© guteksk7
Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC) podsumowała rynek pomp ciepła w Polsce na koniec trzeciego kwartału 2023 r. Rynek znacznie wyhamował, jednak sektor liczy na impulsy rozwoju w 2024 r.
Z danych branżowej organizacji wynika, że w porównaniu do wyników osiągniętych w rekordowym 2022 r., sprzedaż pomp ciepła typu powietrze-woda w Polsce po trzech kwartałach 2023 r. odnotowała spadki. Według szacunków PORT PC, bazujących na sprzedaży do hurtowni (tzw. sell-in), spadki w tym segmencie sięgnęły 30%. W przypadku gruntowych pomp ciepła nastąpił wzrost sprzedaży o 23%.
W 2023 r. znaczące pogorszenie wyników sprzedaży odnotowuje cały polski rynek urządzeń grzewczych. Istotnym hamulcem dla pomp ciepła są bardzo wysokie ceny energii elektrycznej w relacji do cen innych paliw.
Analiza tzw. sprzedaży sell-in, czyli od producentów i dystrybutorów do hurtowni pokazuje znaczące spadki w największej grupie produktowej, czyli pompach ciepła typu powietrze-woda do ogrzewania budynków, zarówno w samym III kwartale br., jak i łącznie po trzech kwartałach br. Wzrost odnotowano jedynie w grupie gruntowych pomp ciepła, w ujęciu I-III kw. 2023 r.
- Trudno ocenić, jak wyniki te przekładają się na sprzedaż do klienta docelowego (tzw. sell-out), ponieważ wiele polskich hurtowni wciąż pozbywa się zapasów magazynowych pomp ciepła nagromadzonych w związku z ogromnym zapotrzebowaniem i deficytem tych urządzeń na naszym rynku w ubiegłym roku – wyjaśnia PORT PC.
Inwestorzy boja się wysokich rachunków za energię
Koszty inwestycji w pompę ciepła oraz koszty jej eksploatacji (w porównaniu do innych źródeł ciepła) to dwa najważniejsze kryteria brane pod uwagę przez właścicieli domów. Ze względu na wysokie ceny energii wielu inwestorów skłania się do pozostania przy tradycyjnych rozwiązaniach (gaz ziemny, olej), które są wciąż dofinansowywane w polskich programach wsparcia. Polska jest ostatnim krajem w UE, który utrzymuje dofinansowania do montażu urządzeń na paliwa kopalne. Zgodnie z zawartym 7 grudnia 2023 r. porozumieniem ws. zmian w dyrektywie budynkowej (EPBD), urządzenia te nie będą mogły być dotowane w krajowych programach wsparcia od 2025 r.
W programie Czyste Powietrze w okresie styczeń-październik 2023 r. widać spadek zainteresowania beneficjentów pompami ciepła na rzecz kotłów gazowych i na biomasę. Udział wniosków o dotację na pompę ciepła spadł w tym czasie z 61 do 48%. Od początku istnienia programu udzielono dotacji na 186 834 pomp ciepła.
Należy przypomnieć, że zamrożenie cen energii elektrycznej w ramach obowiązujących limitów zostało przedłużone do połowy 2023 r. roku. Ceny energii elektrycznej obowiązujące poza limitem zamrożenia najprawdopodobniej nie wzrosną w 2024 r.
Na relację cen energii elektrycznej do cen innych paliw już niebawem w widoczny sposób wpłynie również podatek ETS2. W 2027 r. paliwa kopalne (gaz, olej opałowy, węgiel) zużywane na potrzeby gospodarstw domowych zostaną nim objęte częściowo, co według szacunków spowoduje wzrost cen tych nośników energii o co najmniej 20-25%. Natomiast po 2030 r., ze względu na całkowite uwolnienie podatku ETS2, ceny gazu ziemnego czy innych paliw kopalnych kolejny raz wyraźnie wzrosną.
Branża patrzy optymistycznie na 2024 rok
Zdaniem PORT PC w 2024 r. pojawiło się kilka elementów, które ułatwią „odbicie” na polskim rynku pomp ciepła. Jest to nowe stanowisko koalicji rządowej w sprawie obniżenia cen energii i upowszechnienia OZE oraz mocne wsparcie polityki unijnej. Wiosną zostanie przedstawiony plan Komisji Europejskiej na rzecz powszechnego zastosowania pomp ciepła. Wyraźnym sygnałem dla rynku jest również osiągnięcie 7 grudnia br. porozumienia przez Radę UE i Parlament Europejski ws. nowelizacji dyrektywy budynkowej (EPBD). Od 2030 r. wszystkie nowe budynki w UE mają być realizowane jako zeroemisyjne, a do 2040 r. ma nastąpić całkowite odejście od wykorzystania paliw kopalnych do ogrzewania i chłodzenia budynków.
Czytaj też: Szybki rozwój pomp ciepła pomoże obniżyć rachunki za ogrzewanie o 20%
Na początku 2024 r. PORT PC planuje przedstawić podsumowanie rynku pomp ciepła za cały 2023 r. wraz z prognozami na rok 2024. Do tego czasu zostaną zapewne sprecyzowane kwestie związane z cenami energii elektrycznej, być może zapadną też decyzje w sprawie obniżki podatku VAT, wprowadzenia taryfy energetycznej dedykowanej użytkownikom pomp ciepła czy zmian w systemie rozliczeń prosumentów.
Patrycja RapackaRedaktor
