© Jürgen Fälchle
Na dzień dzisiejszy w Polsce jest odzyskiwane 20 proc. opakowań z tworzyw sztucznych, podczas gdy poziom wymagany przez Unię Europejską to 22,5 proc. Polski Związek Przetwórców Tworzyw Sztucznych (PZPTS) przekonuje, że wprowadzenie kaucji pozwoliłoby na zwiększenie odzysku plastiku, co automatycznie obniżyłoby koszty produkcji kolejnych butelek. Szacuje się, że wartość rynku opakowań plastikowych w Polsce to około 30-50 mln euro. Zastosowanie systemu kaucyjnego pozwoliłoby na czterokrotne zwiększenie tej wartości. PZPTS podkreśla także, że do wprowadzenia rozwiązań niezbędny jest czynny udział legislatora, tak jak miało to miejsce w innych krajach europejskich. Obecnie w Polsce systemem kaucyjnym objęte są szklane butelki.
Przetwórcy są ZA
Zwolennikami oddzielnego zbierania odpadów plastikowych są m.in. przetwórcy tworzyw sztucznych, narzekający na zanieczyszczenie butelek, które pochodzą z wysypisk. Przerobienie takich opakowań wymusza zużycie 60 proc. więcej detergentów, które potem mogą zanieczyszczać ekosystem. Propozycją przetwórców jest objęcie każdej butelki obowiązkową kaucją rzędu około 25 groszy. Zachęciłoby to konsumentów do oddawania butelek, zamiast wyrzucania ich do kosza, niejednokrotnie na odpady zmieszane, a także zmniejszyłoby ilość śmieci na dzikich leśnych wysypiskach.
W Niemczech plastik, u nas tylko szkło
System kaucyjny obejmujący butelki plastikowe od lat z powodzeniem funkcjonuje w Niemczech. Dzięki kaucji wynoszącej ok. 0,25 euro poziom recyklingu PET to niemal 100 proc. Butelki można oddać osobiście przy kasie w sklepie lub skorzystać ze specjalnych automatów do odbioru butelek (na terenie całego kraju znajduje się około 21 tysięcy takich automatów). Wdrożenie niemieckiego systemu kaucyjnego kosztowało kilkaset milionów euro.
Koszty funkcjonującego w Polsce systemu zwrotu szklanych butelek ponoszą producenci napojów, głównie browary, którym zależy na odzyskaniu możliwie jak największej ilości wprowadzonego do obrotu szkła. Szacuje się, że rocznie do obiegu wraca około 80 proc. szklanych butelek. Zwracają oni jednak uwagę na wadliwość tak funkcjonującego systemu, któremu brakuje odgórnych regulacji prawnych.
Handlowcy niechętni
Ministerstwo Środowiska jest obecnie przeciwne wprowadzeniu systemu kaucyjnego dla butelek PET z uwagi na koszty jego wdrożenia i utrzymania. W najświeższych informacjach Ministerstwo Środowiska podkreśla, że nie są obecnie prowadzone żadne prace legislacyjne dotyczące wprowadzenia obowiązkowych kaucji na butelki plastikowe. Niechętnie do systemu kaucyjnego odnoszą się producenci, ponieważ przyczyniłoby się to do zwiększenia cen końcowych produktów, czyli butelkowanych napojów. Negatywnie o wprowadzeniu systemu wypowiadają się także niektórzy właściciele sklepów, zwłaszcza tych mniejszych, które nie mają niezbędnej powierzchni na wstawienie automatów do odbioru butelek.
Natalia Rytelewska-ChilczukDziennikarz, specjalista ds. ochrony środowiska
