4 lipca br. została zatwierdzona przez Senat ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej. Jej celem jest zaostrzenie kar za wykroczenia oraz przestępstwa przeciw środowisku naturalnemu. Pokrótce, zmiany dotyczą m.in.: nielegalnego składowania, utylizacji i transportu odpadów i substancji, wykreślania z rejestru BDO w razie nieważnych decyzji, większej odpowiedzialności podmiotów zbiorowych wobec środowiska, wypalania traw czy zanieczyszczania miejsc publicznych. Szczegółowo o konsekwencjach karnych pisaliśmy przy poprzednim kroku ścieżki legislacyjnej tej ustawy: Ostrzejsze kary za przestępstwa przeciw środowisku. Co zatwierdził Sejm?. IOŚ będzie działać in cognito Zmiany nie tylko nakładają sankcje, ale mają również usprawnić pracę Inspekcji Ochrony Środowiska. Dotąd inspektor był zobligowany do legitymowania się przed kontrolą w przypadku podejrzenia nieprawidłowości.
Czytaj też: Rozbrajanie bomb ekologicznych: przykład odpowiedzialnego samorządu
Zapytaliśmy Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, w ilu przypadkach dotychczasowa konieczność legitymowania się przez pracowników IOŚ utrudniła potwierdzenie nielegalnych działań. Inspekcja „nie prowadzi statystyk w przedmiotowym obszarze” jednak potwierdza, że przepisy stanowiły realne utrudnienie działań. – (…) należy zauważyć, że w obecnym brzmieniu ustawy o IOS inspektorzy, w przypadku powzięcia uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstw lub wykroczeń przeciwko środowisku, mogą wykonywać szereg czynności wyłącznie po okazaniu legitymacji. Taki stan prawny ogranicza skuteczność Inspekcji Ochrony Środowiska w zakresie przeciwdziałania przestępstwom i wykroczeniom przeciwko środowisku, gdyż faktycznie uniemożliwia prowadzenie obserwacji, a co za tym idzie eliminuje możliwość gromadzenia materiału dowodowego na potrzeby ewentualnego późniejszego zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa lub wniosku o ukaranie. Zatem podjęte przez GIOŚ działania legislacyjne w tym obszarze maja za zadanie przede wszystkim usprawnić pracę IOŚ, a tym samym pozytywnie wpłynąć na zwiększenie wykrywalności w zakresie ujawnionych przestępstw i wykroczeń przeciwko środowisku – informuje redakcję GIOŚ. Wraz z nowymi przepisami inspektorzy nie będą musieli się legitymować 1) w przypadku obserwacji i rejestracji obrazu czy dźwięków za pomocą środków technicznych (np. dronów/technik satelitarnych), 2) przy gromadzeniu i zabezpieczaniu dowodów popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, 3) dokonywaniu oględzin „dostępnych publicznie pomieszczeń i innych miejsc”.
Ustawa czeka teraz na podpis prezydenta. Wejdzie w życie dwa tygodnie po jej ogłoszeniu. Jej ostateczna wersja pojawi się w Bazie Aktów Prawnych Teraz Środowisko.
Marta Wierzbowska-KujdaRedaktor naczelna, sozolog Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.