Wszyscy jesteśmy zależni od różnorodności biologicznej. Konkluzje przed COP16

© Hand Robot

Rada podkreśla, że obecna sytuacja, w której świat mierzy się z ciągłą utratą bioróżnorodności, niejako wymusza wprowadzanie transformacyjnych zmian oraz wdrożenie – pełne i skuteczne – Globalnych Ram Różnorodności Biologicznej, przyjętych podczas COP15. W konkluzjach wrócono do historycznego porozumienia Kunming-Montreal z 2022 r., potwierdzając konieczność podejmowania dalszych kroków, by wypełnić zawarte w nim zobowiązania. – Dwa lata temu zgodziliśmy się ochronić jedną trzecią lądów, wód i mórz tej planety do 2030 r. Nasz sukces będzie zależał od szybkich działań, a postępy powinny być dokładnie monitorowane. Ponadto różnorodność biologiczna powinna być obecna w całej polityce, we wszystkich jej sektorach – jesteśmy od niej zależni w zakresie medycyny, energetyki, czystego powietrza, wody… Chroni nas także przed klęskami żywiołowymi – mówił István Nagy, minister rolnictwa Węgier, przewodniczących obecnej prezydencji w Radzie UE, cytowany w oficjalnym komunikacie.

W dokumencie zawierającym konkluzje⁽¹⁾ Rada zaznaczyła, że „uznaje” współzależność, która występuje między utratą bioróżnorodności a zmianą klimatu i zanieczyszczeniem oraz degradacją gleby. Podkreśla przy tym, że ochronie zasobów Ziemi mogą służyć działania „kompleksowe, zintegrowane i spójne, (…) z silnymi zabezpieczeniami społecznymi i środowiskowymi, w tym wykorzystujące rozwiązania oparte na naturze”. Spisano także ambicje związane z poszanowaniem różnorodności, równości (w tym płciowej) i praw człowieka jako takich – COP16 ma być określany również jako „COP dla ludzi”. Rada wyraziła uznanie dla roli rdzennych mieszkańców i społeczności lokalnych, nazywając je „strażnikami różnorodności biologicznej i tradycyjnej wiedzy”.

Czytaj też: Kolejny krok to homo sapiens na liście gatunków zagrożonych? Zostało nam 27% „żyjącej planety”

Połowa światowego PKB podporządkowana bioróżnorodności

Podczas COP16, który odbędzie się od 21 października do 1 listopada br. w kolumbijskim mieście Cali, nastąpić ma wdrożenie „solidnego, efektywnego, przejrzystego i jasnego procesu globalnego przeglądu zbiorowych postępów”, który ma mierzyć osiąganie celów i zadań płynących z porozumienia.

Uwzględnianie bioróżnorodności, według przedstawionego przez Radę komunikatu⁽²⁾, ma kluczowe znaczenie -zarówno z punktu widzenia władz, jak i społeczeństwa. Przywołane w informacji prasowej Światowe Forum Ekonomiczne zaprezentowało dane, z których wynika, że prawie połowa światowego PKB, czyli ok. 40 bln euro, zależy od środowiska naturalnego i jego zasobów. – Wysoce zależne od przyrody są największe sektory gospodarki: budownictwo, rolnictwo i przemysł spożywczy, które razem generują w ramach światowej gospodarki blisko 7,3 bln euro – dodano.

Czytaj też: Eurostat o spadku emisji gazów cieplarnianych w UE. Polska łączy redukcję ze wzrostem PKB

W kwestiach finansowych warto zaznaczyć, że Globalny Fundusz na rzecz Środowiska osiągnął już 69% celu finansowania bioróżnorodności. Dalsze zwiększanie środków ma nastąpić dzięki ustanowieniu Globalnego Ramowego Funduszu na rzecz Różnorodności Biologicznej.

Milion gatunków roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem

W ramach działań na rzecz bioróżnorodności sfinalizowano również „wielostronny mechanizm podziału korzyści z wykorzystania danych cyfrowych wygenerowanych na podstawie zasobów genetycznych (DSI), w tym specjalnego globalnego funduszu”. Potrzeba działań jest pilna. – „działalność ludzi powodująca zanieczyszczenie i zmiany w siedliskach oraz zmiana klimatu wywierają presję na gatunki i ekosystemy. Zdaniem naukowców 1 mln gatunków roślin, owadów, ptaków i ssaków na całym świecie jest obecnie zagrożonych wyginięciem”, głosi komunikat. Rada wyraża swoje zadowolenie wobec Stanowiska ws. Klimatu, Przyrody i Ludzi, przyjętego przez UNFCCC w ramach COP28 oraz Globalnego Przeglądu, ponieważ również za ich sprawą zauważa się nacisk kładziony na ochronę ekosystemów lądowych i morskich, które działają jak swego rodzaju pochłaniacze i rezerwuary gazów cieplarnianych. To samo dotyczy nacisku na zatrzymanie wylesiania i degradacji lasów jako elementów skutecznej walki o zachowanie różnorodności biologicznej.

Czytaj też: AI w ochronie bioróżnorodności

Instytucja wspomina także o potrzebie rozwoju oraz wdrażania zrównoważonej i cyrkularnej biogospodarki. Ta jest w dużej mierze zależna od zdrowych i odpornych ekosystemów – według Rady należy promować istniejącą między nimi synergię. Dodano również, że wspomniany organ UE angażuje się w proces regularnego i rzetelnego monitorowania oraz oceny najnowszych osiągnięć technologicznych z obszaru biologii syntetycznej. – (Rada – przyp. red.) z zadowoleniem przyjmuje wyniki procesu i wspiera efektywną kontynuację prac bazujących na dotychczasowych doświadczeniach. (…) Jednocześnie uznaje potrzebę promowania budowania potencjału i rozwoju oraz dostępu do technologii i jej transferu, korzystając z wzajemnie uzgodnionych warunków, a także potrzebę dzielenia sią wiedzą na temat biologii syntetycznej – czytamy w dokumencie.

Dominika Góra
Koordynatorka redakcji