Unia z konkluzjami nt. finansowania przed COP29. Z czym wybierzemy się do Baku

© Sidney vd Boogaard

Konkluzje na temat finansowania działań związanych ze zmianą klimatu Rada opublikowała 8 października br.⁽¹⁾ Po przyjęciu jeszcze w tym miesiącu następnych konkluzji zapewniających mandat negocjacyjny, przedstawiciele UE udadzą się z nimi na 29 Konferencję Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmiany Klimatu (ang. United Nations Framework Convention on Climate Change – UNFCC), która odbędzie się w Baku. Stolica Azerbejdżanu będzie gościć reprezentantów 198 stron Konwencji od 11 do 22 listopada br. Jak w przedstawionym komunikacie informuje Rada, jednym z głównych zadań COP29 będzie ustalenie nowych kolektywnych celów ilościowych w zakresie finansowania (ang. NCQG, The New Collective Quantified Goal on Climate Finance). Co zatem możemy znaleźć w podjętych już postanowieniach Unii, która w przyjętym tekście wyraża niepokój ustaleniami z raportu Światowej Organizacji Meteorologicznej, wskazującymi, że temperatury w 2023 r. były rekordowo wysokie i sięgnęły średniego poziomu 1,45 st. C w porównaniu z epoką przedprzemysłową.

Czytaj też: Czy COP28 spełnił pokładane w nim nadzieje? UNFCCC podsumowuje ustalenia

Sukces EBI

Unijni liderzy przypominają o wyznaczonych wcześniej zobowiązaniach stron Porozumienia paryskiego – zatrzymaniu wzrostu średniej globalnej temperatury na poziomie 1,5 st. C, potrojeniu globalnych mocy źródeł odnawialnych, podwojeniu efektywności energetycznej i odejściu od paliw kopalnych. Czytamy o potrzebie „mobilizacji wszystkich źródeł finansowania” (tak publicznych, jak i prywatnych), a także o unijnym celu redukcji 55% emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z poziomem z 1990 r. do 2030 r. i o przeznaczanych na transformację dochodach z systemu ETS. – (Unia – przyp. red.) odnotowuje z satysfakcją, że w 2023 r. Europejski Bank Inwestycyjny po raz trzeci przekroczył własny cel na rok 2025, którym był udział zielonego finansowania na poziomie 50% - głoszą konkluzje. Tekst wzmiankuje szczególne potrzeby państw wyjątkowo narażonych na skutki zmiany klimatu, w tym małych państw wyspiarskich. – (Unia – przyp. red.) potwierdza determinację swoją oraz państw członkowskich, by zareagować na apel o podwojenie do 2025 r. w porównaniu z poziomami z 2019 r. zbiorowego wkładu państw rozwiniętych do środków na adaptację do zmiany klimatu dla państw rozwijających się – czytamy dalej. Wspomnianym środkiem o podobnym zastosowaniu jest powołany na szczycie COP27 tzw. Fundusz reagowania na straty i szkody.

Czytaj też: COP27 - negocjatorzy zgadzają się na powołanie funduszu szkód i strat. To jednak za mało

Zrównoważone finansowanie

Konkluzje traktują również o potrzebie stosowania zrównoważonych praktyk biznesowych oraz sprzyjającego im otoczenia regulacyjnego i makroekonomicznego. Liderzy UE potwierdzają zobowiązanie państw rozwiniętych do finansowania działań związanych ze zmianą klimatu w państwach rozwijających się w wysokości 100 mld dolarów rocznie do 2025 r. Przypominają też, że cel udało się zrealizować i przekroczyć (kwotą 115,9 mld dolarów) w 2022 r. – (Unia – przyp. red.) ponownie potwierdza zobowiązanie do dalszego zwiększania synergii między finansowaniem działań na rzecz klimatu, różnorodności biologicznej i zrównoważonego gospodarowania gruntami – brzmi stwierdzenie. W ocenie Unii cele ilościowe, których będą dotyczyły rozmowy podczas szczytu, powinny być ukierunkowane na konkretne efekty.

Liderzy wzywają też tzw. wielostronne banki rozwoju (ang. Multilateral Development Banks) do jak najszybszego wycofania wsparcia dla inwestycji w paliwa kopalne (powołują się przy tym na ustalenia IPCC, z których wynika, że przepływy finansowe w tych branżach są nadal wyższe od środków przeznaczanych na przeciwdziałanie zmianie klimatu oraz adaptację do niej). Rola wspomnianych banków oraz innych międzynarodowych instytucji finansowych ma być kluczowa przy tworzeniu możliwości inwestycyjnych. Unia popiera globalne inicjatywy na rzecz wprowadzenia płatnych uprawnień do emisji CO₂, a także w obszarze odbudowy zasobów przyrodniczych. Szefowie rządów i głowy państw członkowskich zwracają się także do Komisji Europejskiej z prośbą o przedstawienie przeglądu finansowania działań klimatycznych przez Unię w 2023 r., tak żeby można było zaprezentować dane podczas szczytu. Jak czytamy w komunikacie Rady, publiczne środki na międzynarodowe działania klimatyczne, które przeznaczają UE i jej państwa członkowskie, są najwyższe na świecie, a wsparcie dla państw rozwijających się od 2013 r. zostało zwiększone ponad dwukrotnie.

Szymon Majewski
Dziennikarz