu gospodarowania odpadami.

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, „podjęcie prac nad projektem ustawy wynika przede wszystkim z konieczności wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w zakresie obniżenia kosztów gospodarki odpadami oraz poprawy sytuacji na krajowym rynku gospodarki odpadami komunalnymi”. - Zawarte w projekcie propozycje mają na celu między innymi rozwiązanie niektórych bieżących problemów gospodarki odpadami komunalnymi – dodano. W szczególności wymienia się „wysokie koszty funkcjonowania gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi oraz uszczegółowienie przepisów dot. naliczania opłat za gospodarowanie odpadami pobieranych od mieszkańców”.

W jakich przypadkach gmina będzie mogła dopłacić?

Zgodnie z projektem, „rada gminy może postanowić, w drodze uchwały, o pokryciu części kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z dochodów własnych niepochodzących z pobranej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w przypadku gdy:

• środki pozyskane z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, są niewystarczające do pokrycia kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi; lub
• celem jest obniżenie opłat pobieranych od właścicieli nieruchomości.”

Jak dodano w uzasadnieniu projektu, w obecnej sytuacji na rynku sprzedaży surowców wtórnych, dochody pozyskiwane przez gminy nie dają możliwości pozyskania odpowiednio wysokich dochodów, aby można było przeznaczyć je na system gospodarki odpadami. - Zatem zasadne jest umożliwienie gminom dopłacania z innych środków własnych do systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. Gminy będą mogły skorzystać z tego przepisu w sytuacjach nadzwyczajnych, np. w przypadku wzrostu cen za zagospodarowanie odpadów, co przekłada się na brak możliwości pokrycia wszystkich kosztów z pobranych od mieszkańców opłat – podano.

Skutki wdrożenia przepisów

Proponowane rozwiązania mają mieć charakter dobrowolny, nie można przedstawić skutków ich wdrożenia. – Nie jest możliwa ocena liczby gmin, które przyjmą poszczególne rozwiązania. Również z uwagi na zróżnicowanie gmin oraz przyjmowanych przez gminy rozwiązań w zakresie organizacji systemu gospodarowania odpadami komunalnymi nie jest możliwe wskazanie kosztów ewentualnego wdrożenia rozwiązań zaproponowanych w projekcie – czytamy w Ocenie Skutków Regulacji.

Swoją opinię w sprawie zapowiadanego zniesienia zasady samobilansowania się systemu już w kwietniu przedstawiły m.in. Związek Miast Polskich i Unia Metropolii Polskich. Głos w tej sprawie zabrał także prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu. Jak mówił podczas swojego wystąpienia na III Krajowym Kongresie Forów Skarbników, „praktyka taka [dopłat do systemu - przyp. red.] wpływa negatywnie na możliwości rozwojowe samorządów”. Przypominał wówczas o wynikach analizy systemu gospodarowania odpadami komunalnymi w opolskich gminach w latach 2016-2019. Jak wynika z opracowania RIO w Opolu, w latach 2016-2019 łączne przychody w ramach gminnych systemów gospodarowania odpadami wyniosły ponad 482 mln zł, tymczasem wydatki związane z funkcjonowaniem systemu przekraczały 512 mln zł.

Więcej na ten temat w artykule pt. Samofinansowanie gospodarki odpadami? Opolskie gminy w latach 2016-2019 dopłaciły do systemu 30 mln zł

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.