Quo vadis zielona energio?

© thodonal

Podczas Green Energy Cogress, wydarzenia, które miało miejsce w Krakowie, przedstawiciele przemysłu dyskutowali na temat możliwych i – co ważniejsze z ich punktu widzenia – ekonomicznie opłacalnych inwestycji wspierających transformację energetyczną. Zastanawiano się także,ile wyniósłby koszt utrzymania status quo – czyli braku jakichkolwiek inwestycji – w polskiej energetyce? W prezentacji Magdaleny Maj, starszej analityk w Zespole Energii i Klimatu Polskiego Instytutu Ekonomicznego, padła niebagatelna kwota 1064 mld zł. Ma ona wynikać z Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. Stawka może być jednak znacznie wyższa. - Koszty nieprzeprowadzenia transformacji będą według nas o 30 proc. większe (…). Z drugiej strony, możemy [Polska – przyp. red.] sięgnąć po środki unijne, oszacowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska na 260 mld zł (fundusz sprawiedliwej transformacji i modernizacyjny) – mówiła Maj. Wskazała jednak, że strumień z funduszu sprawiedliwej transformacji może zostać ograniczony nawet o połowę, czyli o kilka miliardów euro, jeśli Polska nie zadeklaruje osiągnięcia celu neutralności klimatycznej do 2050 r. (przyznane już Polsce środki unijne mogą zostać także znacznie uszczuplone, o czym pisaliśmy tutaj).

Co może zrobić przemysł?

O potrzebie inwestycji mówili wszyscy prelegenci sesji „przemysł”. Rolę posiadania zielonej energii w portfelu energetycznym firm podkreśla się nie od dziś. Samowystarczalność energetyczna zyskuje na znaczeniu wobec rosnących cen energii, które w ub. roku przykładowo wynosiły 300 zł/MWh, a teraz wzrosły o 72 zł/MWh z tytułu samej opłaty mocowej. – To nawet 30 proc. rachunku energetycznego (…). To nie Kowalski, ale biznes finansuje energetykę – alarmował Wojciech Prokop z OZE Biomar S.A. Przyszłościowym rozwiązaniem mogą być wirtualne magazyny energii i przesyłanie z punktu A do B energii wyprodukowanej przez firmę we własnej, nawet jeśli oddalonej od zakładu, instalacji OZE. - Jesteśmy w stanie zbudować jedną farmę fotowoltaiczną i podzielić energię pomiędzy różnymi lokalizacjami. Zawsze będę mógł kupić energię po takiej cenie, jakiej chcę, a nie cenie giełdowej. Wówczas zarządzanie portfelem kilowatogodzin może być dynamiczne (sprzedam na giełdzie, gdy jest drogo) – obrazował, dodając, że takie magazyny energii funkcjonują na zachodzie (usługa firmy Eon w Niemczech). Jak wskazał, magazynowana energia może być wykorzystana nie tylko na potrzeby zakładu, ale m.in. do ładowania samochodów elektrycznych.

Czytaj też: Magazynowanie energii w samochodach elektrycznych – to w Polsce pieśń przyszłości

Tu pojawił się głos dotyczący polskiej myśli technologicznej, którą warto przekierować na zielone tory. Przykładem firma Elzab, niegdyś produkująca pierwsze w Polsce PC-ty, która rozwinęła szeroką sprzedaż kas fiskalnych i terminali płatniczych, a obecnie wkracza na rynek ładowarek do samochodów elektrycznych (EV). Prezes firmy Bartosz Panek zaznaczył, że infrastruktura na potrzeby elektromobilności powstaje w Polsce bardzo wolno. – Jeśli utrzymamy obecne tempo stawiania ładowarek do EV, liczbę którą dziś dysponują Niemcy, osiągniemy w 2150 roku (…) - mówił. Średnio dziennie powstaje u nas 0,9 ładowarki, a w 48 proc. polskich powiatów nie ma dostępu do stacji ładowania (183 powiaty).

