Kto jest realnym płatnikiem i beneficjentem systemu ROP? Apel organizacji branżowych w sprawie

© igishevamaria

Czy może się to udać bez rzeczywistego dialogu i wyważenia racji? Jest faktem, że debata na temat tego, jak powinien być zorganizowany nowy system rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP) mimo iż toczy się od wielu miesięcy, ciągle jest wielką niewiadomą.

Czytaj też: ROP w Polsce. Jak wpłynie na wybrane sektory gospodarki?

Przemysł chce dialogu

Tymczasem w apelu⁽¹⁾ do wicepremiera, ministra rozwoju i technologii Jarosława Gowina oraz ministra klimatu i środowiska Michała Kurtyki, 16 organizacji branżowych wskazuje, że realnym płatnikiem w systemie rozszerzonej odpowiedzialności producenta nie jest wprowadzający produkty w opakowaniach, tylko konsument, a realnym beneficjentem całego systemu nie jest gmina czy recykler, a społeczeństwo i środowisko. - Tylko patrzenie przez pryzmat właściwego celu i rzeczywistego beneficjenta, umożliwi wygenerowanie i wdrożenie zasad stanowiących nowy całościowy i efektywny model ROP – czytamy w apelu.

Wskazują, że dalsza debata polaryzująca różnych uczestników łańcucha opakowań i odpadów opakowaniowych nie jest dobra, ponieważ takie punktowe podejście może doprowadzić do niezrealizowania celów środowiskowych oraz kar finansowych.

Co rekomendują?

Organizacje wskazują, że przy projektowaniu nowego modelu ROP należy wziąć pod uwagę postanowienia w art. 8a Ramowej Dyrektywy Odpadowej. W szczególności to, że finasowanie zagospodarowania odpadów opakowaniowych musi polegać na pokrywaniu rzeczywistych kosztów netto tego procesu (z uwzględnieniem przychodów pochodzących ze sprzedaży odpadów), a fundusze zebrane w ramach opłat ROP mogą być jedynie przeznaczane na cele związane z realizacją poziomów recyklingu.

W praktyce oznacza to więc, że należy zapewnić przejrzysty mechanizm przepływów finansowych w ramach systemu ROP, aby zarówno: strona biznesowa (jako technicznie finansująca) jak i strona samorządowa (jako bezpośrednio lub pośrednio organizująca system) czy też strona operacyjnie gospodarująca odpadami, miały pewność, że środki te faktycznie zostaną przeznaczone na cele związane z budowaniem całego systemu zbiórki i zagospodarowania odpadów opakowaniowych i finalnie zaowocują zwiększeniem recyklingu i/lub trafią do obszarów gdzie jest to niezbędne, by rozwijać system.

Optymalna kalkulacja - czyli jaka?

Wysokość stawek opłat musi wynikać z kalkulacji optymalnego ilościowo i jakościowo systemu gospodarki odpadami opakowaniowymi przy zachowaniuefektywności ekonomicznej z zastosowaniem kosztu netto - co nie jest możliwe bez udziału strony biznesowej (wprowadzających na rynek, branży odpadowej i recyklingu). - Należy stworzyć sprawny i przejrzysty system raportowania, umożliwiający prawidłowe funkcjonowanie każdego uczestnika rynku zarówno w obszarze tonażowym, jak i finansowym. W tym względzie niezbędnym jest wyposażenie każdego uczestnika w narzędzia umożliwiające rzeczywistą realizację jego odpowiedzialności - czytamy w apelu.

Związek Miast Polskich też apeluje

Zarząd Związku Miast Polskich (ZMP) ponownie zaapelował o wprowadzenie rzeczywistej rozszerzonej odpowiedzialności producenta oraz rozpoczęcie prac nad całkowicie nową ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.

Podczas posiedzenia 9 lipca Zarząd ZMP przyjął stanowisko w sprawie nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zwrócono w nim uwagę, że mimo uwzględnienia wielu propozycji o charakterze technicznym ustawa wciąż zawiera szereg złych rozwiązań, które pogorszą funkcjonowanie gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi. - Nie ma sensu kolejne klajstrowanie rzeczywistości, i to takie nieudolne, że z jednej małej dziury, robi się jeszcze większa. Tak się nie da funkcjonować - zauważył Zygmunt Frankiewicz, prezes ZMP. Jego zdaniem powołany zespół doradczy do spraw systemowych rozwiązań w zakresie gospodarki odpadami działający przy Ministrze Klimatu i Środowiska jest wciąż za słabo wykorzystywany.

Projekt jeszcze w wakacje?

Wiceszef resortu klimatu i środowiska Jacek Ozdoba zapytany o postępy prac nad ROP poinformował, że zostały zakończone konsultacje wewnątrzresortowe stosownego projektu i jest prawdopodobne, że finalny dokument trafi do opinii publicznej pod koniec lipca.

Katarzyna Zamorowska
Dyrektor ds. komunikacji

Więcej treści dotyczących samorządów w zakładce Teraz Samorząd.