system kaucyjny© Dasha Petrenko
Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) zapowiedziało duże zmiany w stosunku do pierwotnego projektu ustawy wdrażającej system kaucyjny w Polsce. Przypominamy - pierwsza wersja projektu przekazana została do konsultacji publicznych 31 stycznia br. (numer z wykazu: UC98). Zaproponowane wówczas przepisy zakładają, że systemem objęte będą butelki jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje o pojemności do 3l oraz butelki szklane wielokrotnego użytku na napoje o pojemności do 1,5l.
Więcej o założeniach projektu ustawy ws. systemu kaucyjnego pisaliśmy w artykule pt. Kilka systemów kaucyjnych? Ustawa wdrażająca system kaucyjny trafiła do konsultacji.
„Małpki” i puszki dołączone do systemu
2 czerwca br. podczas konferencji, wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba zapowiedział jednak duże zmiany w stosunku do pierwotnego projektu ustawy. Przede wszystkim do systemu dołączone mają zostać puszki aluminiowe do pojemności 1l.
- Według branży zapewni to wzrost poziomów zbierania puszek aluminiowych nawet o 10%, czyli ok 400 mln szt. Zmiana ta zapewni wzrost poziomu finansowania systemu kaucyjnego – wyjaśnia Ozdoba.
Do systemu włączone mają zostać ponadto szklane butelki jednorazowego użytku o pojemności do 1,5l. Jak wyjaśniono podczas konferencji, krok ten wspomóc ma zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska odpadami w postaci małych butelek po alkoholu, czyli tzw. "małpek".
Czytaj też: Grad uwag do ustawy wdrażającej system kaucyjny
Uwzględniono głos branży. Tylko której?
Jak wyjaśnił wiceminister Ozdoba, propozycje te odzwierciedlają głos branży i organizacji pozarządowych wyrażony w trakcie konsultacji poprzedniej wersji projektu. O włączenie puszek i szklanych opakowań po napojach jednorazowego użytku apelowało m.in. Polskie Stowarzyszenie Zero Waste. Obecny podczas konferencji Filip Piotrowski z Polskiego Stowarzyszenia Zero Waste wskazywał, że decyzja ta jest bardzo dobrym ruchem. Jak mówił, pozwoli to stworzyć w Polsce „nowoczesny i bardzo dobrze funkcjonujący system kaucyjny”. Jego zdaniem, dołączenie puszek aluminiowych do systemu pozwoli spełnić trzy podstawowe założenia systemów kaucyjnych.
- Po pierwsze pozwoli walczyć z zaśmiecaniem w przestrzeni publicznej. Po drugie system ten pozwoli zamknąć obieg i wprowadzić w kwestii opakowań po napojach gospodarkę o obiegu zamkniętym. Po trzecie, dzięki objęciu wszystkich typów opakowań, system będzie łatwy i przyjazny dla konsumenta – mówił Piotrowski.
Przeciwnikiem włączenia aluminiowych puszek do systemu kaucyjnego była natomiast Fundacja na rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych RECAL. Jak wyjaśniał w rozmowie z Teraz Środowisko Jacek Wodzisławski, prezes Fundacji, „w przypadku butelek PET system depozytowy jest jedynym znanym dzisiaj rozwiązaniem, który w krótkim może przyczynić się do wyższego poziomu zbiórki tych opakowań, w przypadku puszek aluminiowych, których już dzisiaj zbiera się 80 proc., możliwości jest więcej”. Więcej na ten temat w artykule pt. Bitwa o puszkę. Polski system kaucyjny a spory wokół aluminium.
System bez paragonu, czyli pozostałe propozycje bez zmian
Ozdoba wyjaśnił, że utrzymane zostały przepisy mówiące, że konsumenci nie będą zobligowani do posiadania paragonu potwierdzającego wcześniejsze uiszczenie kaucji. Utrzymano także propozycję mówiącą, że sklepy o powierzchni poniżej 100 mkw. powierzchni będą uczestniczyły w systemie na zasadzie dobrowolności, a większe jednostki handlowe (powyżej 100 mkw. powierzchni) obligatoryjnie.
Kiedy nowa wersja projektu?
Nowa wersja projektu opublikowana ma zostać jeszcze w czerwcu br. Jak wyjaśniał wiceminister Ozdoba, projekt miałby wejść w życie w 2023 r., przy czym przewiduje się długie – minimum dwuletnie - vacatio legis.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