Czytaj też: Samochody elektryczne w firmie to wymierne korzyści

Wodór dla wizjonerów

Kilku prelegentów podkreślało potrzebę inwestycji w rozwój technologii wodorowych (tak produkcji, jak i przesyłu czy magazynowania tego gazu). Wszystko po to, by Polska – będąc 5. światowym producentem wodoru – nie przestała być konkurencyjna, gdy przyjdzie spełniać cele dotyczące udziału zielonej energii w miksie paliwowo-energetycznym. O perspektywach opowiadał Dariusz Pachniewski, prezes Hynfra, który brał udział w tworzeniu Polskiej Strategii Wodorowej do 2030 r. – Już teraz wykorzystujemy wodór w wielu gałęziach przemysłu – do produkcji szkła, światłowodów, margaryny… - wyliczał wskazując, że od przyszłego roku firmy będą musiały wykazywać się udziałem zielonej energii w procesie produkcji. Jak zaznaczył, na wrześniowym spotkaniu branży ciepłowniczej, jej przedstawiciele stwierdzili, że paliwem docelowym jest wodór. - Są technologie, by zdekarbonizować polskie ciepłownictwo – podkreślił. Chodzi m.in. o małe kotły wodne o mocy do 1MW, które Hyfra realizuje z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju. Choć to niewielkie moce, to „od czegoś trzeba zacząć”, mówił. Dla ciepłowników szczególnie istotne są koszty. – Z moich wyliczeń wynika, że na dziś 120 zł/GJ trzeba zapłacić [za produkcję energii z wodoru – przyp. red.]. Na dziś ceny [ciepła – przyp. red.] są dwa razy mniejsze⁽¹⁾. Natomiast ciepłownicy pokazali, że następne sezony grzewcze będą rozpatrywali na poziomie 200 zł/GJ, wliczając ETS-y. Przez najbliższe 15 lat ciepłownicy będą przechodzili na moce wodorowe – dodał.

- Bardzo kibicuję rozwiązaniom wodorowym (…), ale trudno mi sobie wyobrazić, by ta technologia zastąpiła węgiel - który stanowi ponad 60 proc. w ciepłownictwie, a w energetyce zawodowej ponad 80 proc. - pod kątem stabilności pracy – mówił z kolei Bartosz Krysta, prezes Veolia Mała Kogeneracja, mający w zarządzie również warszawski system ciepłowniczy. W przedstawionej optyce, główną ścieżką „zazieleniania” miksu ciepłowniczego jest redukcja zapotrzebowania na ciepło przez inteligentne zarządzanie i monitorowanie zużycia energii. Wsparcie będą stanowić lokalne pętle ciepłownicze i pompy ciepła instalowane na węzłach czy wzdłuż sieci ciepłowniczej. By spełnić cele stawiane w dyrektywie RED II, ciepłownictwo powinno zwiększać udział OZE o 1,3 proc. rocznie, co w przypadku warszawskiej Veolii wynosi ok. 117 tys. GJ. – To średnioroczny nakład inwestycyjny rzędu 40 mln zł (…) – podkreślił Krysta. Wielomilionowe inwestycje będą musiały pociągnąć za sobą wzrost cen ciepła. - Czy jednak jesteśmy społecznie gotowi na ich wzrost o 100 proc.? Czy przedsiębiorstwa będą skłonne inwestować takie pieniądze? Raczej nie – stwierdził Krysta, konkludując, że potrzebne są systemowe zachęty dla przedsiębiorstw.

Leki dla pszczół, ładowarka EV i czujniki jakości powietrza

Poza prelekcjami, Kongres był okazją do wyróżnienia trzech firm w konkursie TOP ECO INNOVATION. Nagrodę jury⁽²⁾ zdobyły kolejno: Airly, za profesjonalny pomiar zanieczyszczeń powietrza (sensory optoelektroniczne i chemiczne); Euroloop Willbert amber I, za ultraszybką ładowarkę prądu stałego do samochodów elektrycznych oraz Beemunity united, za leki dla pszczół, które wspierałyby ich odporność na pestycydy. Wyróżniono też Sieć Badawczą Łukasiewicz, za stworzenie maski ochronnej (medycznej) na bazie polimerów wielowarstwowych. Portal Teraz Środowisko był patronem medialnym wydarzenia.

Marta Wierzbowska-Kujda
Redaktor naczelna, sozolog