system kaucyjny© jules
W zeszłym tygodniu podczas konferencji w Ministerstwie Klimatu i Środowiska (MKiŚ) wiceminister Jacek Ozdoba zapowiedział zmiany w projekcie ustawy wdrażającej w Polsce system kaucyjny. Zgodnie z przedstawionymi wówczas założeniami systemem objęte mają być butelki jednorazowego użytku z tworzywa sztucznego na napoje o pojemności do 3l, butelki szklane wielokrotnego użytku na napoje o pojemności do 1,5l (wcześniejsza propozycja przepisów) oraz szklane butelki jednorazowego użytku o pojemności do 1,5l i puszki aluminiowe do pojemności 1l (nowa propozycja przepisów).
Więcej o pierwotnych założeniach projektu ustawy pisaliśmy w artykule pt. Kilka systemów kaucyjnych? Ustawa wdrażająca system kaucyjny trafiła do konsultacji. O zaproponowanych przez MKiŚ zmianach pisaliśmy natomiast w artykule pt. Puszki i „małpki” w systemie kaucyjnym. MKiŚ zaproponował zmiany do projektu ustawy.
Wiceminister Ozdoba zapowiedział, że nowa wersja projektu ustawy – obejmująca zaproponowane przez MKiŚ zmiany – przedstawiona zostanie w czerwcu br. Ustawy jeszcze nie ma, ale już posypał się grad uwag…
Recykling puszek po napojach już dziś przekracza 80%
Jacek Wodzisławski, prezes Fundacji RECAL, w swoim stanowisku zaznacza, że włączenie aluminiowych puszek po napojach do systemu kaucyjnego oznacza, że pominięte zostały alternatywne, a co ważne tańsze i bardziej efektywne scenariusze wzrostu poziomu recyklingu opakowań aluminiowych w Polsce. Jak wyjaśnia, poziom recyklingu puszek po napojach od lat przekracza 80%, a wszystkich opakowań aluminiowych wynosi ok. 60-65% wobec wymaganych przepisami unijnymi 50%. Tymczasem – wskazuje - kaucja na puszki w najlepszym razie podniesie poziom recyklingu opakowań aluminiowych o ok. 7-8 p.p.
- Natomiast likwidacja określonej w maju 2021 r. przez Radę Ministrów luki inwestycyjnej w gospodarce odpadami może zwiększyć ten poziom o ponad 15 p.p. Szacowany roczny koszt funkcjonowania systemu kaucyjnego to rocznie ponad 1 mld zł, podczas gdy całkowity koszt likwidacji luki inwestycyjnej dla aluminium to 100-120 mln zł do 2028 r. – pisze Wodzisławski.
Czytaj też: System kaucyjny w Polsce: ile będzie kosztowało przekucie idei w praktykę?
Jego zdaniem, objęcie kaucją puszek po napojach zmniejszy o 2/3 strumień odpadów z aluminium i spowoduje stratę 600 mln zł, które obecnie trafiają do sortowni odpadów, gminnych systemów gospodarowania odpadami oraz obrotu komercyjnego.
- To 5% wartości finansowej całego rynku gospodarowania odpadami przy strumieniu odpadów stanowiących mniej niż 0,5% masy odpadów komunalnych – wyjaśnia.
- Czekamy na finalny projekt ustawy, wraz z kompletem rozporządzeń, który ma pojawić się w czerwcu. Natomiast zapowiedzi MKiŚ traktujemy jako obszar do dyskusji, gdzie zakres opakowań objętych kaucją jest tylko elementem składowym, który sam w sobie nie gwarantuje skutecznego wdrożenia kaucji. Z kolei zapowiedź elastyczności dla przedsiębiorców daje nadzieję na prawidłowe wdrożenie systemu kaucji na opakowania – konkluduje Wodzisławski.
Butelki szklane jedno- i wielorazowego użytku
Podczas ubiegłotygodniowej konferencji wiceminister Ozdoba podkreślał, że zaproponowane do projektu ustawy zmiany odzwierciedlają głos branży i organizacji pozarządowych wyrażony w trakcie konsultacji poprzedniej wersji projektu.
Jak jednak zaznacza Konfederacja Lewiatan, ministerstwo nie uwzględniło wszystkich propozycji przedsiębiorców.
Konfederacja Lewiatan wskazuje, że w Polsce powinny funkcjonować oddzielne systemy dla opakowań jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych i puszek metalowych po napojach oraz dla opakowań szklanych wielokrotnego użytku. Jak wyjaśnia, powodowane jest to znacznymi różnicami pomiędzy opakowaniami wielokrotnego użytku, a opakowaniami jednorazowego użytku.
- Różnica polega na własności zebranego opakowania oraz jego przeznaczeniu po zbiórce – butelki wielokrotnego użytku muszą podlegać segregacji i wrócić najszybszą drogą do ich właściciela w celu kolejnego użycia. Opakowania jednorazowe trafiają natomiast do recyklera jako odpady opakowaniowe, aby ten przetworzył je na surowiec do produkcji nowych opakowań – czytamy. - Tymczasem przedstawiony projekt ustawy ustanawiający system kaucyjny próbuje w jednym systemie połączyć odpady po opakowaniach jednorazowego użytku ze szklaną butelką zwrotną wielokrotnego użytku – dodano.
Jak podkreśla Agata Bator z Konfederacji Lewiatan, butelki szklane wielokrotnego użytku już podlegają zbiórce w ramach działających obecnie systemów zorganizowanych i finansowanych przez producentów używających tych opakowań. Bator dodaje, że systemy te powinny być kontynuowane, wobec czego potrzebne jest jedynie zmodyfikowanie istniejących przepisów tak, aby spopularyzować opakowania wielokrotnego użytku wśród podmiotów wprowadzających.
- Butelki szklane wielokrotnego użytku powinny być wyłączone z systemu kaucyjnego, który ma wprowadzić projektowana ustawa. Do tego systemu nie powinny także trafić butelki szklane jednorazowego użytku. System powinien obejmować wyłącznie butelki jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych PET po napojach, a także metalowe puszki po napojach – wskazuje Agata Bator.
Joanna SpillerDziennikarz, inżynier środowiska
Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.
