Sektor obronny musi zwiększyć swoją odporność na zmiany klimatu

Zmiany klimatu
© Blue Planet Studio

W najnowszym raporcie „Impacts of climate change on defence-related critical energy infrastructure⁽¹⁾” przeanalizowano powiązania między klimatem, energetyką oraz obronnością. Sektor związany z branżą zbrojeniową i obronną ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa każdego kraju.

- Sektor ten jest jednak zagrożony zmianami klimatu albo poprzez bezpośredni wpływ zagrożeń klimatycznych, albo pośrednio ze względu na jego zależność od wrażliwych na zmiany klimatyczne podmiotów, które obsługują krytyczną infrastrukturę energetyczną – czytamy.

Potrzebne jest klimatyczne podejście do rozwoju sektora obronnego

Analitycy Wspólnego Centrum Badawczego (JRC) oraz Europejskiej Agencji Obrony wskazują w analizie, że brakuje systematycznego podejścia do kwestii zmian klimatu w kontekście sektora obrony. Badanie wskazuje istniejące luki, jednocześnie przedstawiając zalecenia dla ministerstw obrony UE i operatorów infrastruktury energetycznej w zakresie łagodzenia zmian klimatu i adaptacji do nich.

Czytaj: MKiŚ przygotowuje stanowisko do projektu rozporządzenia UE ws. zrównoważonych dostaw surowców krytycznych

Jak czytamy, UE nie opracowała jeszcze strategii w zakresie energii i klimatu w obronności. W raporcie wskazano m.in., że systemy energetyczne UE, w tym systemy wojskowe, mogą wymagać modernizacji i inwestycji w celu zwiększenia odporności na zmiany klimatu i dążenia do niskich poziomów emisji gazów cieplarnianych. Z pewnością współpraca cywilno-wojskowa wymaga wzmocnienia.

Zależność od cywilnych usług energetycznych powinna zachęcać do ściślejszej interakcji z podmiotami cywilnymi. Podmioty cywilne obsługujące współzależną infrastrukturę krytyczną (w zakresie dostaw energii i wody oraz telekomunikacji i transportu) często nie koordynują wysiłków z ministerstwami obrony w różnych obszarach.

Nieliczne wdrażanie innowacyjnych projektów technologicznych w sektorze obronnym może nie prowadzić do modyfikacji strukturalnych wymaganych do zmian niezbędnych do walki ze zmianami klimatu. Istnieje niedostatek ilościowych informacji na temat wpływu zmian klimatu na instalacje wojskowe oraz wytycznych dotyczących oceny ryzyka klimatycznego i odporności.

Potrzebne jest klimatyczne podejście sektora obronnego

W latach 1980-2020 w 32 krajach Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) łączne straty gospodarcze spowodowane zjawiskami pogodowymi i klimatycznymi sięgnęły poziomu 450-520 mld euro. Produkcja i dystrybucja energii są narażone na szereg zagrożeń klimatycznych, od susz wpływających na energetykę wodną i wodę chłodzącą dla elektrowni cieplnych, po pożary i burze uszkadzające sieci przesyłowe napowietrzne. Paliwa kopalne nadal stanowią ważną część miksu energetycznego, a sektor oil&gas również jest zagrożony zmianami klimatu, co może mieć poważne skutki zdrowotne i wpływać na degradację środowiska. Przewiduje się dalsze szkody powstające w infrastrukturze krytycznej w UE, w tym w sektorze energetycznym i transportowym, które mogą wzrosnąć ponad dziesięciokrotnie do końca stulecia – wskazano w raporcie.

Zmiany klimatu mogą również pogorszyć sytuację w zakresie globalnego bezpieczeństwa, zwiększając zapotrzebowanie na większą pomoc humanitarną i wojskową. Nieosiągnięcie celów porozumienia klimatycznego z Paryża zaostrzy negatywne konsekwencje. Aktywa, zdolności i operacje obronne są również zagrożone przez zagrożenia klimatyczne, takie jak powodzie, burze oraz wysokie lub niskie temperatury. Takie skutki mogą uszkodzić lub zniszczyć zasoby wojskowe lub uczynić je niezdatnymi do użytku w określonych warunkach operacyjnych, spowodować zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa personelu wojskowego lub prowadzić do wyższych kosztów inspekcji, konserwacji, napraw i remontów infrastruktury. Oczekuje się, że wpływ zmian klimatycznych i degradacji środowiska na obronność w przyszłości wzrośnie – czytamy.

Jednocześnie zagrożenia klimatyczne mogą również wpływać na podmioty cywilne, które obsługują krytyczną infrastrukturę energetyczną dostarczającą energię, na której polega wojsko, na przykład energię elektryczną do zasilania systemów lub paliwo do transportu.

Potrzebne jest ograniczenie gazów cieplarnianych w sektorze obronnym

W raporcie wskazuje się, że sektor obronny jest dużym konsumentem paliw kopalnych i surowców, co znajduje odzwierciedlenie w dużym śladzie węglowym. Ograniczenia emisji gazów cieplarnianych mogą przyczynić się do poprawy autonomii i bezpieczeństwa energetycznego sił zbrojnych poprzez dywersyfikację źródeł energii oraz dostaw.

Patrycja Rapacka
Redaktor