Tylko jeden z 42 wskaźników poprawia się we właściwym tempie. State of Climat Action 2023

© PhotoGranary

Globalne wysiłki w celu zatrzymania średniego wzrostu temperatur na poziomie 1,5 st. C w porównaniu z epoką przedprzemysłową nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Mówi tak raport State of Climate Action 2023, przygotowany w związku z pierwszym przeglądem poziomu realizacji zobowiązań klimatycznych.⁽¹⁾ Do przeglądu dojdzie na szczycie COP28 w Dubaju.

Opublikowany w ramach Systems Change Lab raport stawia sprawę jasno – postępy w działaniach na rzecz klimatu są niewystarczające. Spośród 42 wymienionych wskaźników tylko jeden – udział pojazdów elektrycznych w całości sprzedawanych na świecie samochodów – wykazuje wyniki umożliwiające osiągnięcie celów porozumienia paryskiego dla roku 2030. Jak czytamy we wnioskach podsumowujących analizę, ¾ wskaźników ulega poprawie, jednak w niewystarczającym tempie. Z kolei sześć pozycji, związanych np. z wylesianiem (które wzrosło z 5,4 mln hektarów w 2021 r. do 5,8 mln hektarów w 2022 r.) zmierza w złym kierunku, a dla pięciu brakuje wystarczających danych.

Wskaźniki określone w raporcie obejmują sektory, które, jak czytamy w komunikacie prasowym, odpowiadają za 85% globalnych emisji gazów cieplarnianych – energetykę, budownictwo, przemysł, transport czy rolnictwo, skupiając się także na możliwościach przechwytywania dwutlenku węgla. Autorzy raportu wzywają do znaczącego przyspieszenia działań, tak aby nie utracić szansy na zatrzymanie wzrostu temperatur. – Stopniowe zmiany nie wchodzą już w grę. 1,5 st. C jest nadal osiągalne, potrzebujemy jednak zdecydowanych działań. W raporcie przedstawiono konkretne cele dla poszczególnych sektorów, których realizacja pomoże rządom zrealizować zobowiązania, wynikające z porozumienia paryskiego – powiedziała jedna z autorek raportu, Louise Jeffery z NewClimate Institute.

Twórcy opracowania upatrują nadziei w rozwoju odnawialnych źródeł energii (słonecznych i wiatrowych), pomp ciepła i samochodów elektrycznych. Sukcesy w tych branżach mają udowadniać, że „szybkie zmiany są nie tylko możliwe, ale w pewnych miejscach już zachodzą”.

Czytaj także: Konkluzje Rady na COP28: Ekstremalnie pilna potrzeba globalnej odpowiedzi na zmianę klimatu

Więcej OZE, mniej wylesiania

Najważniejsze rekomendacje wymienione w raporcie dotyczą m.in. wspomnianego już dalszego rozwoju energetyki słonecznej i wiatrowej. Udział obu sektorów w produkcji energii elektrycznej w ostatnich latach wzrósł do 14%, jednak, aby osiągnąć cele dla 2030 roku, musi wynieść 24%. Dekarbonizacja powinna postępować siedem razy szybciej niż obecnie, co ma odpowiadać wycofywaniu do 2030 r. ok. 240 elektrowni węglowych rocznie. Autorzy wzywają również do sześć razy szybszego rozwoju infrastruktury transportowej oraz do cztery razy szybszej redukcji rocznego tempa wylesiania.

Dalsze działania, które wymienia State of Climate Action 2023, dotyczą ograniczenia spożycia mięsa krów, kóz i owiec oraz bardziej zrównoważonej diety w częściach świata, charakteryzujących się wysoką konsumpcją, tj. w obu Amerykach, Europie i w Oceanii. Jak czytamy, tam, gdzie konsumpcja jest niższa, takie działania nie są potrzebne, a jej nieznaczny wzrost w krajach o niskim dochodzie może podnieść jakość odżywiania. „Liderzy muszą przyspieszyć i przejść do funkcjonowania w trybie awaryjnym. Mają działać szybciej i zwiększyć wsparcie dla wszystkich sektorów, zwłaszcza tych najbardziej zapóźnionych” – dowiadujemy się z wyróżnionych wniosków.

- Wnioski z raportu State of Climate Action pojawiają się w kluczowym momencie – gdy na COP28 dokona się pierwszy globalny przegląd realizacji celów porozumienia paryskiego – powiedziała H.E. Razan Al Mubarak, klimatyczna czempion wysokiego szczebla szczytu COP28 oraz prezeska Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (ang. IUCN – International Union for Conservation of Nature). - Światowi przywódcy muszą uznać, że ich działania były niewystarczające i wytyczyć drogę do przodu, bazującą na tych sukcesach, które udało się osiągnąć. Ten moment powinien stać się trampoliną do kolejnych, przyspieszonych starań – podsumowała.

Szymon Majewski
Dziennikarz