WMO: globalne rekordy temperatur dopiero przed nami. Co czeka nas w najbliższych pięciu latach?

© funstarts33

Światowa Organizacja Meteorologiczna (WMO) w raporcie⁽¹⁾ „Global Annual to Decadal Climate Update” wskazuje, że w ciągu najbliższych pięciu lat globalne temperatury wzrosną do rekordowych poziomów. Zdaniem ekspertów prawdopodobieństwo pobicia dotychczasowych rekordów gorąca graniczy z pewnością. - Istnieje 98% szansa na to, że co najmniej jeden z następnych pięciu lat będzie najcieplejszy w historii i pobije rekord temperatury ustanowiony w 2016 r., kiedy to wystąpiło wyjątkowo silne El Niño. Szansa na to, że pięcioletnia średnia temperatur dla lat 2023-2027 będzie wyższa niż w ostatnich pięciu latach, również wynosi 98% – informuje WMO.

Koniec La Niña, nadchodzi El Niño

Naukowcy wskazują, że występujące w ostatnich latach zjawisko La Niña (z hiszp. dziewczynka), powstrzymało długoterminowy trend ocieplenia. La Niña odpowiadała za utrzymywanie się ponadprzeciętnie niskiej temperatury na powierzchni Pacyfiku w ciągu ostatnich trzech lat, ustąpiła jednak w marcu 2023 r., a jej miejsce wkrótce zajmie El Niño (z hiszp. chłopiec). El Niño, w przeciwieństwie do swojej „siostry”, odpowiada za utrzymywanie ponadprzeciętnie wysokiej temperatury na powierzchni wód Pacyfiku. Zarówno La Niña, jak i El Niño, stanowią fazy tzw. oscylacji południowej. To wielkoskalowe zjawiska klimatyczne powiązane z ruchem mas wód oceanicznych i powietrza. Oba zjawiska, choć występują na Oceanie Spokojnym, mają istotny wpływ na cyrkulację atmosferyczną na całym globie, a przez to także znaczenie dla średniej globalnej temperatury powietrza.

- Oczekuje się, że w nadchodzących miesiącach rozwinie się zjawisko El Niño, które w połączeniu ze zmianą klimatu spowodowaną przez człowieka, popchnie wzrost globalnych temperatur na niezbadane dotąd terytoria – powiedział sekretarz generalny WMO prof. Petteri Taalas. - Będzie to miało daleko idące konsekwencje dla zdrowia, bezpieczeństwa żywnościowego, gospodarki wodnej i środowiska. Musimy być przygotowani – dodał.

Mimo obecności La Niña ubiegłe lato obfitowało w wiele rekordów temperaturowych. Z danych programu Copernicus wynika, że rok 2022 był drugim najcieplejszym rokiem w historii Europy, z temperaturą o 0,9°C powyżej średniej. W wielu miejscach padały rekordy temperatur – w Londynie po raz pierwszy odnotowano ​​ponad 40°C. Rekord temperaturowy padł także w Polsce, w Słubicach (woj. lubuskie) odnotowano najwyższą wartość temperatury powietrza w 2022 r. wynoszącą 38,3°C.

Wzrost średniej globalnej temperatury powyżej 1,5°C

Przyjęte w 2015 r. Porozumienie paryskie zobowiązuje do „ograniczenia wzrostu średniej temperatury globalnej do poziomu znacznie niższego niż 2°C powyżej poziomu przedindustrialnego oraz podejmowanie wysiłków mających na celu ograniczenie wzrostu temperatury do 1,5°C powyżej poziomu przedindustrialnego, uznając, że to znacząco zmniejszy ryzyka związane ze zmianami klimatu i ich skutki”.

W jakim momencie znajdujemy się obecnie? Jak podaje WMO, w 2022 r. średnia globalna temperatura była o około 1,15°C wyższa od średniej z lat 1850-1900. Autorzy raportu WMO przewidują jednak, że średnia roczna globalna temperatura przy powierzchni Ziemi dla każdego roku w latach 2023-2027 będzie od 1,1°C do 1,8°C wyższa niż średnia z lat 1850-1900. Zgodnie z szacunkami, prawdopodobieństwo, że średnia roczna globalna temperatura powierzchni Ziemi w latach 2023-2027 będzie wyższa o ponad 1,5°C od poziomu sprzed epoki przemysłowej przez co najmniej jeden rok wynosi 66%.

Stosunkowo niskie jest natomiast prawdopodobieństwo, że próg 1,5°C przekroczy pięcioletnia średnia dla lat 2023-2027. Naukowcy szacują, że szanse na to wynoszą 32%. Przypominają jednak, że prawdopodobieństwo przekroczenia progu 1,5°C stale rośnie - jeszcze w 2015 r. prawdopodobieństwo przekroczenia było bliskie zeru, w latach 2017-2021 prawdopodobieństwa to wynosiło już 10%.

Joanna Spiller
Dziennikarz, inżynier środowiska